Широка поддршка од Европскиот парламент за почеток на преговори на Македонија со ЕУ

Во резолуцијата чија официјална верзија се’ уште не е изготвена, со оглед на големите промени на истата, останува препораката формулирана од британскиот парламентарец Ричард Хауит со која се повторува повикот до Советот на ЕУ да утврди во најкраток рок, датум за почеток на преговори за прием на Македонија. Истовремено се подвлекува и важноста да се поддржат напорите во процесот на европската интеграција на земјата, за што европратениците предлагаат да се премине во нова етапа, со започнување на процесот на хармонизација на (македонското) законодавство со европското и спроведување на втората фаза од процесот за стабилизација и асоцијација.

Имено, од вкупно 164 амандмани, шеесетина од нив станаа 21 копромисни решенија, а беа усвоени уште четирисетина други амандамани.

Одлагањето на преговорите предизвикува легитимна фрустрација

Новата верзија на резолуцијата забележува дека одлуката на Советот да не ги следи препораките на Комисијата и на Парламентот за почеток на преговори, „предизвика легитимна фрустрација и незадоволство во јавното мислење на земјата“.

Во неа е истакната и важноста на самитот на НАТО во Чикаго во мај и на ЕУ во март годинава, како значајна прилика за да се постигне напредок во евро-атлантските интегративни процеси. Тука на инсистирање на грчките европратеници е вметнат делот во кој се потсетува на изјавата на Генералниот секретар на НАТО дека на Македонија ќе и биде испратена покана за членство, откако таа ќе најде взаемно прифатливо решение за спорот со името.

Пресудата од Хаг како нов елан во преговорите

Во однос на пресудата од Меѓународниот суд од Хаг, европратениците сметаат дека таа треба да даде нов елан во напорите за решавање на спорот под покровителство на ООН, со повик двете страни да ја почитуваат пресудата и да го интензивираат дијалогот.

Во резолуцијата е подвлечено дека е потребно заедничко прифатливо компромисно решение за името. Но, истовремено се изразува жалење што конфликтот со името продолжува да ја блокира земјата на патот кон ЕУ и го спречува напредокот на самиот процес на проширување. Тука е нагласено, дека добрососедските односи се важен критериум во процесот на проширувањето, со барање до владите на кои ова се однесува, да ги избегнат сите контроверзни акции и декларации кои можат да имаат негативни последици.

Европарламентот смета дека билатералните прашања не смеат да бидат пречка за членство во ЕУ, но тие треба да бидат разгледувани на конструктивен начин, водејќи сметка за интересите на заедничките вредности на ЕУ.

ЕУ да го олесни дијалогот за името

Европратениците го обновуваат и повикот до Високиот претставник за надворешна политика на ЕУ Кетрин Ештон и Комесарот за проширување Штефан Филе да го олеснат дијалогот за името и да предложат политички ориентации, како и да и се објасни на јавноста (во Македонија) предноста со изнаоаѓање на решение за членството во ЕУ, за што тоа треба да гласа на референдум.

Европратениците нагласуваат, дека секоја земја кандидат има свое ниво на напредок и динамика за членство, но Европската унија има одговорност да не напушта ниту една земја и да остане зад секоја од нив, бидејќи се става во прашање кредибилноста на процесот за проширување со постојаното одложување на почетокот на преговорите за членство.

На наредната страница прочитајте: Во резолуцијата се врати употребата на придавката „македонски“

Во резолуцијата, покрај противењето на некои европратеници, останува жалењето поради изоставувањето на придавката „македонски“ во извештаите за напредокот од 2009 па наваму, ова и покрај тоа што употребата на овај термин е нормативен во ООН за јазикот, културата и идентитетот.

Во верзијата која е денес усвоена поминаа неколку амандман во кој се употребува придавката „македонски“, односно се повикуваат македонските власти да направат промена на законот за радиодифузија, или за стратегијата на интеграција на Ромите на македонската влада, предложени од Марије Корнелисен и Улрике Луначек, како и на Горан Фарм. Не помина амандмнот со кој Зелените и Европската слободна алијанса бараа: да се поздрави предлогот на грчката влада за сложено име и веруваат дека „тоа е основа за решение на проблемот со името, но под услов македонскиот идентитет, култура, националност и јазик да не бидат ставени во прашање.“

Повик за продлабочување на реформите

Во резолуцијата има и други промени кои се однесуваат на реформите, во судството, подобрувањето на деловната клима во земјата, борбата против политичката корупција во согласност со препораките на ГРЕКО, дискриминацијата. Во децентрализацијата се бара поголема транспарентност, објективност и непристрасност при давањето на државните субвенции на општините.

Европарламентот изразува посебна загриженост и за разделувањето на децата од различните етнички групи во образовниот систем, истовремено поддржувајќи го нивното право за настава на мајчин јазик, со барање да се изработат нови учебници со кои ќе биде подобрено меѓусебното разбирање.

Како и што се очекуваше, европратениците ја заострија реториката за слободата на медиумите, изразувајќи длабока загриженост посебно со фактот за концентрацијата на сопственоста на медиумите, барајќи од земјата веднаш да покаже апсолутна опредлба за слободата на медиумите и плурализмот како и првенството на правото.

Барање за заедничко изучување на историјата и прослава на заеднички настани и личности со соседите

Барањето на бугарските европратеници да се прославуваат заеднички заедничките историски настани и личности со соседните земји членки на ЕУ (Бугарија и Грција не се именувани), беше усвоено. Така европратениците, изразија разочараност дека не е постигнат напредок по ова прашање, кое според нив ќе „придонесе за подобро заедничко разбирање на историјата и за добрососедските односи“. Во таа насока европратениците го охрабрија создавањето на мешани експертски комисии за изучување на историјата со Бугарија и Грција, ова со цел да се придонесе за „објективно толкување на историјата, втемелено врз историските факти“, како и зацврстување на универзитетската соработка и промовирањето на позитивното однсеување кај младата генерација кон соседите.

Резолуцијата наскоро треба да се најде на пленарна сесија на Европскиот парламент, каде се уште постојат можности за нејзино изменување.

Автор: Тони Гламчевски

Редактор: Александра Трајковска