Ritet në muajin e Ramazanit po i përshtaten pandemisë

Muaji i Ramazanit filloi të hënën (12.04) për disa vende në Amerikë dhe të martën (13.04) për pjesën më të madhe të botës. Koha e saktë e fillimit varet nga shfaqja e Hënës së re, në shumicën e vendeve myslimane pas daljes së Hënës së re në Arabinë Saudite, që përkon të martën. Ramazani është muaji më i rëndësishëm në kalendarin islamik, kur myslimanët besojnë se Zoti ia zbuloi ajetet e para të Kuranit Profetit Muhamed.

Në këtë vit të dytë të pandemisë, rregulloret për Ramazanin duhet të përshtaten.

Për të frenuar numrin e infeksioneve, shumica e vendeve kanë ulur numrin e vizitorëve në xhami në 20-30% të kapacitetit të tyre të zakonshëm. Gjithashtu mbajtja e maskave do të jetë e detyrueshme. Në mënyrë që të shmangen më tej tubimet jashtë xhamive, vaktet tradicionale para lindjes së Diellit dhe pas perëndimit të Diellit, Syfyr dhe Iftar, të cilat shpesh ndaheshin në çadrat publike të Ramazanit, janë të ndaluara në të gjithë rajonin.

Kjo do të ndikojë shumë tek njerëzit në nevojë, të cilët shpesh hanin falas në prishjen e agjërimit. Disa vende, të tilla si Emiratet e Bashkuara Arabe, kanë premtuar të organizojnë në vend të tyre dërgesat e vaktit të Iftarit për njerëzit e varfër.

Të gjitha autoritetet fetare ndajnë të njëjtin mendim se lutja në shtëpi është opsioni më i sigurtë gjatë muajit të Ramazanit.

Transmetimi i lutjeve?

Disa lutje mund të transmetohen. "Në Islam, lutja ka dy pjesë. Pjesa e parë është mësimdhënia dhe predikimi nga imami ndërsa besimtarët dëgjojnë," i tha DW, Sheik Mohammed Abu Zaid, kryetari i Gjykatës Sunite dhe imam i xhamisë më të madhe në qytetin libanez të Saida. "Kjo pjesë mund të bëhet në online", tha ai. Sidoqoftë, pjesa e dytë, me besimtarët që luten së bashku dhe kryejnë mbledhjen rituale, "nuk mund të bëhet online ose nga një vend i largët".

Mansour Ali, një pedagog në fushën e studimeve Islame në Universitetin e Cardiff, i tha Al-Jazeera se shumica e studiuesve "mohojnë vlefshmërinë e çdo forme të lutjeve virtuale". Arsyeja kryesore është se adhuruesit kërkohet të mbahen në të njëjtën hapësirë fizike me imamin, ose udhëheqësin e lutjes.

Klerikët në Egjipt dhe Arabinë Saudite pajtohen me këtë diferencim dhe kanë lëshuar urdhëresa fetare duke deklaruar se lutjet e përbashkëta online nuk janë të vlefshme. Zgjidhja e tyre është më tepër "lutuni në shtëpi me të dashurit". Nga ana tjetër, një mori videosh dhe udhëzimesh janë publikuar në internet.

Në Iran, lutjet, fjalimet dhe recitimet e Kur'nit transmetohen live në rrjetet sociale, dhe madje edhe lideri suprem, Ajatollah Ali Khamenei, mbajti recitimin e tij vjetor Kuranor përmes video konferencës.

Ministria e Donacioneve Fetare të Egjiptit u ka dhënë udhëzime zyrtarëve. Lutjet në disa xhami do të transmetohen drejtpërdrejt në mënyrë që adhuruesit të mund ta ndjekin nga shtëpia. Ligjëratat dhe predikimet fetare do të transmetohen gjithashtu online dhe përmes platformave të mediave sociale.

Kufizimet dhe ndikimi në shoqëri

Kufizimet dhe ndalimi i orarit janë zbatuar ose zgjeruar. Për shembull, Mbretëria Sulltanat e Omanit sapo ka njoftuar një ndalim të lëvizjes së automjeteve dhe njerëzve nga ora 21:00 deri në 04:00 të mëngjesit gjatë Ramazanit, si dhe ndalimin krejtësisht të aktiviteteve tregtare. Maroku ka zgjatur ndalim-qarkullimin ekzistues nga ora 8 e pasdites deri në 6 të mëngjesit, ndërsa në Turqi, kufizimet do të zbatohen në fundjavë. Në Irak, një kufizim i pjesshëm do të zbatohet gjatë javës nga ora 21:00 deri në 05:00 të mëngjesit, me ndalime më gjithëpërfshirëse të premteve dhe të shtunave. 

Një nga ndikimet më domethënëse të këtyre rregulloreve dhe orëve të reja të ndalimit është që njerëzit do të duhet të kufizojnë darkat e tyre tek anëtarët e familjes në shtëpi, në vend që të festojnë prishjen e agjërimit me rrethe të mëdha familjare dhe miq në mjedise publike ose në restorante. Prandaj, restorantet janë përshtatur për të siguruar klientelë në shkallë më të vogël në vend që të organizojnë festa të mëdha darke në sallat luksoze pas perëndimit të Diellit.

Nga ana tjetër, shitja me pakicë është rritur ndërsa njerëzit kanë filluar gjithnjë e më shumë të bëjnë pazar online për mallra me tematikë Ramazani për të dekoruar shtëpitë e tyre.

Po vaksinat?

Një nga pyetjet më të diskutuara javët e fundit ka qenë nëse vaksinimi konsiderohet prishje e agjërimit apo si trajtim mjekësor. Vetëm këtë javë, Myftiu i Madh i Jordanisë, Sheik Abdul Karim Khasavneh, përfundoi diskutimin me një fjalim që u botua në faqen e internetit të Departamentit të Përgjithshëm të Iftave të Mbretërisë Hashemite të Jordanisë: "Vaksina e koronavirusit, si çdo vaksinë që injektohet në muskul, nuk e prish agjërimin gjatë muajit të bekuar të Ramazanit." Sidoqoftë, nëse një person, i cili ka marrë vaksinën ka efekte anësore të tilla si temperatura e lartë dhe merr ilaçe dhe prish agjërimin", atëherë ai duhet ta kompensojë atë ditë në përputhje me tekstin Kuranor".

Kjo do të thotë, që ditët e humbura të agjërimit shtohen pas përfundimit të Ramazanit, i cili kulmon me Kurban Bajramin, "festën e prishjes së agjërimit", që do të fillojë në shumicën e vendeve më 12 maj.

Ky vendim konfirmohet nga Myftinitë e Mëdhenj dhe organet fetare, të tilla si autoriteti i Dhurimeve në Kuvajt dhe Ministria e Çështjeve Islamike; Myftiu i Madh i Arabisë Saudite, Sheik Abdulaziz al-Sheikh; ose Autoriteti i Përgjithshëm i Çështjeve Islame dhe Donacioneve në Emiratet e Bashkuara Arabe. 

Në Tunizi, autoriteti fetar Dar al-Ifta u bëri thirrje përmes një deklarate qytetarëve që të vaksinohen: "Është një detyrë e konfirmuar në fe të marrësh masa parandaluese dhe të kesh kujdes nga infeksioni dhe është gjithashtu një detyrë kombëtare të kërkosh vaksinim për të mbrojtur veten dhe të tjerët."