Niemcy. Co przysługuje uchodźcom?

To, jakie świadczenia przysługują uchodźcom w Niemczech, zależy od ich statusu.

Uchodźcy wojenni z Ukrainy otrzymują w celu tymczasowej ochrony i bez przejścia procedury azylowej pozwolenie na pobyt w Niemczech. Obejmuje ono natychmiastowe i nieograniczone prawo do pracy. Niemal 1,1 milionowi uchodźców z Ukrainy przysługuje w Niemczech, w razie potrzeby, również pełen zakres świadczeń socjalnych. Należy do nich zasiłek obywatelski (Buergergeld – niem.), który w styczniu 2023 roku zastąpił zasiłek dla bezrobotnych II. Obecnie (wrzesień 2023) zasiłek obywatelski w przypadku osób samotnie żyjących wynosi 502 euro miesięcznie. Uchodźcy bez zakwaterowania mają również prawo – jak każda osoba bez lokum w Niemczech – do korzystania z lokum wyznaczonego przez właściwy urząd. Może to być lokum awaryjne, hostel lub ośrodek dla uchodźców. Ponadto osoby potrzebujące tymczasowej ochrony mają dostęp do opieki medycznej za pośrednictwem jednej z kas chorych. Zezwolenie na pobyt jest początkowo wydawane na okres do dwóch lat.

Inne zasady mają zastosowanie do osób, które wjeżdżają do Niemiec i ubiegają się tutaj o azyl.

Zakwaterowanie

Osoby ubiegające się o azyl są zwykle początkowo zakwaterowywane w tak zwanym ośrodku recepcyjnym. Za ośrodki te odpowiadają kraje związkowe. Są to często duże obiekty, na przykład na terenie dawnych koszar. Ludzie mieszkają w wieloosobowych pokojach bez własnej kuchni, ale mają zapewnione pełne wyżywienie. Pobyt w takich ośrodkach może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Następnie osoby ubiegające się o ochronę są rozdzielane bezpośrednio do okręgów lub do gmin.

Większość gmin posiada stałe miejsca służące do zakwaterowania zbiorowego, zwykle nazywane zakwaterowaniem komunalnym. Może ono obejmować zakwaterowanie dla 30 osób, ale także dla kilkuset osób. Spektrum jest szerokie: istnieją proste, ale przyjazne nowe budynki z ogrodami i placami zabaw dla dzieci, z zapleczem kuchennym w samodzielnym mieszkaniu. Istnieją również zniszczone domy w odległych dzielnicach, w których uchodźcy muszą dzielić pokoje z czterema lub pięcioma innymi osobami.

Podczas procedury azylowej swoboda przemieszczania się osób ubiegających się o azyl jest ograniczona. Na czas jej trwania i częściowo również po jej zakończeniu są one zobowiązane do przebywania w określonym miejscu.

Wsparcie finansowe

To, do czego uchodźcy w Niemczech są uprawnieni, reguluje tzw. ustawa o świadczeniach dla osób ubiegających się o azyl. Jeśli osoby ubiegające się o azyl mieszkają w ośrodku recepcyjnym lub wspólnym zakwaterowaniu, mają zapewnione tak zwane „niezbędne potrzeby”. Obejmuje to żywność, zakwaterowanie, ogrzewanie, odzież, produkty zdrowotne i higieny osobistej oraz artykuły gospodarstwa domowego. Osoby ubiegające się o ochronę mają również prawo do kieszonkowego na bieżące osobiste potrzeby. Dla osób żyjących samotnie jest to obecnie około 150 euro miesięcznie.

Jeśli „niezbędna potrzeba” nie jest zapewniana jako świadczenie rzeczowe, ale jako świadczenie finansowe, osoby samotnie ubiegające się o azyl są obecnie uprawnione do otrzymania łącznie 367 euro.

Nagradzane jest zaangażowanie: jeśli osoby ubiegające się o azyl wykonują nieodpłatnie pracę, mogą otrzymać wynagrodzenie w wysokości do 200 euro.

Zdrowie

Nagłe przypadki medyczne, takie jak urazy, muszą być leczone w szpitalach. Szpitale mogą otrzymać zwrot kosztów od urzędu opieki społecznej. Ponadto opieka zdrowotna różni się w zależności od kraju związkowego. W wielu landach osoby ubiegające się o azyl otrzymują obecnie elektroniczną kartę zdrowia, z którą mogą udać się bezpośrednio do lekarza. W innych krajach związkowych osoby ubiegające się o azyl muszą wnioskować o zaświadczenie o leczeniu we właściwym urzędzie przed otrzymaniem leczenia. Nie zmienia to jednak zakresu usług.

Poprzez przyznanie statusu ochronnego lub po 18 miesiącach pobytu, osoby uprawnione do otrzymywania świadczeń uzyskują dostęp do regularnych usług zdrowotnych, analogicznie do wszystkich innych legalnie ubezpieczonych osób.

Pobyt tolerowany

Uchodźcy, których wniosek o azyl został odrzucony, są uprawnieni do pełnych świadczeń na mocy ustawy o świadczeniach dla osób ubiegających się o azyl, jeśli przyznano im pobyt tolerowany. Oznacza to, że osoby, które są zobowiązane do opuszczenia kraju, mogą tymczasowo pozostać w Niemczech, ponieważ istnieją przesłanki utrudniające ich wyjazd lub nie mogą one zostać deportowane. Może to być spowodowane brakiem możliwości przedstawienia dowodu tożsamości lub chorobą, której nie można leczyć w kraju pochodzenia.

Aby móc szybciej ustalić tożsamość i uzyskać niezbędne dokumenty podróży, konieczna jest pomoc władz w krajach pochodzenia. W związku z tym rząd Niemiec zawarł umowy o readmisji z niektórymi krajami i dąży do zawarcia podobnych umów z innymi państwami. Jednak w kilku krajach zainteresowanie przyjmowaniem z powrotem obywateli jest niewielkie. Jednym z powodów są transfery pieniędzy przychodzące od migrantów do ich rodzin. Jest to ważny czynnik ekonomiczny w krajach pochodzenia. W niektórych krajach przelewy te są bardziej znaczące niż pomoc rozwojowa. I docierają do ludzi.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>