م.م: په عراق کې سلګونه زره کسان بې درکه شوي دي

په ژنیو کې د «لادرکه کیدو پر وړاندې د ملګرو ملتونو کمېټې یا (CED) د راپور له مخې، په تیرو لسیزو کې د عراقي ملیشو، اردو، امنیتي ادارو او پولیسو لخوا په سلګونو زره خلک بې درکه شوي دي. د بې درکه کېدو زیاتره پېښې له ۲۰۰۳ څخه تر ۲۰۱۱ کلونو په مودې کې واقع شوي چې د دغو کلونو په اوږدو کې یاد هېواد د امریکا او برېتانیا تر اشغال لاندې وو. 
د بې درکه کېدو بهیر دوام لري. ډېر قربانیان اند د عراق له پولو څخه ورهاخوا د تاوترېخوالي کړنو په پایله کې تښتول شوي دي. 

اړوند مطلب: د عراق د حکومت جوړولو بحران ادامه لري
د ملګرو ملتونو دا کمېټه د تېر کال په نومبر میاشت کې دوې اونۍ په عراق کي تيري کړي. د دغه هيئت له ډلې له المان څخه میرمن باربارا لوخبیلر چې د یادې کمېټې مشري یې کوله هم ګډون درلود.د دغه راپور له مخې، په داسې حال کې چې د عراقيانو د اجباري بې درکه کېدو پدیدې په اړه مفصل معلومات شته، خو د عراقي چارواکو په رسمي دریځونو کې نه دي منعکس شوي. په ورته وخت کې تر اوسه پورې د اعتبار وړ ارقام نه دي ترلاسه شوي.

زموږ د فيسبوک پاڼه هم درسره تعقيب کړئ

څو لسیزي تښتول او زنداني کېدل 

د ملګرو ملتونو د دغه بنسټ د تخمین له مخې، د ۱۹۶۸ تر ۲۰۰۳ کلونو پورې د بعث حزب او صدام حسین په حکومتونو کې د۲۹۰ زره کسانو له ډلې یوازې سل زره کردان په فیزیکي ډول حذف شوي دي. د ۱۹۸۰ او ۱۹۸۸ کلونو ترمنځ د ایران او عراق په جګړه کې شاوخوا له ۵۰ زرو څخه تر ۷۰ زرو پورې سړي او ځوانان ورک شوي او د دوی ځینې خپلوان هیله لري چې دوی لاهم د ایران په کمپونو کې ورځې او شپې تېروي.

اړوند مطلب: ملګري ملتونه: په عراق کې تاوتريخوالي ودروئ
د دغه راپور له مخې د حسین حکومت له نسکوریدو وروسته څه باندې ۹۶ زره عراقیان د امریکا او بريتانيا تر کنترول لاندي زندانونو کې څه موده بندیان شول چې په ډیرو مواردو کې د هغوی کورنۍ د دغو کسانو له توقیف څخه خبرې نه وې.

زموږ د يوټيوب کانال هم درسره تعقيب کړئ

د «داعش» لخوا د وژلو او تښتولو دوام

د ملګرو ملتونو په وینا، یوازې په ۲۰۰۶ او ۲۰۰۷ کلونو کې په عراق کې د بعث رژیم له نسکورېدو درې کاله وروسته امنیتي ځواکونو او ملېشو په لسګونو زره کسان بې درکه کړل. په دې موده کې شاوخوا شل زره جسدونه په بغداد کې د عدلي طب انستیتیوت ته سپارل شوي چې ډېر یې نه دي پیژندل شوي. د امریکايي ځواکونو له وتلو وروسته د پخوانيو بعثیانو اجباري ورکېدل دوام وموند. له ۲۰۱۴م کال څخه تر ۲۰۱۷ کال پورې داعش ترهګري ډلي په زرګونو کسان تښتولي او وژلي دي.

د ملګرو ملتونو د راپور له مخې، په سنجار سیمه کې د څو ورځې په مودې کې ۶۸۰۰ یزديان تښتول شوي او ۳۱۰۰ کسان وژل شوي دي.دا کمېټه د یو شمیر تورونو په اړه هم راپور ورکوي چې د ۲۰۱۸ او۲۰۲۰ کلنو پورې د فساد او د حکومت د ناسم مدیریت پروړاندې له لاریونونو وروسته لاریون کوونکي نیول شوي، بې درکه شوي یا په نامعلوم ځای کې زنداني شوي دي.

دولت باید د سزا قوانین بدل کړي

په داسې مهال چې په ډیرو مواردو کې د دې جنایتونو عاملین بې سزا پاتې شوي، د ملګرو ملتونو کمېټې د عراق له حکومت څخه وغوښتل چې د دې «وحشیانه جنایتونو»په وړاندې عملي ګامونه اوچت کړي. د ملګرو ملتونو کمېټه د عراق دولت ته په خطاب کې ویلي دي چې د سزا قانون باید بدل او له شرایطو سره عیار کړي، د چارواکو تر منځ دې همغږي زیاته شي او د بې درکه شویو له پاره دې یوه ملي کمېټه رامنځته کړي.