Obrzezanie dziewczynek w RFN. "Powstrzymać to szaleństwo"

Dla wielu młodziutkich muzułmanek żyjących w Niemczech wakacje w kraju pochodzenia mogą stać się prawdziwym horrorem. Rodzina skrzykuje się i stwierdza, że czas obrzezać córki. Ta krwawa tradycja jest zabroniona w Niemczech, ale nie zagranicą, np. w kraju pochodzenia.

Pochodząca z Gambii aktywistka Isatou Barry żyje od 10 lat w Berlinie i walczy w środowisku swoich rodaków z powszechną tradycją obrzezania dziewczynek. – Jedna wyprawa na wakacje do ojczyzny i jest już po wszystkim – mówi aktywistka.

Fenomen ten określany jest mianem wakacyjnego obrzezania. Dziewczynkom jeszcze w wieku dziecięcym  wycinana jest łechtaczka, a czasem także wargi sromowe mniejsze. Ta archaiczna krwawa tradycja jest rozpowszechniona w 30 krajach Afryki, w krajch Bliskiego Wschodu i niektórych krajach azjatyckich. Organizacje takie jak Terres Femmes oraz Unicef od dziesięcioleci zaangażowane są w walkę z klitoridektomią. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), owszem odnotowano spadek liczby przypadków obrzezania, ale proceder trwa dalej w najlepsze, chociaż w wielu krajach jest zabroniony. Na całym świecie 200 mln kobiet i dziewczynek musi żyć z trwale okaleczonymi narządami płciowymi.

Charlotte Weil, referentka przy niemieckim oddziale Terre des Femmes w Berlinie twierdzi, że migracja do Europy wcale nie kładzie kresu tym praktykom. A co gorsza obrzezaniu poddawane są „coraz młodsze dziewczynki, żeby nie mogły szukać pomocy i mniej pamiętały o zabiegu”. Jak twierdzi Weil, obecnie ofiarami tej tradycji padają nawet dwuletnie i młodsze dziewczynki. W Niemczech klitoridektomia jest karalna, a od 2015 roku karana jest także wtedy, jeśli przeprowadzana jest zagranicą. Jednak brak dokładnych danych na ten temat. – Nikt nie chce mówić o tym dobrowolnie, wiedząc że groziłoby to więzieniem – mówi Charlotte Weil. Wg szacunków Terre des Femmes w Niemczech żyje 65 tys. migrantek, które są ofiarami klitoridektomii. Aktualnie zagrożonych tym zabiegiem jest około 15 tys. dziewczynek.

Pediatrzy nie chcą donosić

41-letnia Isatou Barry, matka czworga dzieci, w tym jednej dziewczynki zastrzega, że „mimo, iż w jej rodzinie okaleczone zostały wszystkie kobiety” nie pozwoli obrzezać córki. Aktywistka chce też przekonać do tego swoich rodaków żyjących w Berlinie. Ma ona za sobą dwuletnie szkolenia jako „change trainerin” przy organizacji Terre des Femmes. Zebrała już także spore doświadczenie. – Tylko wtedy, kiedy uda się nam wciągnąć mężczyzn, można będzie powstrzymać to szaleństwo – uważa Gambijka.

Zdaniem Hermanna Josefa Kahla, rzecznika niemieckiego Związku Zawodowego Pediatrów (BVKJ) „nie można wykluczyć tego, że dziewczynki urodzone i żyjące w Niemczech zostaną obrzezane”. Pediatrzy oglądając dziecko natychmiast dostrzegają zmiany w narządach płciowych. Ale, jak się okazuje, rzadko zgłaszają doniesienie na policji. Najczęściej udostępniają kontakt do organizacji służących pomocą i radą, żeby zapobiec klitoridektomii młodszego rodzeństwa.

Brutalna codzienność

Chirurg Cornelia Strunz z berlińskiego szpitala Waldfriede jest codziennie konfrontowana ze skutkami obrzezania u kobiet. Lista jest długa i zaczyna się od niemożności utrzymania moczu, poprzez ciągłe stany zapalne, problemy z menstruacją, tworzeniem się cyst, bliznowaceniem, bóle podczas zbliżeń seksualnych, a kończy na bezpłodności, komplikacjach okołoporodowych i psychicznej traumie na całe życie. Cornelia Strunz prowadzi w Berlinie centrum Desert Flower Center, które współpracuje z fundacją Waris Dirie znanej modelki z Somalii, która też jako dziecko została obrzezana i od lat walczy z tą krwawą tradycją. W berlińskim centrum zoperowano w ciągu sześciu lat 164 obrzezane kobiety, udzielono ponad 300 porad oraz udzielono pomocy 500 kobietom w ramach grup samopomocy.  

Klitoridektomia także w Niemczech

Jak zapewnia chirurg z Berlina „również w Niemczech przeprowadzane są nielegalnie obrzezania”. Jednak żadna z ofiar nie zgłasza tego na policji, gdyż zbyt obawia się reakcji własnego środowiska. − To bardzo utrudnia ochronę własnych córek, gdyż tylko obrzezane są one w krajach pochodzenia coś warte i społecznie akceptowane − tłumaczy Cornelia Strunz. Nawet w sytuacji, kiedy rodzice z Niemiec jadą z córką do ojczyzny i są przeciwni obrzezaniu, niewiele to daje. – Wtedy rodzina pod nieobecność rodziców przeprowadza to na własną rękę, a czasem nawet sąsiadka − tłumaczy działaczka Isatou Barry.

Dla niemieckiego Związku Zawodowego Ginekologów klitoridektomia stała się namacalnym problemem od 2015 r., kiedy nadeszła do Niemiec fala uchodźców. Konfrontowani są z nią głównie lekarze ze szpitali i praktyk lekarskich znajdujących się w pobliżu ośrodków dla uchodźców.

Tymczasem organizacja Terre des Femmes apeluje do lekarzy, wychowawców, pracowników socjalnych oraz pedagogów w Niemczech, by byli czujni i służyli pomocą kobietom, które padły ofiarą okaleczenia. Wymiar sprawiedliwości może wkroczyć tylko wtedy, kiedy złożone zostanie doniesienie o przestępstwie. We Francji i Wlk. Brytanii doszło już do pierwszych procesów. W Niemczech wciąż jeszcze nie.  

(dpa/jar)