Gjermania dhe Kazakistani forcojnë partneritetin
20 Qershor 2023Gjermania dhe Kazakistani e shohin njëri-tjetrin si "partnerët me rëndësi kyçe" në rajonet e tyre përkatëse. Pikërisht me këtë koncept e karakterizuan të dy presidentët Frank-Walter Steinmeier dhe homologu i tij kazak Kassym-Schomart Tokajev bashkëpunimin e tyre. Vëllimi i tregtisë arrin në afro nëntë miliardë euro, 85 për qind e tregtisë së jashtme gjermane në Azinë Qendrore bëhet me kompani kazake. Në takimin e të delegacioneve, në fjalën e tij hyrëse presidenti gjerman vlerësoi ecurinë e reformave në Kazakistan nën presidentin Tokajev. Steinmeier-i përmendi veçanërisht heqjen e dënimit me vdekje, futjen e një juridiksioni kushtetues dhe luftën kundër korrupsionit.
Gjermania dhe Kazakistani u afruan politikisht pas fillimit të luftës në Ukrainë. Duke iu referuar vlerave të Kartës së Kombeve të Bashkuara, Kazakistani premtoi të mbështesë sanksionet e BE kundër Rusisë, në drejtim të ndalimit të importimit të mallrave të ndaluara në territorin e tij.
Shqetësimi për Rusinë në Kazakistan
Në praktikë, kjo rezulton të jetë e vështirë, veçanërisht për të ashtuquajturat mallra me përdorim të dyfishtë, domethënë mallra të cilat sigurisht janë prodhuar për qëllime civile, por që mund të përdoren edhe për qëllime ushtarake.
Kazakistani është i lidhur ngushtë me Rusinë në aspektin tregtar, brenda Bashkimit Ekonomik Euroaziatik. Kësaj i shtohet edhe fakti se Kazakistani ka një kufi që kontrollohet me vështirësi me Rusinë: me më shumë se 7000 kilometra ai është kufiri tokësor më i gjatë në botë. Megjithatë, autoritetet kufitare të Kazakistanit dhe agjencitë e BE në të ardhmen pritet të punojnë në raste konkrete individuale, në mënyrë që të gjurmojnë autorët e dyshuar të shkeljeve të sanksioneve.
Kazakistani konsiderohet vendi më i fuqishëm në Azinë Qendrore
Lufta në Ukrainë kishte ngjallur frikë masive në Kazakistan se Rusia po i shtrinte ambiciet e saj perandorake në Azinë Qendrore. Kjo frikë është përforcuar nga propaganda agresive ruse.
Kazakistani është i lidhur me Rusinë me një numër të madh marrëveshjesh. Për rrjedhojë, situata aktuale gjeopolitike u imponon liderëve kazakë një akt të përhershëm balancues. Presidenti Tokajev dëshiron që Rusia të mbetet një "mik i mirë" - dhe ai kërkon të mbështesë të gjitha përpjekjet për paqen në Ukrainë; kohët e fundit, një grup vendesh afrikane dhe Kina kanë nisur iniciativa paqeje. Ata kanë hasur në përgjigje të përzier nga mbështetësit perëndimorë të Ukrainës.
Perspektiva e hidrogjenit të gjelbër
Tokajev deklaroi se edhe një "paqe e keqe" ishte më e preferueshme, sesa vazhdimi i luftës; ai shpreson se një armëpushim mund të hapë rrugën për negociata. Nga ana tjetër, Steinmeieri foli për një "paqe të drejtë" për Ukrainën, e cila nuk do të legjitimonte "vjedhjen e tokës" nga rusët. Thekse të ndryshme, një qëllim i përbashkët.
Në prani të dy krerëve të shteteve, u nënshkruan një sërë marrëveshjesh kuadër për projektet ekonomike, veçanërisht në sektorin e transportit dhe energjisë. Me këtë rast u bë e ditur se kompania kombëtare e naftës kazake do të rrisë me dhjetë për qind dërgesat në rafinerinë gjermane PCK në Schwedt në Oder. Kontrata është e vlefshme deri në fund të vitit 2024. PCK në Schwedt në landin e Brandenburgut nuk mund të përpunojë më naftë ruse, për shkak të sanksioneve të BE-së kundër Rusisë; dërgesat nga Kazakistani e kompensojnë pjesërisht këtë situatë.
Në Astana, Steinmeier-i e përshkroi marrëveshjen që sapo është lidhur me Kazakistanin si "lajm të mirë për sigurinë energjetike të Gjermanisë". Të mërkurën, Steinmeier-i do të largohet nga Astana për në Aktau në Detin Kaspik, ku do të vendoset guri i themelit të një instituti inxhinierik gjermano-kazak dhe ku do të ngrihet kantieri për një fabrikë të ardhshme të prodhimit të hidrogjenit.