Steinmeier: Marzenie Gorbaczowa legło w gruzach
31 sierpnia 2022
W liście kondolencyjnym do córki Michaiła Gorbaczowa Iriny Wirganskiej prezydent Frank-Walter Steinmeier podkreślił, że Niemcy pozostaną zawsze zobowiązani „w swej wdzięczności za decydujący wkład Gorbaczowa w zjednoczenie Niemiec, w szacunku dla jego odwagi na demokratyczne otwarcie i budowanie mostów między Wschodem i Zachodem oraz w pamięci o jego wielkiej wizji wspólnego i pokojowego domu europejskiego". Jak zaznaczył prezydent Niemiec, to marzenie coraz bardziej się oddalało. Z tego powodu Gorbaczow bardzo cierpiał w ostatnich latach. „Dziś to marzenie leży w gruzach, zniszczone przez brutalny atak Rosji na Ukrainę. Michaił Gorbaczow chciał innej przyszłości, my chcemy innej przyszłości” – napisał Steinmeier.
Demokracja w Rosji poniosła klęskę
Kanclerz Niemiec Olaf Scholz nazwał zmarłego byłego przywódcę ZSRR odważnym reformatorem i mężem stanu. Przyczynił się do upadku żelaznej kurtyny, „i demokracja oraz wolność stały się możliwe w Europie, a Niemcy mogły się zjednoczyć” – powiedział Scholz. Jak dodał, ruchy demokratyczne w Europie Środkowej i Wschodniej „skorzystały na tym, że Gorbaczow ponosił w tym czasie odpowiedzialność za Rosję”.
Gorbaczow umożliwił w Rosji „podjęcie próby wprowadzenia demokracji” - kontynuował Scholz. Zmarł w czasie, kiedy demokracja w Rosji „poniosła klęskę”. „Nie ma innego sposobu na opisanie obecnej tam sytuacji” - powiedział kanclerz. Jak podkreślił, prezydent Rosji Władimir Putin kreśli „nowe podziały w Europie” i prowadzi „straszną wojnę” przeciwko Ukrainie. „Właśnie dlatego myślimy o Michaile Gorbaczowie i wiemy, jakie znacznie miał dla rozwoju Europy a także naszego kraju w ostatnich latach” – stwierdził socjaldemokrata.
Koniec zimnej wojny i jedność Niemiec były dziedzictwem Gorbaczowa - napisała na Twitterze minister spraw zagranicznych Niemiec Annalena Baerbock z Zielonych. „Opłakujemy stratę męża stanu, za którego jesteśmy wiecznie wdzięczni”. Powiedziała, że w fatalnych momentach historii kierował się w swoim działaniu „pokojem i porozumieniem między ludźmi”.
„Wyjątkowy światowy polityk”
Dla byłej kanclerz Niemiec Angeli Merkel, Michaił Gorbaczow był „wyjątkowym światowym politykiem”. „Niech pamięć o jego historycznym dokonaniu pozwoli na zrobienie przerwy, zwłaszcza w tych strasznych tygodniach i miesiącach wojny Rosji z Ukrainą” - czytamy w oświadczeniu na stronie internetowej byłej kanclerz. Jak napisała dalej, wiadomość o śmierci Gorbaczowa przyjęła z wielkim smutkiem. „Gorbaczow tworzył historię świata. Był przykładem tego, jak jeden mąż stanu może zmienić świat na lepsze” – dodała Merkel. Bez odwagi Gorbaczowa wobec „głastnosti i pieriestrojki” czyli otwarcia się i restrukturyzacji, także pokojowa rewolucja w NRD nie byłaby możliwa – stwierdziła Merkel. „Wciąż pamiętam strach, który odczuwałam z wieloma innymi ludźmi w NRD w 1989 roku, czy tak jak w 1953 roku będą się toczyć czołgi, kiedy krzyczeliśmy, że ‘jesteśmy narodem' i później ‘jesteśmy jednym narodem'. Ale tym razem było inaczej niż w 1953 roku i nie przetoczyły się czołgi, i nie padły strzały” – napisała była kanclerz. Zamiast tego Gorbaczow zganił postarzałe kierownictwo NRD zdaniem: „Życie karze tych, którzy przychodzą zbyt późno”.
„Nigdy tego nie zapomnę”
Jak wspomina Angela Merkel, Gorbaczow nie sprzeciwiał się wołaniu ludzi o wolność NRD w latach 1989 -1990. „Nawet więcej, dopuścił do tego, aby zjednoczone Niemcy zostały członkiem NATO”. Dla byłej kanclerz niezapomniane są obrazy ze spotkania Gorbaczowa z ówczesnym kanclerzem Niemiec Helmutem Kohlem na Kaukazie w 1990 roku, dzięki któremu zjednoczenie Niemiec w pokoju i wolności znalazło się w zasięgu ręki.
„Michaił Gorbaczow również zmienił zasadniczo moje życie. Nigdy tego nie zapomnę” - oświadczyła Merkel.
Michaił Gorbaczow zmarł we wtorek wieczorem w Moskwie w wieku 91 lat. Był on ostatnim sekretarzem generalnym Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W 1991 roku ustąpił ze stanowiska głowy państwa.