آیا له حده ډير ورزش کول د انسان ماغزه هم ستړی کوي؟

دغه خبره په يوه نوې څيړنه کې موندل شوې چې په «Current Biology» مجلې کې خپره شوې ده.

دا مسئله روښانه او معمول ده چې له حده ډير ورزش د بدن د ډيرې ستړيا سبب واقع کیږي. خو آیا دغه ډول ورزشونه اعصاب هم ستړي کوي؟ يوه نوې څيړنه دغې پوښتنې ته د «هو» ځواب ورکوي.

څيړونکي رپوټ ورکوي چې درانه ورزشونه نه يوازې د انسان بدن، بلکه اعصاب يې هم ستړي کوي. په دغې ستړيا کې د اعصابو هغه برخه هم شامله ده کومه چې د تصميم نيولو په برخه کې فعاليت کوي. 

دغو څيړونکو په خپله څيړنه کې د درو رشتو ورزشکاران (لامبو، بايسکل ځغلونې او ځغاستې» انتخاب کړي ول او له هغو څخه يې غوښتنه کړې وه چې خپل ورزشي تمرينات ۴۰ سلنه ډير کړي. د مختلفو آزموينو په پايله کې ښکاره شوه چې د دغو ورزشکارانو د تصميم نيونې په توان کې تغيير رامنځ ته شوی او د هغو افرادو دې ته ورته شوې، چې د فکري کارونو په پايله کې د ډيرې شديدې ستړيا احساس کوي.

بل بدلون چې په دغو ورزشکارانو کې رامنځ ته شو، هغه دا وو چې دوی خپل عملونه تر ډيره بريده د فکر او سنجښت کولو پرته ترسره کول او د هغو سملاسي ګټې ته يې ډيره ترجيح ورکوله نسبت هغې جايزې ته چې د ترلاسه کولو له پاره يې ډير وخت ته اړتيا وي.

د دغو څيړونکو نتايج ښيي چې په عمومي ډول استقامتي ورزشونه د انسان د روغتيا له پاره ګټور دي خو له اندازې څخه زيات ترسره کول يې، کولای شي پر مغزو باندې منفي اغيز ولري.   

په يوه معين او ټاکلي وخت کې د بايسکل ځغلونې، ځغاستې، کښتۍ ځغلونې په څير ورزشونه، د استقامتي ورزشونو په ډله کې راځي.

د څيړونکو له ډلې څخه يو هم ماتیاس پسیګلیونه دی چې وايي: «زموږ موندنې په عمومي توګه خلک دې ته متوجه کوي چې د اعصابو وضعيت ډير مهم دی. هغه تصميم چې تاسو یې يو د ستړو اعصابو پر وخت نيسئ له هغه تصميم سره چې د اعصابو په يو بل وضعيت کې يې نيسئ، ډير توپير لري.»

دغه څيړونکې په دې باور دي چې د دوي موندنې نه يوازې د ورزشکارنو له پاره بلکه ټولو افرادو ته هم اهميت لري. په ځانګړې توګه هغه د لا ښو تصميمونو د ترلاسه کولو له پاره مهمې دي. دوی حتي وړانديز کوي چې د بدو پرېکړو د مخنيوي له پاره بايد د هغو افرادو د ستړيا اندازه کنټرول شي کوم چې د سياست، اقتصاد او قانون په څير د لويو مسئلو په اړه تصميمونه نيسي.

dw/mks/ns