Klasyki niemieckiego designu z NRD i RFN

Po 1949 roku wzornictwo w obu niemieckich krajach rozwijało się w zupełnie innych warunkach. Niemniej jednak było też wiele podobieństw, zwłaszcza w kulturze życia codziennego. Pokazanie ich jest również jednym z celów drezdeńskiej wystawy objazdowej, która w 2022 roku ma zostać zaprezentowana za granicą. Jak informują organizatorzy wystawy, pojawiły się już zapytania z Europy i Azji.

Składany fotel z tworzywa sztucznego „Senftenberger Ei” (Garden (Egg) Chair – ogrodowe jajko do siedzenia), zaprojektowany w 1968 roku przez urodzonego na Węgrzech Petera Ghyczy, osiągnął status kultowego. To jeden z 390 eksponatów prezentowanych obecnie w Kunsthalle w Dreźnie. Na wystawie prezentowane są meble, lampy, grafika, moda, biżuteria i projekty pojazdów.

Ułożona chronologicznie wystawa pokazuje najważniejsze wydarzenia polityczne od 1949 do 1989 roku: zaczyna się od powojennej odbudowy, konfrontuje różne formy społeczeństwa, przygląda się kryzysom i protestom w latach 70. i 80. Według organizatorów wystawy wzornictwo również było narzędziem kształtowania ówczesnej tożsamości w obu państwach niemieckich.

Kultowe krzesło „Z” – zaprojektowane w 1971 roku w Niemczech Zachodnich przez projektanta Ernsta Moeckla – jest nadal uważane za klasyk wzornictwa XX wieku, w latach 70-tych równie popularny we wschodnich, jak i zachodnich Niemczech. Od 1973 roku krzesło wspornikowe z tworzywa sztucznego było produkowane w NRD. Od pewnego czasu firma z Chemnitz ponownie ręcznie wykonuje to krzesło.

Wystawa zestawia wzornictwo obu państw niemieckich „na poziomie oczu”, jak mówi Thomas A. Geisler, dyrektor Muzeum Sztuki Dekoracyjnej. Prezentuje fascynującą różnorodność stylów i podejść do projektowania, a nie tylko „ideologiczne kontrasty między Wschodem a Zachodem”. Klasykiem wzornictwa NRD jest system muzyczny RK 5 „Sensit”, stworzony przez Karla Claussa Dietela i Lutza Rudolpha w 1967 roku.

Pochodzenie projektu nie zawsze można od razu rozpoznać. Czy ten ponadczasowy design pochodzi z Niemiec Wschodnich czy Zachodnich? W tym przypadku plastikowe tace i miski w pastelowych kolorach są projektem wschodnioniemieckiego projektanta przemysłowego Alberta Krause z 1959 roku. Jednak jego stanowisko w NRD nie nazywało się „projektant”, lecz „twórca form przemysłowych”.

Do dziś spojrzenie na niemiecki design w latach 1949-1989 jest naznaczone „antagonizmami między NRD i RFN oraz frazesami” – wyjaśnia Mateo Kries, dyrektor Vitra Design Museum. „Wystawa pokazuje, że rzeczywistość była bardziej złożona i że obok podziałów istniało wiele powiązań”. Dwupalcowy pierścionek ze stali szlachetnej został zaprojektowany w Dreźnie przez Rainera Schuhmanna w 1986 roku.