1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Eksplozje pagerów w Libanie. Trop wiedzie do firm z Europy

Ashutosh Pandey | Anna Chaika
19 września 2024

Tajwańska firma, której nazwa widniała na pagerach, które wybuchły w Libanie, zaprzeczyła, jakoby wyprodukowała urządzenia. W centrum uwagi znalazły się mało znane firmy z Węgier i Bułgarii.

https://p.dw.com/p/4krHq
Fragment rozerwanego wybuchem urządzenia
Tysiące pagerów marki Gold Apollo, wykorzystywanych przez Hezbollah, eksplodowało w LibanieZdjęcie: Balkis Press/ABACA/IMAGO

Jaki związek ma węgierska firma BAC Consulting z tysiącami pagerów, które eksplodowały we wtorek (17.09.2024) w Libanie, zabijając co najmniej 12 osób i raniąc prawie 3000? Nazwa tej firmy, mającej siedzibę w Budapeszcie po raz pierwszy pojawiła się w oświadczeniu tajwańskiego producenta Gold Apollo, którego etykieta widniała na urządzeniach. Gold Apollo oświadczył, że nie wyprodukował tych pagerów oraz że zostały one wykonane przez jego węgierskiego partnera – BAC Consulting.

– To nie był nasz produkt. Jest na nim tylko nasza marka – powiedział dziennikarzom w Nowym Tajpej założyciel i prezes Gold Apollo Hsu Ching-kuang. – Może i nie jesteśmy dużą firmą, ale jesteśmy firmą odpowiedzialną. To bardzo kłopotliwe – dodał.

Według komunikatu Gold Apollo model pagera AR-924 był produkowany i sprzedawany przez firmę BAC, która miała prawo wykorzystywać znak handlowy tajwańskiej spółki prowadząc sprzedaż w określonych regionach. „Projekt i produkcja były w całości prowadzone przez BAC” – stwierdzono w komunikacie.  

Jak informuje agencja Reuters, Hsu przyznał także, że były problemy z płatnościami od BAC. – Przelewy były bardzo dziwne – powiedziały prezes tajwańskiej firmy na konferencji prasowej. Dodał, że płatności wpływały przez Bliski Wschód. Hsu nie rozwinął jednak tego wątku, ani też nie przedstawił żadnego dowodu na umowę licencyjną z BAC, obowiązującą w minionych trzech latach.

Pager zniszczony wskutek eksplozji
Liban. Jeden z pagerów zniszczonych wskutek eksplozjiZdjęcie: AFP

Tymczasem węgierski serwis medialny Telex poinformował, że to Norta Global, firma z siedzibą w Sofii w Bułgarii, dostarczyła pagery Hezbollahowi. Bułgarska firma, należąca do obywatela Norwegii, miała stać za umową z Gold Apollo, chociaż na papierze to BAC podpisał umowę, twierdzi Telex.

Czym zajmuje się BAC Consulting?

Dziennik „New York Times” doniósł w środę (18.09.), że BAC był częścią izraelskiej przykrywki i że utworzono co najmniej dwie inne firmy fasadowe, aby ukryć powiązania z izraelskimi oficerami wywiadu.

Firma, która twierdzi, że ma ponad dziesięcioletnie doświadczenie w doradztwie, wymienia telekomunikację jako jeden ze swoich kluczowych obszarów specjalizacji i twierdzi, że integruje „najlepsze doświadczenia technologiczne i praktyki z różnych obszarów geograficznych”.

BAC Consulting wymienia również kolekcję złotej biżuterii Nelkhael jako jeden ze swoich obszarów działalności, twierdząc, że pomaga w brandingu i marketingu linii biżuterii.

Zgodnie z oficjalnym rejestrem spółek na Węgrzech zakres zaangażowania BAC sięga od produkcji elektronicznych urządzeń medycznych i komponentów elektronicznych po wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej.

Ratownicy i wozy strażackie
Akcja ratunkowa po eksplozjach krótkofalówek w Libanie 18 września 2024 r.Zdjęcie: MAHMOUD ZAYYAT/AFP

W międzyczasie Węgry oficjalnie zareagowały na sprawę pagerów. Rzecznik rządu Zoltan Kovacs oznajmił na platformie X, że BAC „jest pośrednikiem handlowym, bez zakładu produkcyjnego lub operacyjnego na Węgrzech”. Dodał, że pagery, o których mowa, nigdy nie znajdowały się na Węgrzech.

Firma fasadowa?

Dziennikarz DW odwiedził oficjalną siedzibę BAC w Budapeszcie, ale nie spotkał ani nawet nie widział żadnego pracownika firmy. Nikt nie odpowiadał na dzwonek do drzwi. Kartka papieru A4 z wydrukowaną nazwą BAC jest jedynym dowodem na istnienie firmy.

Mieszkańcy domu powiedzieli DW, że nie znają tej firmy i rzadko widzą, by na ten adres przychodziła jakakolwiek korespondencja. Według danych firmy CompanyWall, która klasyfikuje i analizuje informacje finansowe i biznesowe dotyczące spółek, BAC Consulting odnotowała w 2023 roku zysk po opodatkowaniu w wysokości 18,3 mln forintów węgierskich (46 400 euro albo 51 700 dolarów) przy przychodach w wysokości 215 mln forintów węgierskich. W 2022 r. spółka odnotowała zysk po opodatkowaniu w wysokości 5,8 mln forintów węgierskich.

Narożny budynek, w którym znajduje się oficjalna siedziba firmy BAC Consulting w Budapeszcie
Oficjalna siedziba firmy BAC Consulting w BudapeszcieZdjęcie: Bogár Zsolt/DW

W środę strona internetowa BAC najpierw pokazała ekran logowania zamiast strony głównej, a następnie ostatecznie wyświetliła komunikat o błędzie, stwierdzający, że „nie masz uprawnień dostępu do tego zasobu”.

Dyrektorem generalnym firmy jest Cristiana Barsony-Arcidiacono. Według jej CV jest „naukowcem wykorzystującym bardzo zróżnicowane doświadczenie do pracy nad interdyscyplinarnymi projektami w celu podejmowania strategicznych decyzji”. W BAC pracuje od marca 2016 r., a wśród swoich specjalizacji wymienia rozwój biznesu, strategie zrównoważonego rozwoju i rozwój potencjału.

Kartka papieru z nazwą BAC Consulting
Kartka papieru z nazwą BAC Consulting na wejściu do oficjalnej siedziby firmy w BudapeszcieZdjęcie: Bogár Zsolt/DW

W oficjalnym rejestrze 49-letnia Barsony-Arcidiacono figuruje jako jedyny właściciel firmy.

DW zwróciła się do BAC i jej prezeski Barsony-Arcidiacono o komentarz na temat doniesień o powiązaniu firmy z pagerami w Libanie. Połączenia z zarejestrowanymi numerami telefonów nie zostały odebrane.

DW odwiedziła również mieszkanie Barsony-Arcidiacono pod jej zarejestrowanym adresem, ale nikt nie otworzył drzwi.

Co wiadomo o firmie z Bułgarii?

Powołując się na źródła zaznajomione ze sprawą, Telex poinformował, że prezes BAC Consulting była w kontakcie z Norta Global. Podano, że to bułgarska firma, a nie BAC Consulting, importowała pagery z Tajwanu.

W reakcji na te doniesienia bułgarskie władze oświadczyły, że w kraju tym nie miały miejsca żadne operacje celne związane z pagerami. Potwierdziły, że badają potencjalny udział Norta Global w łańcuchu dostaw.

Norta Global została założona 14 kwietnia 2022 r., mniej więcej w tym samym czasie, w którym BAC został zarejestrowany przez władze węgierskie. Spółka została zarejestrowana z kapitałem początkowym w wysokości 200 lewów bułgarskich (102 euro, 114 dolarów). Norta Global twierdzi, że oferuje usługi konsultingowe w zakresie zarządzania, ale nie wspomina o żadnej działalności produkcyjnej.

Drzwi i dzwonek do drzwi z ręką reportera
W siedzibie firmy Norta Global w Sofii nikogo nie zastaliśmyZdjęcie: Alexander Detev/DW

Pod adresem siedziby firmy w Sofii mieści się także prawie 200 innych firm.

DW odwiedziło siedzibę w centrum Sofii. Jedyny dzwonek do drzwi i skrzynka pocztowa, które znajdują się pod wymienionym adresem na pierwszym piętrze, należą do „Agencji Nowych Firm”, która według jej strony internetowej zajmuje się „rejestracją firm”. DW próbowało skontaktować się z firmą, ale nie odpowiadała ona na nasze telefony.

Według sąsiadów, jedyną osobą, która odwiedza biuro jest prawnik.

DW skontaktowało się z Norta Global w celu uzyskania komentarza.

Współpraca: Zsolt Bogar z Budapesztu i  Alexander Detev z Sofii

Artykuł ukazał się na stronie Redakcji Angielskiej DW. 

Czym jest Hezbollah?