Zieloni wychodzą naprzeciw Grecji w sprawie reparacji

Ze swoją inicjatywą Zieloni wyszli we wtorek, 23 marca, na dwa tygodnie przed 80 rocznicą niemieckiej agresji na Grecję 6 kwietnia 1941 roku. „Sueddeutsche Zeitung” („SZ”) przypomina, że przez ponad trzy lata brutalnej okupacji Wehrmacht, SS i Gestapo dopuszczały się zbrodni na ludności cywilnej, a niemal wszystkich greckich Żydów deportowano do obozów w Oświęcimiu i Treblince. 

Z wyjątkiem 115 milionów marek dla niektórych grup ofiar w 1960 roku Niemcy nigdy nie wypłaciły Grekom reparacji. Problem wrócił podczas kryzysu finansowego w Grecji po 2008 roku, gdy pogorszyły się relacje między Atenami i Berlinem. “Tak jak w przypadku Polski, do dziś rząd federalny kategorycznie zaprzecza greckim żądaniom,” przypomina redagowany w Monachium dziennik.

„Gest dobrej woli”

Politycy Zielonych chcą to zmienić. „Z punktu widzenia historycznej, moralnej i politycznej odpowiedzialności ważne jest dla nas, abyśmy spróbowali znaleźć wspólne odpowiedzi na wciąż otwarte pytania,” powiedział „SZ” poseł Zielonych Manuel Sarrazin. „Wiemy o winie Niemiec i naszej historycznej odpowiedzialności,” dodała wiceprzewodnicząca Bundestagu Claudia Roth.

Dziennik opisuje treść wniosku, jaki frakcja Zielonych złożyła w Bundestagu. Chcą oni „gestu dobrej woli” wobec Grecji. Ogólnie formułują oni potrzebę „nowego podejścia” do greckich żądań zwrotu pożyczki, którą hitlerowskie władze wymusiły podczas wojny na greckim banku centralnym. Poza tym chcą m.in. odszkodowań dla tych ofiar i ich dzieci, które dotychczas nie otrzymali zadośćuczynienia, wsparcia dla gminy żydowskiej oraz inwestycji w miasta i wsie, które zostały zniszczone przez niemieckich okupantów.

Zieloni mogą wejść do następnego rządu

„Chociaż wniosek nie ma szans na większość w Bundestagu, to zobowiązuje on Zielonych,” ocenia dziennikarz „SZ” Daniel Broessler. To ważne w kontekście wyborów do Bundestagu, które odbędą się we wrześniu. Według sondaży Partia Zielonych może obecnie liczyć na 22% głosów i drugie miejsce. Partia ma duże szanse na wejście do następnego rządu. “Podczas negocjacji koalicyjnych nie będą mogli porzucić tej gorącej kwestii,” wyjaśnia Broessler.

Z podobną inicjatywą w kontekście reparacji dla Polski Sarrazin wystąpił w ubiegłym roku. Proponował m.in. utworzenie funduszu, który pokrywałby koszty opieki medycznej nad jeszcze żyjącymi ofiarami wojny oraz stworzenie ram wsparcia polskiej kultury, której zniszczenie było jednym z celów niemieckiej polityki okupacyjnej.

„SZ”: Milczenie Niemiec zatruwa stosunki z Grecją

„Sueddeutsche Zeitung” przypomina też o ekspertyzie Bundestagu z 2019 roku, która uzasadniała prawomocność greckich żądań. O ile „w 1953 roku Polska wyraźnie zadeklarowała zrzeczenie się reparacji”, to Grecja „nigdy wyraźnie nie zrzekła się tych żądań”, ocenili wtedy eksperci. I dodawali: „Z punktu widzenia prawa międzynarodowego stanowisko rządu federalnego po odrzuceniu greckich żądań - przyp.red.] jest dopuszczalne, ale w żadnym wypadku obligatoryjne”.

W opublikowanym osobno komentarzu dziennikarz Daniel Broessler ocenia, że w Niemczech okrucieństwo okupacji Grecji jest „praktycznie zapomniane” i chociażby z tego powodu nie można „szorstko ignorować” żądań z Aten. „Niemieckie milczenie jest trucizną dla stosunków z Grecją i nie uciszy żądań reparacji,” ocenia Broessler. Inicjatywa Zielonych jest jego zdaniem gestem w dobrym kierunku.