Film BBC o przyjaźni papieża-Polaka. "Była darem Boga"

BBC i Arte emitują film dokumentalny o przyjaźni, która łączyła papieża Jana Pawła II z Anną Teresą Tymieniecką z polsko- francuskiej rodziny arystokratycznej.

Przez ponad 30 lat Karol Wojtyła, później już jako papież Jan Paweł II, utrzymywał bliskie relacje z zamężną kobietą. Dokument na ten temat wyprodukowała brytyjska BBC na podstawie kilkuset listów i prywatnych zdjęć, jakie były w posiadaniu Anny Teresy Tymienieckiej.

"Więcej dymu niż ognia”

Jak pisze brytyjski dziennik "The Guardian”, Watykan zdystansował się od tego dokumentu. W Rzymie stwierdzono, że „jest w nim więcej dymu niż ognia”.

Początki bliskich relacji między Karolem Wojtyłą i żyjącą w Stanach Zjednoczonych filozof Anną Teresą Tymieniecką, która zmarła w roku 2014 w wieku 91 lat, sięgają lat 70. XX w.

Film opowiada, jak Tymieniecka zwróciła się w latach 70. do ówczesnego krakowskiego kardynała Wojtyły z propozycją przekładu na angielski jego książki „Osoba i czyn”, która ukazała się w 1969 roku. Ich korespondencja na tematy filozoficzny przerodziła się szybko w bardzo osobistą wymiany myśli. Jak twierdzi się w dokumentacji, wkrótce potem doszło do osobistych spotkań, wspólnych wędrówek i wyjazdów na narty.

Jak papież podkreślał, przyjaźń ta była dlań "darem Boga". Ojciec święty podarował przyjaciółce nawet szkaplerz, który jako młody chłopak otrzymał od swojego ojca.

Na dzień przed śmiercią papieża 2 kwietnia 2005 Tymieniecka ostatni raz widziała Jana Pawła II w szpitalu.

Milczenie Watykanu

Wtajemniczone kręgi dawno wiedziały o tej relacji. Nowe w dokumentacji BBC jest jednak to, że opiera się ona na setkach listów i prywatnych zdjęć. Autorzy filmu zaznaczają, że nie ma żadnych wskazówek, jakoby Karol Wojtyła miał złamać celibat.

Bezsprzeczne jest jednak, że Annę Teresę Tymieniecką, zamężną z amerykańskim ekonomistą i biznesmenem Hendrikiem Samuelem Houthakkerem i matką trojga dzieci, przez ponad 30 lat łączyły bliskie więzy emocjonalne z Karolem Wojtyłą.

Jak pisze brytyjski dziennik „The Telegraph”, w rozmowie z biografem papieża Carlem Bernsteinem, Tymieniecka zaprzeczała stale, jakoby był to romantyczny związek. Pytała: „Jak mogłabym się zakochać w księdzu w średnim wieku”?

Autorzy filmu krytykują, że obecność Anny Teresy Tymienieckiej w życiu papieża, także po śmierci Jana Pawła II, była systematycznie przemilczana przez Watykan. Można przypuszczać, że powodem tego były obawy, iż mogłoby to zagrozić szybkiej beatyfikacji papieża.

Nie jedyna taka przyjaźń

Pierwsze informacje o relacji papieża i arystokratki wywołały sensację już w 2009 r.

94-letnia Wanda Półtawska, lekarz-psychiatra, która przeżyła obóz koncentracyjny, opublikowała wtedy książkę o swojej korespondencji z Karolem Wojtyła. Wojtyła od lat 50. pomagał jej poradzić sobie z obozowymi wspomnieniami.

Dokumentacja „Sekretne listy Jana Pawła II” emitowana będzie w BBC w poniedziałek 15.02.2016 o godz. 20.30.

We wtorek 16.02.2016 o godz. 20.15 będzie można ją obejrzeć na niemiecko-francuskim kanale kulturalnym Arte.

KNA / Małgorzata Matzke