Socjal dla uchodźców w UE. Kto, gdzie i ile dostaje

Europejskie prawo azylowe zobowiązuje państwa członkowskie UE nie tylko do przeprowadzenia zgodnej ze wszystkimi standardami procedury azylowej. Nakłada na nie także obowiązek przestrzegania minimalnych humanitarnych i socjalnych standardów pod względem zakwaterowania i utrzymania uchodźców. Obejmują one zarówno środki do utrzymania jak i ochronę zdrowia fizycznego i psychicznego.

W praktyce jednak świadczenia gwarantujące odpowiednie standardy życia interpretowane są w różny sposób i w różny sposób przekazywane – albo formie pieniędzy albo bonów.

Kraje przyjmujące uchodźców różnią się od siebie także poziomem życia. Stąd także różnice w wysokości pomocy. Zależy ona także od statusu - kto otrzymał oficjalnie azyl, ten może korzystać z innych, wyższych świadczeń. 

Niemcy

Osobom ubiegającym się o azyl w Niemczech przysługuje zasiłek w wysokości 354 euro miesięcznie. To o 70 euro mniej niż przysługujący obywatelom RFN i osobom, którym oficjalnie przyznano azyl, zasiłek socjalny. Osoby wnioskujące o azyl, a przebywające w państwowych kwaterach, otrzymują miesięcznie maksymalnie 135 euro.

Włochy

Aż do podjęcia decyzji o przyznaniu lub odrzuceniu wniosku azylowego państwo ponosi koszty zakwaterowania, wyżywienia oraz zaopatrzenia w odzież i artykuły higieny osobistej. Dwa miesiące po złożeniu wniosku o azyl uchodźcy mogą rozpocząć pracę zarobkową. Ci, którzy tego nie robią, otrzymują 75 euro miesięcznie. Warunkiem otrzymania tego wsparcia jest przebywanie w ośrodku recepcyjnym.

Szwecja

Jeśli uchodźcy są w stanie utrzymać się z własnych środków, muszą także płacić za swoje zakwaterowanie. Jeśli ich na to nie stać, otrzymują zakwaterowanie w specjalnym ośrodku. Mają tam wszystko, co potrzebne do życia plus 70 euro kieszonkowego (dzieci 55 euro). Kto decyduje się na życie poza takim ośrodkiem, dostaje w przeliczeniu 225 euro na swoje utrzymanie, przy czym państwo osobno pokrywa koszty czynszu. Dla porównania Szwed, dorosły odbiorca pomocy socjalnej, otrzymuje miesięcznie w przeliczeniu 394 euro plus koszty czynszu.

Francja

Od 2015 r. osoby ubiegające się o azyl mogą liczyć we Francji na 204 euro miesięcznie, każda kolejna osoba żyjąca w tym samym gospodarstwie domowym na 102 euro. Kto odrzuca pobyt w państwowym ośrodku, traci prawo do tych świadczeń. Uchodźcy otrzymują z reguły do ręki specjalną kartę debetową, którą regulują należności.

Wielka Brytania

W Wielkiej Brytanii osoby ubiegające się o azyl nie mają wpływu na to, gdzie zostaną zakwaterowane. Po przybyciu do wskazanego środka otrzymują 170 euro miesięcznie na żywność, odzież i artykuły higieny osobistej. Matkom z małymi dziećmi lub kobietom w ciąży przysługuje dodatkowo 13 euro miesięcznie. Osoby ubiegające się o azyl w Wielkiej Brytanii nie mają prawa pracować. Mają natomiast bezpłatny dostęp do służby zdrowia i edukacji w szkołach publicznych.

Hiszpania

W Hiszpanii przyjmowanie i  integracja osób ubiegających się o azyl podzielona jest na trzy sześciomiesięczne fazy. W pierwszej fazie uchodźcy mieszkają w państwowym ośrodku recepcyjnym, który zapewnia im utrzymanie. Kieszonkowe wynosi 50 euro. Na każde dziecko przysługuje dodatkowe 19 euro. Państwo pokrywa koszty komunikacji miejskiej, służby zdrowia, kursów językowych i tłumaczenia dokumentów. W drugiej fazie osoby ubiegające się o azyl mieszkają w kwaterach prywatnych. Państwo przejmuje koszty czynszu, do tego zasiłek w wysokości 300 do 500 euro miesięcznie. W trzeciej fazie uchodźcy mogą pracować i tylko w wyjątkowych przypadkach otrzymują pomoc społeczną.

Austria

W Austrii uchodźcy mogą zamieszkać w państwowych kwaterach. Otrzymują tu 40 euro kieszonkowego miesięcznie. Jeśli mieszkają w ośrodku, w którym mogą sami gotować, dostają od 150 do 200 euro. Do tego dochodzi osobna kwota 150 euro rocznie na odzież, przeważnie w formie bonów ważnych w wybranych sklepach. Uczniowi przysługuje do 200 euro rocznie na pomoce naukowe (także formie bonów). Kto wybiera życie na własny rachunek, ten może liczyć na kwotę od 320 do 365 euro, z których musi pokryć także koszty czynszu.

Grecja

Za utrzymanie uchodźców odpowiadają w Grecji Narodowe Centrum Świadczeń Społecznych (EDKKA) oraz Urząd Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR). Kto mieszka na państwowej kwaterze, otrzymuje 90 euro kieszonkowego miesięcznie – niekiedy w formie bonów. Taką formę pomocy stosuje się przede wszystkim na licznych greckich wyspach. Siedmioosobowa rodzina, która sama znalazła prywatne kwatery otrzymuje łącznie 550 euro miesięcznie.