Sueddeutsche Zeitung: rewolucja Sienkiewicza

Niemiecki dziennik pisze w czwartek (4.01.2024) o decyzjach nowego polskiego ministra kultury Bartłomieja Sienkiewicza, który – jak ocenia – „wywraca do góry nogami” świat sztuki w Polsce. Jak relacjonuje korespondentka „Sueddeutsche Zeitung” (SZ) Viktoria Grossmann, w ostatni dzień roboczy ubiegłego roku Sienkiewcz opublikował na stronie swojego ministerstwa zwięzły komunikat o zmianie wystawy przygotowanej na Biennale w Wenecji. Zamiast projektu pt. „Polskie ćwiczenia z tragiczności świata. Między Niemcami a Rosją” zaprezentowana ma zostać wystawa rezerwowa „Powtarzajcie za mną” przygotowana przez polsko-ukraiński kolektyw artystyczny. „Na Biennale w Wenecji nie będzie można zobaczyć obrazu +Nord Stream 2+” – pisze Grosmann. Wyjaśnia, że obraz Ignacego Czwartosa, który jest elementem wycofanej polskiej wystawy, przedstawia Angelę Merkel i Władimira Putina, a także krzyż św. Andrzeja z płomieniami tworzącymi swastykę.

„Od 13 grudnia Polska ma nowy liberalno-konserwatywny rząd pod kierunkiem Donalda Tuska. Od tego czasu kraj jest wywracany do góry nogami. Nominacje do instytucji publicznych, które nastąpiły w oczywisty sposób nielegalnie lub były motywowane wyłącznie względami politycznymi i ideologicznymi mają zostać jak najszybciej cofnięte. Przede wszystkim w telewizji publicznej, którą prawicowo-nacjonalistyczna partia PiS przekształciła w swój kanał propagandowy. Także za to odpowiada minister kultury” – pisze niemiecka dziennikarka.

„Bartłomiej Sienkiewicz chce, by polska kultura była prezentowana w inny sposób, niż chciał jego poprzednik w rządzie PiS” – dodaje.

Retoryka PiS

W opinii Grossmann to, co Czwartos miał pokazać w Wenecji, „dobrze ilustruje retorykę partii PiS”. „Dzisiejsze demokratyczne Niemcy i ich przedstawiciele nadal są w niej przedstawiani jako zagrożenie, jako agresorzy. Zrównując byłą kanclerz Niemiec Angelę Merkel i prezydenta Rosji Władimira Putina, Czwartos podąża za logiką PiS, zgodnie z którą Polska jest nadal otoczona wrogami ze wszystkich stron – mimo że od dawna jest częścią UE i NATO razem z Niemcami” – pisze.

Jak dodaje, Sienkiewicz odwołał też ze stanowiska dyrektora galerii Zachęta Janusza Jankowskiego, który został mianowany na początku 2022 r., który – jak uzasadniono – „nie wywiązał się on z obowiązku promowania polskich artystów za granicą”, a także sam był kuratorem wielu wystaw – takich jak wystawa Czwartosa – choć nie należało to do jego obowiązków i pomijało zespół kuratorski. Grossmann dodaje, że były minister kultury z PiS Piotr Gliński zarzucił swojemu następcy cenzurę i bezprawne działania.

O wycofaniu budzącej kontrowersje wystawy na weneckie Biennale informuje też na swej stronie internetowej tygodnik „Der Spiegel”. Z kolei tygodnik „Die Zeit” publikuje tekst polskiego dziennikarza Michała Kokota, który opisuje konflikt wokół polskich mediów publicznych. Sytuacja ta obrazuje „dylemat, w jakim nowy rząd Tuska znajdzie się jeszcze ponownie po kolejnych reformach: W jaki sposób można odwrócić niedemokratyczny rozwój wydarzeń za pomocą zgodnych z prawem środków?” – ocenia autor.