Страв и ужасеност од тврд Брегзит

Катастрофална визија: во Велика Британија наскоро веќе нема да има седнвичи со сланина, салата и домати (популарно наречен БЛТ-сендвич). Зашто по евентуален тврд Брегзит без договор во март 2018 година во Велика Британија веќе нема да биде можно да се увезува салата од Шпанија, ниту домати, како ни сланина. Ова кошмарно сценарио веќе со недели кружи во британските весници. Станува ли збор за медиумско заострување или претстојниот Брегзит навистина ќе доведе до недостаток на омилените БЛТ-сендвичи во Велика Британиј?

Британскиот министер за Брегзит, Доминик Раб, се труди да ги отстрани овие кулинарски стравови. „Се разбира дека и натаму ќе има БЛТ-сендвичи“, изјави тој. Но Раб тука во прв ред се потпира на добрата волја на ЕУ, бидејќи како што вели, во нејзин интерес е трговијата да продолжи. Критичарите сметаат дека ова е негова волја, бидејќи ЕУ од своја страна ја нагласува важноста на правната регулатива.

Брисел инсистира на правна сигурност

Раб исто така објави повеќе од 20 планови за вонредни ситуации за различни подрачја кои се однесуваат на економијата и генерално на животот, во кои се говори за стратегија на министерството во случај на целосно тврд Брегзит. До крајот на септември бројот на вакви сценарија би требало да порасне на околу 80.

Кога станува збор за фармацевтската индустрија, владата најави дека Велика Британија паушално ќе ги признае безбедносните контроли на ЕУ. Така, се наведува дека ќе биде возможно и натаму без нови пречки да се увезуваат лекови од Европа. Владата сака да делува прагматично и да не предизвикува пречки, рече Раб.

Повеќе:

-Дали тврдокорна Брегзит-група раководи со Велика Британија?

-Тони Блер бара втор референдум за Брегзит

-Денови на хаос во Лондон

Во заднината на сето тоа, врз основа на досегашната британска интерпретација на идната состојба, сепак се поставува определено прашање. Бидејќи, веќе во наредната реченица Раб упатува на тоа дека подразбира оти Обединетото Кралство ќе се оттргне од правилата на ЕУ ако го смета тоа за исправно. Под продолжувањето на блиска поврзаност со европските прописи се мисли само на периодот непосредно по Брегзит, вели Раб. Но ЕУ сака правна сигурност кога станува збор за идната соработка.

Крај за слободниот стоков промет

Кога станува збор за европските проекти како научната програма Хоризонт 2020, Еразмус за студенти или развојната помош на ЕУ, британската влада сака и натаму да учествува во нив како полноправен партнер. Раб не го признава тоа, но во ваквите желби се крие признание дека заедништвото со ЕУ во определени области е неизоставно.

И кога станува збор за прехранбените производи Лондон сака најнапред да продолжи да се придржува до правилата на ЕУ за да обезбеди увоз и извоз. Така салатите и доматите за омилените британски сендвичи навистина ќе стигнат во супермаркетите. Но потоа, како што призлегува од претставените планови британската економија, ќе се соочи со нов куп бирократија и нема да може да се спречи забавување на стоката на границите. Слободниот стоков промет, каков што е сега, ќе биде завршен.

Прашање е и какви ќе бидат правата на граѓаните на ЕУ и Велика Британија на двете страни од Ла Манш. Извештаите од последниве денови дека британските пензионери во Шпанија би можеле да имаат проблеми да ги добијат своите пензии од Велика Британија, беа индиректно потврдени. Може да се случи да има и проблеми со пристапот до банкарските сметки, може да се чуе во Лондон. Но Раб се обидува да ги намали стравувањата. И во случај да не биде постигнат договор за Брегзит ќе има доволно добра волја на двете страни да се продолжи практичната соработка и да се исполнат обврските.

Меѓу желбите и ограничениот простор за маневар

Министерот за Брегзит истакнува дека во владината Бела книга за Брегзит, зад која стојат идеи на премиерката Тереза Меј, британската бвлада покажува подготвеност за компромис и го очекува тоа и од ЕУ. Она што го сака Меј е царински договор без гранични контроли и еден вид внатрешен пазар на стока. Двете желби ЕУ во таква форма не сака да ги исполни, бидејќи смета дека се неспроведливи и неспоиви со основните европски постулати и правила. 

Сѐ додека Раб од премиерката не добие маневарски простор за далекусежни компромиси, не може да има супстанцијален компромис во преговорите со Брисел. Од друга страна пак, Меј нема простор за маневар по прашањето на Брегзит. Тврдокорните застапници на излезот од ЕУ во нејзината партија ја напаѓаат поради досегашните отстапки.

Колку е тогаш веројатно да не дојде до договор за Брегзит? Колку повеќе време минува до ноември без приближување на ставовите меѓу двете страни, толку поверојатно е дека договор нема да има.