Raport: Zanieczyszczone powietrze w Europie skraca życie

Przedstawiony w Kopenhadze raport EEA dotyczył stopnia narażenia mieszkańców Europy na zanieczyszczenia i ich konsekwencji dla zdrowia. Według autorów raportu zanieczyszczenie powietrza jest największym zagrożeniem dla zdrowia ludzi związanym ze środowiskiem. Sprzyja powstawaniu niebezpiecznych chorób układu oddechowego i krwionośnego oraz działa rakotwórczo.
Dyrektor wykonawczy agencji EEA, Hans Bruymimckx, wskazał, że „zanieczyszczenie powietrza wciąż negatywnie wpływa na stan zdrowia Europejczyków, zmniejszając jakość i długość ich życia". – Ma ono również poważne skutki ekonomiczne, zwiększając koszty leczenia i zmniejszając produktywność gospodarki przez utratę wielu dni roboczych z powodu chorób – dodał Hans Bruymimckx.
Ukazujący się co roku raport dotyczący jakości powietrza w Europie przedstawia stopień koncentracji w powietrzu substancji trujących i związanych z tym obciążeń dla zdrowia. Pomiary przeprowadzane są przez stacje monitoringowe w 40 krajach Europy.

Mieszkańcy miast szczególnie poszkodowani

Jak wynika z raportu, ofiarami substancji szkodliwych w powietrzu są głównie mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) chodzi tu głównie o przekraczający ustalone przez WHO normy dwutlenek azotu (NO2) oraz pyły zawieszone i stężenia ozonu. Dwutlenek azotu prowadzi m.in. do zawrotów i bólów głowy. Ozon wywołuje nie tylko bóle głowy, lecz także podrażnienia śluzówki krtani i gardła oraz oskrzeli wywołując kaszel i pogarszając pracę płuc. W 2013 r. 98 procent mieszkańców unijnych miast było narażonych na stężenia ozonu przekraczające wartości ustalone przez WHO jako maksymalnie dopuszczalne dla zdrowia. Natomiast 9 procent mieszkańców było narażonych na stężenia dwutlenkiem azotu przekraczające normy WHO i identyczne normy UE.

Główne źródło chorób

Szczególnie groźny dla zdrowia jest drobny pył zawieszony (PM) o wielkości 2,5 mikrometra lub mniej, który dostaje się do tkanki płucnej, a potem do obiegu krwi. Według opinii ekspertów długotrwałe wdychanie drobnego pyłu spowodowało w 2012 roku w UE przedwczesną śmierć 432 tys. osób. Pyły zawieszone mogą powodować lub pogłębiać choroby układu krążenia, płuc, zawały sera, zaburzenia rytmu serca i nowotwory.

Niechlubny lider

Pyły zawieszone są głównym problemem Polski. Pod względem średniej stężeń PM Polska znajduje się według EEA w niechlubnej ścisłej czołówce europejskiej. Głównym źródłem PM w kraju są instalacje przemysłowe i ogrzewanie domów.
Eksperci odpowiedzialni za raport UE uczulają na dotrzymywanie standardów czystości powietrza zalecanych przez WHO. W tym celu emisja drobnego pyłu zawieszonego (PM) w 28 krajach Unii powinna zostać zredukowana o jedną trzecią.

Wysokie koszty

Eksperci Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) wyliczyli koszty, które są następstwem zanieczyszczenia powietrza przez elektrownie oraz ruch samochodowy. Według tych obliczeń koszty te wyniosły w 2013 r. 2200 mld dolarów. Szacunki te nie obejmują kosztów z tytułu szkodliwego wpływu zanieczyszczenia powietrza na rolnictwo oraz środowisko.

Gero Rueter / Alexandra Jarecka