1. محتوا ته تګ
  2. اصلي مینو ته تګ
  3. د دویچه ویله نورو پاڼو ته تګ

امريکا د سپتامبر د يولسمي د پيښو يويشتمه ياد ورځ لمانځي

۱۴۰۱ شهریور ۲۰, یکشنبه

په ۲۰۰۱ کال د سپتامبر په يولسمه نېټه د امريکا په متحده ايالاتو کي د تر سره سوو خونړيو ترهګريزو بريدونو ۲۱ کاله پوره سول. دغه هيواد د يادو ترهګريزو پيښو ياد ورځ لمانځي.

https://p.dw.com/p/4GgeK
ترهگرو يوويشت کاله مخکي په مسافر وړونکو الوتکو سره په امريکا کي بريدونه وکړل
ترهگرو يوويشت کاله مخکي په مسافر وړونکو الوتکو سره په امريکا کي بريدونه وکړلانځور: Seth McCallister/AFPI/dpa/picture alliance

د امريکا د متحده ايالاتو وګړي په يو شمير مشترکو مراسمو سره د سپتامبر د يولسمي ياد تازه کوي. په دې ترڅ کي ۲۱ کاله تر مخه په دغه ورځ د وژل سوو امريکايانو نومونه په لوړ ږغ له يو ليسټ څخه لوستل کيږي. د سپتامبر د يولسمي بريدونه د امريکا په متحده ايالاتو کي دننه تر ټولو لوی ترهګر او خونړي بريدونه بلل کيږي. دغه بريدونه د القاعده ترهګرې ډلې له خوا پلان سوي او عملي سوي ول.
 

په پام کي نيول سوې چي د نيويارک پر غبرګو ودانيو، پنټاګون او په پينسلوېنيا کي د يو پټي د رامنځته سوو پيښو د قربانيانو خپلوان، مرستندويان او چارواکي به د يکشنبې په ورځ پر هغو ځايونو غونډي ولري، چيري چي مرګژوبله رامنځته سوې وه.
نه ختمېدونکې ترهګري

د هيواد په بيلو سيمو کي په کليساؤ او کلو کي د قربانيانو په ياد ډېوې بليږي. د دې تر څنګ د بيلو اديانو مشترک مراسم هم پلان سوي دي. بعضي امريکايان په دغه ورځ په بيلو مرستندويه پروژو کي په رضاکارانه توګه برخه اخلي. زيات رضاکاران د يادې ورځي په بيلو مراسمو کي د تنظيم او نورې دندې په غاړه اخلي او مرسته کوي.
 

سږکال د سپتمابر د يولسمي ياد ورځ په داسي حال کي لمانځل کيږي چي له افغانستان څخه د امريکايي عسکرو د وتلو هم يو کال پوره کيږي. په ۲۰۰۱ کال په امریکا کي د ترهګرو بريدونو او پکښي د تقريبا ۳۰۰۰ انسانانو د وژل کېدو وروسته متحده ايالاتو او ټلوالو يې په افغانستان کي پوځي ماموريت پېل کړی ؤ چي يو کال مخکي پای ته ورسول سو. د سپتامبر د يولسمي پيښي د «ترهګرۍ ضد جګړې» لامل سوې او د امريکا د متحده ايالاتو په امنيتي سياست کي يې تغيير راوست.
اوباما پر سعودي د حقوقي دعوې قانون وېټو کړ

د سپتامبر يولسمه په امریکا کي د ملي ياد ورځي په توګه د رخصتۍ يوه دولتي ورځ هم ده. زيات شمېر امريکايان په دغه ورځ چي «پېټريوټ ډې» يا د ملتپالو ورځ هم بلل کيږي ملي فخر او يووالی هم احساسوي. په عيني حال کي دغه ورځ په کلونو کلونو د مسلمان امريکايانو په وړاندي د شک کولو پر موضوع د فکر او د امنيتي اړخ او د آزادۍ د حقونو تر منځ د تمايلاتو د پرتلې ورځ ده. يادو ترهګريزو بريدونو په تداوم سره د امريکا د ملي امنيت پر سياست او په دغه هيواد کي پر عامه ژوند اغېزي کړي دي.
طالبان: د الظواهري مړی مو نه دی موندلی

د متحده ايالتو ولسمشر جو بايډن به په پڼټاګون کي يوويشت کاله مخکي د لوېدلي الوتکي پر ځای د ګلونو ګېډۍ کښېږدي. د ولسمشر مېرمنه جيل بايډن به بيا په پنسلوينيا کي هغه ځای وينا واوروي چيري چي د ترهګرو له کبله يوه مسافر وړونکې الوتکه لوېدلې وه. د ولسمشر مرستياله کاملا هېريس او د هغې مېړه ډګ اېمهوف به په نيويارک کي په تنظيم سوو مراسمو کي ګډون وکړي.

آ./ا.ا./ن.ص.