1. Kalo tek përmbajtja
  2. Kalo tek lista qendrore e navigimit
  3. Kalo tek më shumë oferta të DW

ARTE: aventura gjermano-franceze

Philipp Jedicke30 Prill 2016

Para 25 vjetësh në Strasburg u themelua kanali televiziv ARTE. Kanali i parë kulturor bilingual europian. Ky projekt ishte për të gjithë pjesëmarrësit një hap drejt së panjohurës.

https://p.dw.com/p/1IfSy
Frankreich Deutschland Fernsehsender Arte TV in Straßburg Gebäude Logo
Fotografi: Imago

Për teleshikuesit gjermanë sot ARTE në mënyrë të vetëkuptueshme është pjesë e peizazhit televiziv, ashtu si edhe kanalet publike ARD dhe ZDF. Por themelimi i ARTE-s nuk ishte aspak diçka e vetëkuptueshme. Derisa ARTE në maj 1992 mundi të nisë transmetimet - është diskutuar shumë, ka pasur mjaft përpjekje e debate. Tek e fundit bëhej fjalë për harmonizimin e dy kulturave të ndryshme e veçanërisht dy sistemeve të ndryshme politike. Pa shumë vullnet të mirë, idealizëm dhe gatishmëri kompromisi, krijimi i kanalit kulturor europian nuk do të ishte realizuar asnjëherë.

Në mes të viteve 1980 në Europë u krijua një program i përbashkët satelitor, i cili duhej pajisur urgjentisht me kanale transmetimi. Kështu lindi ideja e një kanali kulturor gjermano-francez, që në fazën e parë u mbështet nga ish-kryeministri i landit të Baden-Vyrtembergut Lothar Späth dhe ministri francez i Kulturës Jack Lang. Në nivelin më të lartë politik angazhohen François Mitterrand dhe Helmut Kohl, të cilët më 1988 në samitin gjermano-francez në Bon shprehen në mbështetje të këtij projekti.

Në nëntor 1988 grupi gjermano-francez i ekspertëve fillon punën për shqyrtimin e kushteve të një kanali bilateral. Këtu dalin në pah vështirësitë e para: ndërsa në Francën e drejtuar ne mënyre centraliste të gjitha sinjalet për themelimin e këtij kanali janë pozitive, në Gjermaninë Federale fillimisht duhej të bindeshin për projektin të gjtihë kryeministrat e landeve, se me këtë kanal televiziv ata nuk do të humbisnin kompetencat në nivel kombëtar për kulturën. Bisedimet ngecën.

Rënia e murit të Berlinit ndihmon në realizimin e idesë

Për të ulur sërish në një tryezë komisionin e ekspertëve, nevojitej një impuls i fortë: vetëm pas rënies së murit të Berlinit erdhi ky impuls që i vuri gjërat në lëvizje. Politika gjermane do të japë një sinjal të fortë për lidhjen dhe miqësinë me Francën, e kësisoj një ditë para ribashkimit të Gjermanisë arrihet të nënshkruhet një marrëveshje ndërshtetërore nga përfaqësuesit e Francës dhe nga 11 landet perëndimore të Gjermanisë.

ARTE Vertragsunterzeichnung
Fotografi: AMS/Ville de Strasbourg, Foto: ARTE

Pas kësaj gjithçka eci mjaft shpejt. Ekspertët ranë dakord për selinë qendrore në Strasburg dhe filialet në Paris e në Baden-Baden. Kanalit duhet t'i jepej edhe një emër: akronimi ARTE nënkupton si fjalën art, ashtu edhe emërtimin e gjatë në frëngjisht "Association Relative à la Télévision Européenne", që do të thotë asosacioni për televizionin europian.

Meka e kulturës

Më 30 prill 1991 në Strasburg krijohet më në fund kanali kulturor europian ARTE në formën e një shoqate ekonomike europiane. Më në fund televizioni lejohet të themelohet. Entuziazmi është i madh në të dyja anët e lumit Rin: "Kjo ishte edhe në jehonë e pabesueshme mediatike", thotë Sabine Rollberg, drejtuese e redaksisë së ARTE në kanalin publik gjerman WDR. "I gjithë Parisi ishte mbuluar me pllakatat e ARTE-s. Në Straburg ne na kishin shpërndarë në disa godina. Mua më duhej të shkoja me biçikletë nga njëra redaksi në tjetrën. Ne punonim nga mëngjesi deri në mbrëmje e madje edhe deri në mesnatë. Ishte një kohë jashtëzakonisht intensive dhe ne kemi punuar me entuziazëm e kënaqësi të madhe në këtë projekt gjermano-francez."

Frankreich Deutschland Fernsehsender Arte TV in Straßburg Studio
Fotografi: PATRICK HERTZOG/AFP/Getty Images

Me dokumentarët e intervista, që i kushtohen një teme të caktuar në një transmetim maratonë ARTE vendos një theks të fortë në peizazhin televiziv. Me bashkëproduksionet kinematografike të bashkëfinancuara nga ARTE, ky kanal ka fituar një sërë çmimesh ndërkombëtare. ARTE organizon edhe evente kulturore në Gjermani e Francë dhe është kthyer tashmë në një komponente dinamike të peizazhit kulturor europian.