Evropski izvoznik džihadista

1. Proleće 2014: napad na jevrejski muzej u Briselu

2. Jesen 2014: proces protiv terorističke grupe „Sharia4Belgium“

3. Početak 2015: oružani sukob belgijske policije i islamista

4. leto 2015: sprečen teroristički napad u brzom vozu za Brisel

5. Napad u Parizu u direktnoj vezi sa Belgijom

Zbog islamističkog terorizma, Belgija se u poslednjih 18 meseci pet puta našla u centru pažnje svetske javnosti. Za politikologa Asjema el Difrauija problemi su domaće prirode: „Belgijanci su zapostavili pražnje te scene, zapostavili su mere prevencije, u stvari sve su zapostavili“, ocenjuje za DW Difraoui. Glavni razlog za te propuste je, po njemu, unutrašnja podeljenost u zemlji: „Belgijanci su jednostavno previše zabavljeni sami sobom. Valonci i Flamanci godinama se međusobno blokiraju i zbog toga niko nema kapacitet da se bavi unutarašnjopolitičkim problemima u zemlji“.

Glavni isporučilac evropskih džihadista

To da je potrebna hitna akcija, najbolje pokazuje pogled na statistiku: prema navodima londonskog Međunarodnog centra za istraživanje radikalizacije i političkog nasilja (ICSR), u periodu između kraja 2011. i kraja 2013. godine, i do 11.000 islamističkih boraca otputovalo je za Siriju i Irak. Od njih je gotovo svaki peti iz Zapadne Evrope. Sa 296 boraca, Belgija je u vrhu grupe zemalja iz koje potiču borci na ratištima u Siriji ili Iraku. Poređenja radi, iz osam puta veće Nemačke je, prema procenama, „samo“ oko 240 boraca završilo u „svetom ratu“. U odnosu na broj stanovnika, Belgija je sa svojih 27 boraca na milion stanovnika glavni isporučilac evropskih džihadista.

Iz malih gradova u džihad

Gradić Vervje na istoku zemlje je, prema navodima jedne studije Univerziteta u Liježu, postao simbol uspeha islamističkih fanatika. Prilikom racije belgijske policije zbog sumnje na teroristički napad, početkom 2015. godine ubijena su dvojica islamista nakon što su otvorili vatru na policiju. Stručnjaci tog univerziteta istraživali su integraciju i društvene odnose u Vervjeu koji spada u najsiromašnije gradove u Belgiji. Od 53.000 stanovnika, 15 odsto ima migrantsko poreklo. U gradu živi 117 nacija. Među njima je i druga po veličini čečenska zajednica u Belgiji koja važi za neku vrstu jezgra islamskog fundamentalizma. Prema navodima jednog od bivših pripadnika islamističke scene, od 2011. godine između osam i deset osoba iz Vervjea otputovalo je u Siriju kako bi se priključili terorističkoj grupi „Islamska država“.

Nema koherentne strategije

U Belgiji živi 400.000 muslimana. Među njima je vrlo mali broj onih koji su spremni na nasilje. Ipak, u odnosu prema toj grupi građana, već godinama postoje neslaganja i sukobi. Strategije u borbi protiv fanatizma više deluju kao simbolična politika: Antverpen je 2009. godine zabranio nošenje marame u javnosti, dve godine kasnije, Belgija je uvela zakon protiv potpunog prekrivanja tela. Bilo da je reč o autobusu, šetnji ulicom ili bioskopu, žene više ne smeju da nose burku. Ukoliko zakon bude prekršen, sledi novčana kazna od 137,50 evra.

Organizacija „Sharia4Belgium“, koja otvoreno regrutuje borce za džihad, 2012. godine je i zvanično zabranjena. U velikom sudskom procesu, vođa te organizacije u jesen 2014. godine osuđen je na 12 godina zatvora. Strategije su različite: nakon terorističkog upozorenja, belgijska vlada je u januaru najavila da će delovati oštro. Prisluškivanje telefona trebalo je da donese više bezbednosti. Ali sve te mere, kao što pokazuje i najnoviji razvoj događaja, nisu bile preterano uspešne.