Niemcy: Co cztery dni przestępstwo o podłożu neonazistowskim
24 lipca 2014
W lutym 2012 roku w miasteczku w Saksonii-Anhalt ranny został właściciel imbisu i jego przyjaciółka. Trzej mężczyźni byli podejrzani nie tylko o to, że bili i kopali osobę tureckiego pochodzenia. Grozili też, że jeżeli nie opuści miasta, zostanie jedenastą ofiarą NSU (Narodowosocjalistyczne Podziemie). Sąd pierwszej instancji w Merseburgu uniewinnił dwóch podejrzanych, trzeciego skazał na dwa tygodnie aresztu dla młodocianych. Prokuratura w Halle wniosła odwołanie. Rodzina właściciela imbisu była tak przerażona, że przeprowadziła się do innego miasta.
Co cztery dni przestępstwo z nienawiści
Przestępstwa, przy okazji których sprawcy otwarcie okazują sympatię terrorystycznej grupie NSU, nie są w Niemczech rzadkością. W raporcie za ubiegły rok Federalny Urząd Ochrony Konstytucji (BfV) mówił o „pojedynczych” czynach przestępczych odnoszących się do NSU.
Odpowiedź na tzw. małe zapytanie poselskie Martiny Renner, posłanki opozycyjnej Lewicy, dowodzi, że rzeczywistość jest inna. Posłanka razem z innymi członkami Lewicy poprosiła rząd o informację, ile czynów przestępczych o neonazistowskim podłożu zostało zarejestrowanych od zdemaskowania w listopadzie 2011 NSU. – Było ich więcej, niż przypuszczałam – powiedziała w rozmowie z Deutsche Welle. Zgodnie z odpowiedzią rządu czynów tych było 218. Statystycznie biorąc, co cztery dni popełnione zostało przestępstwo o podłożu rasistowskim i neonazistowskim. Przede wszystkom mowa o czynach takich jak przymuszanie, podburzanie i sianie nienawiści, uszkodzenie mienia, szkalowanie pamięci zmarłych. W siedmiu przypadkach chodziło o przestępstwa jeszcze cięższego kalibru: podpalenie, ciężkie uszkodzenie ciała, napaść rabunkowa.
Podburzanie do nienawiści jako bagatela?
Uwzględniając liczbę mieszkańców, w czołówce przestępstw, których sprawcy powoływali się na NSU, stoją Turyngia, Saksonia i Bawaria. Członkowie tria NSU Beate Zschaepe, Uwe Mundlos i Uwe Böhnhardt przebywali przede wszystkim w Turyngii i Saksonii, najwięcej morderstw popełnili w Bawarii. Ekspert w dziedzinie skrajnie prawicowego ekstremizmu Hajo Funke nie jest zaskoczony. – NSU od dawna była wzorem dla sprawców takich czynów i przestępstw a te od lat były popełniane przez osoby z otoczenia NSU – mówi Funke. W Turyngii na przykład skrajnie prawicowa grupa „Freie Netze“ (wolne sieci) przemianowała się na „Nationalsozialistische Ersatzorganisation” (narodowosocjalistyczna organizacja zastępcza) – Oznacza to, że takie grupy mają podobną ideologię i w podobnie wysokim stopniu są gotowe do użycia przemocy – wyjaśnia ekspert w rozmowie z Deutsche Welle. Ważne jego zdaniem, by służby bezpieczeństwa systematycznie śledziły takie przestępstwa i by kary były ostrzejsze. Zbyt często na przykład podburzanie do nienawiści kwalifikowane jest przez sądy jako drobne przewinienie.
Wysoki potencjał zagrożenia
Także Martina Renner życzyłaby sobie, żeby wymiar sprawiedliwości sięgał w takich przypadkach po ostrzejsze środki. Za podburzanie do nienawiści kodeks karny przewiduje wyroki do pięciu lat pozbawienia wolności. Wiele spraw kończy się tymczasem uniewinnieniem lub minimalnymi karami dla sprawców. W forach dyskusyjnych kursuje pytanie, dlaczego NSU nie zabiło jeszcze kilku dziennikarzy? Albo publikowany jest komiks „Różowa Pantera”, w którym główny bohater kreskówki ma w ręku broń. NSU użyło w nakręconym przez siebie wideo scen z kreskówki, w którym Różowa Pantera szydzi z ofiar morderstw. – Myślę, że trzeba być czujnym. Neonazistowskie środowisko posługuje się tymi symbolami, by się nawzajem upewnić, że mimo rosnącej presji sympatyzuje z członkami i czynami NSU – mówi posłanka Renner.
Naśladowca zamachu z Kolonii?
W czerwcu (3.06.2014) podczas rewizji mieszkania w Gerolstein (Nadrenia-Palatynat) funkcjonariusze urzędu celnego znaleźli bombę domowej roboty wypełnioną gwoździami. Było to kilka dni przed dziesiątą rocznicą zamachu w Kolonii. Sprawcy użyli wówczas właśnie bomby z gwoździami. Ranne, częściowo ciężko, zostały wtedy 22 osoby. W materiale wybuchowym w Gerolstein tkwiły dziesięciocentymetrowe gwoździe. Bomba była gotowa do użytku. Podejrzany znany jest policji. Na swoim koncie ma przestępstwa z użyciem przemocy, czyny karalne na tle rasistowskim i mazanie ścian swastykami. Co zamierzał zrobić z bombą, jeszcze nie wiadomo.
Nastassja Steudel / Elżbieta Stasik