Nowa strategia NATO: rozbieżne pozycje Niemiec i Francji co do roli broni jądrowej

W pierwszej rundzie rozmów w sprawie 11-stronicowego tekstu nowej strategii NATO w Brukseli, zarysował się pat decyzyjny, gdyż Niemcy i Francja zajęły przeciwstawne stanowiska. Konflikt powstał na tle roli broni nuklearnej w planowanym systemie obrony przeciwrakietowej NATO. Czy tarcza przeciwrakietowa powinna zastąpić broń jądrową, za czym optuje minister SZ Niemiec Guido Westerwelle (FDP), czy w najlepszym wypadku uzupełnić dotychczasowe instrumenty kolektywnej obrony NATO, zgodnie z koncepcją Francji - mocarstwa atomowego?

Gorący tydzień dla NATO - negocjacje nad nową strategią

Sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen spodziewa się, że nowa strategia zostanie zaakceptowana 19 listopada br. na szczycie Sojuszu w Lizbonie. Ale dla NATO i przedstawicieli państw członkowskich Paktu trwa właśnie pracowity tydzień. W poniedziałek (11.10) Rasmussen agitował za wprowadzeniem tarczy przeciwrakietowej, ale zarazem podkreślił, że tarcza nie oznacza rezygnacji z broni jądrowej: „Tarcza rakietowa nie jest zastąpieniem nuklearnego odstraszania”, powiedział Duńczyk. W piątek (15.10) w Paryżu, w trakcie wizyty u prezydenta Nicolasa Sarkozy’ego, sekretarz Paktu będzie sondował możliwości kompromisu z Francją, potwierdzili we wtorek (12.10) dyplomaci w Brukseli. O koncepcji nowej strategii NATO we czwartek (14.10) w Brukseli będą dyskutować także szefowie resortów spraw zagranicznych i bezpieczeństwa państw Sojuszu - na pierwszym wspólnym spotkaniu od 1999 roku.

Nowa strategia NATO

Planowana strategia jest już szóstą koncepcją operacyjną NATO - od czasu założenia Sojuszu w roku 1949. Fundamentem Paktu pozostaje niezmiennie zapis o obronie zbiorowej, wynikający z artykułu V Traktatu Waszyngtońskiego, na podstawie którego powstało NATO, zgodnie z którym atak zbrojny z zewnątrz na jedno lub kilka państw członkowskich będzie traktowany jako atak przeciwko całej organizacji. W nowej Strategii NATO silniej stawia na obronę przed zagrożeniami oraz nie tylko na własne zasoby zbrojne. Tarcza przeciwrakietowa ma na przykład chronić europejskich członków NATO (i Turcję) przed ewentualnym atakiem Iranu. Niektóre kraje, np. Estonia, chcą, aby wspólna obrona silniej uwzględniała współczesne zagrożenia takie jak cyber-ataki na systemy komputerowe państw członkowskich Paktu.

NATO „na rozdrożu”

W obliczu wewnętrznych rozdźwięków między państwami członkowskimi Sojuszu, w Brukseli - w Kwaterze Głównej NATO - przed jesiennym szczytem mnożą się głosy o istniejącym „rozdarciu”. NATO jest na „rozdrożu” - między członkami Paktu z byłego bloku wschodniego, którzy optują za silną obroną militarną, oraz pozostałymi członkami, preferującymi polityczne rozwiązywanie konfliktów. Dla nowej strategii Rasmussen ma przede wszystkim poparcie USA. Prezydent USA Barack Obama tarczę przeciwrakietową lansuje jako wspólny amerykańsko-natowski projekt, tym samym dystansując się od bilateralnych projektów współpracy przeciwrakietowej z Polską i Czechami swojego poprzednika Georga W. Busha. W Lizbonie nad nową strategią debatować 28 krajów członkowskich NATO.

AFP / DPA / Magdalena Szaniawska-Schwabe

red. odp.: Malgorzata Matzke