آیا د ږيرې پريښودل اجباري کيږي؟
۱۴۰۱ فروردین ۱, دوشنبه
طالبان هغو کسانو ته چې ږيرې خرريې او دريشي اغوندي، د «بهرنيانو نوکران» خطاب کوي.
دغه څورلس ماده يز فرمان، د مارچ په میاشت کې صادر شوی او په هغه کې ټينګار شوی چې«د امرباالمعروف او نهی عن المنکر فریضه هيره نه کړئ.»
یو دولتي کارکونکي چې وې نه غوښتل نوم يې په رپوټ کې خپور شي، دویچه ويله ته وویل: «زه نن شاهد وم چې طالبانو یو تن چې منظمې جامې يې اغوستي وې او ږیره يې تراشلې وه، وواهه.»
دغه حکومتي کارمند وويل چې طالبان په مستقیمه توګه خلکو ته سپارښتنه کوي چې اوږدې ږېرې پرېږدې او د دريشۍ له اغوستلو ډډه وکړي.
همدارنګه د طالبانو له خوا خلک په غیر مستقیمه توګه پوهول کيږي چې د ږیرې خرريل د دوی د افرادو له پاره د منلو وړ نه ده؛ څرنګه چې هغه کسان چې ږيرې خرريي په دولتي ادارو کې له سپکاوي سره مخ او کارونو په اجرا کې يې ناغیړي کيږي.
په دولتي ادارو کې د طالبانو د امر باالمعروف او نهي عن المنکر ادارې کارکونکي، مامورینو ته په کراتو سپارښتنه کوي چې نباید دریشي واغوندي او مامورین باید اوږدې ږيرې ولري.
دغه دولتي کارکونکي وویل، هغو کسانو ته چې لنډې ږيرې لري او یا پتلون اغوندي په مستقیمه توګه ویل کیږي چې باید «صورت او سیرت مو د نبوي سنتو مطابق وي.» د دغه کارکونکي په خبره، حتی هغو کسانو ته چې ږيرې يې خرروي، خبرداری ورکړل شوی چې د ږیرې خریلو د تکرار په صورت کې به له دندو ګوښه کړل شي.
هغه وويل: «دا معمول ده. هغه کسان چې دریشي اغوندي او یا خپلې ږيرې خرريي ورته ویل کيږي چې تاسو ښه خلک نه یاست. تاسو د بهرنيو نوکران يئ، ځکه د هغوی له کلتور څخه پیروي کوي او موږ سره په تقابل کې ياست. دوی خلک مجبوروي چې د طالبانو په څير جامې واغوندي.»
په ښوونځيو کې د دريشي ممانعت
طالبانو په شفاهي توګه ښوونځيو ته سپارښتنه کړې چې ښوونکي دې وروسته له دې دريشي نه اغوندي. که څه هم دغه سپارښتنه کتبې نه ده خو ښوونکي وايي چې هغوی ته توصیه شوې چې د دريشي له اغوستلو ډډه وکړي.
د کابل ښار یو ښوونکي، فروتن، دویچه ویله ته وویل: «په ښوونځيو کې ترسره شوو مجلسونو کې ویل شوي دي چې ښوونکي باید کميس او پرتوګ واغوندي او دریشي ممنوع ده. هغه کسان چې ديني مضامين تدريس کوي باید ږیرې او لونګۍ ولري او چپنې واغوندې.»
دغه ښوونکي وويل، ښوونکو سره د طالبانو چلند داسې دی چې هغوی ته په کې په غیرمستقیم توګه د ږیرې پرېښودلو سپارښتنه کيږي: «د ږیرې پريښودل اجباري نه ده خو له هغو کسانو سره چې ږيرې لري ښه چلند کیږي اما هغه چې ږیرې خررېې هغوی سره بد چلند کیږي او بلاخره ورڅخه پوښتنه کوي چې ولې ږيره نه پريږدې.»
ښوونکي فروتن زیاته کړه چې یو ښوونکي چې ږيره يې خررېلې وه، دولتي ادارو ته تر درې ځله مراجعې وروسته يې غوښتنليک رد شو او بلاخره يې ورته وویل شول چې تر هغې چې ږیرې يې تراشي، په دولتي ادارو کې يې کار نه ترسره کیږي. فروتن وويل: «واضح يې ورته وويل چې ته د دولت مامور يې خو د دولت قانون نه مراعاتوې.»
د طالبانو دريځ
خو طالبان وايي چې تر اوسه هيڅوک افغاني لباس اغوستلو او یا هم د ږيرې پريښودلو ته اړ ایستل شوي نه دي.
د طالبانو د امرباالمعروف او نهي عن المنکر وزارت ویاند، محمد صادق عاکف دویچه ویله ته وويل: «د جامو په اړه موږ هيڅ نه دي ويلي او د ږیرې پريښودل هم جبري نه دی موږ یوازې سپارښتنه کوو.»