Niemiecka dotacja dla konserwatorek z Ukrainy w Oświęcimiu
1 grudnia 2022
Ambasador RFN w Polsce Thomas Bagger i dyrektor generalny Fundacji Auschwitz-Birkenau Wojciech Soczewica podpisali w czwartek (01.12.2022) w Warszawie umowę o przekazaniu przez stronę niemiecką na ten cel 180 tys. euro. Pieniądze z tegorocznego budżetu są przeznaczone na stworzenie miejsc pracy i stypendia dla Ukrainek z branży konserwatorskiej, które z powodu wojny musiały opuścić swój kraj.
– W chwilę po wybuchu wojny nasza fundacja razem z muzeum Auschwitz-Birkenau wyszły z inicjatywą, żeby zrobić coś dobrego dla uchodźców. Zapowiedzieliśmy, że jesteśmy gotowi stworzyć program stypendialny skierowany do konserwatorów i konserwatorek z Ukrainy – powiedział Wojciech Soczewica w rozmowie z Deutsche Welle .
Konserwatorki na wagę złota
Jak zaznaczył, muzeum co prawda dysponuje kompetentnym, liczącym około 30 specjalistów zespołem własnych konserwatorów, ale potrzeby Miejsca Pamięci są olbrzymie, ponieważ na jego terenie znajdują się dziesiątki tysięcy przedmiotów osobistych, ruin oraz obiektów infrastruktury obozowej. – A naszym zadaniem jest ratowanie wszystkiego, co pozostało w miejscu pamięci – podkreślił.
– Ponieważ mężczyźni nie mogą opuszczać terytorium Ukrainy, skończyło się na konserwatorkach. Częściowo były to studentki i absolwentki, które kończyły studia w Polsce, ale w większości były to konserwatorki z Ukrainy, które musiały uciekać i odpowiedziały na nasz apel – tłumaczy Wojciech Soczewica.
W programie uczestniczy obecnie osiem kobiet. – Ponieważ trwa wojna, sytuacja zmienia się. Jesteśmy gotowi na przyjęcie kolejnych kandydatek. Mamy 15 miejsc – tłumaczy dyrektor.
Berlin wspiera projekt
– Ukraińskie konserwatorki nie tylko mają zapewniony byt, ale mogą też dokształcać się w swoim zawodzie. Uznaliśmy ten pomysł za dobry i zasługujący na wsparcie przez rząd niemiecki. Cieszymy się, że udało się zrealizować ten projekt jeszcze przed końcem tego roku – powiedział ambasador Niemiec.
Thomas Bagger przypomniał o niemieckim wsparciu dla Fundacji Auschwitz-Birkenau. Berlin przekazał dotychczas na Fundusz Wieczysty Fundacji 120 mln euro. Odsetki od tego kapitału umożliwiają planowe i systematyczne realizowanie prac konserwatorskich.
– Ukraińscy konserwatorzy uczą się, jak obchodzić się z artefaktami, obiektami, jak je przygotowywać dla potrzeb muzeów, jak zachować je dla pamięci przyszłych pokoleń. To jest ważne dla mieszkańców Ukrainy, którzy zastanawiają się, jak zachować ślady po agresji Rosji, po tych zniszczeniach dokonywanych przez Rosjan, jak je zabezpieczyć i przekazać przyszłym pokoleniom – wyjaśnił niemiecki dyplomata.
Ambasador RFN podkreślił, że niemieckie zobowiązanie do zachowania (Miejsca Pamięci) Auschwitz jako „lekcji dostępnej dla całej ludzkości” pozostaje aktualne. Ważne jest jednak, aby refleksja skierowana była nie tylko w przeszłość, lecz dotyczyła także teraźniejszości i przyszłości. – W tym sensie ten projekt jest szczególnie udanym zastosowaniem – ocenił Thomas Bagger.
Zapewnić Ukrainkom poczucie bezpieczeństwa
Wojciech Soczewica podkreślił, że program stypendialny nie ogranicza się tylko do kwestii zatrudnienia. – To jest program humanitarny. Stworzyliśmy dla stypendystów dom; skromny, ale dom. Poza przygotowaniem zawodowym stworzyliśmy im warunki bytowe, stypendystki mieszkają w pokojach gościnnych muzeum. Teraz chcemy podnieść ich kwalifikacje językowe z polskiego i angielskiego – zapowiedział. Jak dodał, twórcom projektu zależy na tym, by kobiety miały poczucie bezpieczeństwa i stabilności psychologicznej.
Fundacja Auschwitz-Birkenau powstała w 2009 roku z inicjatywy Władysława Bartoszewskiego (1922-2015), byłego więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Ówczesny premier Donald Tusk zaapelował przy tej okazji do przywódców państw o finansowe wsparcie dla projektu.
Inicjatywa Władysława Bartoszewskiego
Do największych darczyńców, oprócz Niemiec, należą Stany Zjednoczone (17 mln dolarów), Polska (10 mln euro), Francja (5 mln euro) i Austria (4 mln euro). Izrael i Rosja wpłaciły po 1 mln dolarów.
Wcześniej, w 1992 roku rząd niemiecki przyznał 10 mln DM na prace inwestycyjne i remontowe na terenie muzeum Auschwitz-Birkenau.
Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu utworzone zostało w 1947 roku staraniem byłych więźniów, w celu zachowania pozostałości po niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady.
KL Auschwitz powstał w połowie 1940 roku jako niemiecki obóz dla Polaków. Od 1942 roku stał się jednym z głównych miejsc masowej zagłady Żydów. Do wyzwolenia obozu w styczniu 1945 roku, Niemcy zamordowali tam co najmniej 1,1 mln osób, głównie Żydów.