„Бомби од хартија“

„Кој профитира од насилството?“

„Многумина Македонци се потсетија на 2001. година, кога екстремисти од Косово еднаш веќе се обидоа да разгорат граѓанска војна меѓу словенското мнозинско население и албанското малцинство. Намерата тогаш пропадна поради отпорот на влијателни семејства на македонски Албанци, кои не сакаа војна. Ни сега не може да се почувствува ни трага од етнички конфликт во регионот“, пишува „Берлинер цајтунг“ и ова го аргументира со реакциите на водечките партии на Албанците во Македонија, како и од Косово и Албанија. „Фактичка затегнатост во Македонија се покажува внатре во словенската народна група. Противниците на владата демонстрираат рамо до рамо со Албанците против (премиерот - н.з.) Груевски“. Потоа е наведен ставот на опозицијата дека настаните во Куманово може да се иницирани од владата „за да го сврти од себе политичкиот притисок и конфликтот да го насочи на етнички колосек. Се чини сомнително дека униформирани терористи со денови можеа непречено да навлегуваат во градот Куманово - и тоа во земја во која тајната служба, раководена од братучед на Груевски, според најновите откритија, прислушувала и до 20 илјади луѓе“, пишува Норберт Мапес-Нидек во прилогот за „Берлинер цајтунг“.

„Инсценирано од владата?“

Ерих Ратфелдер во прилог за „тац. ди тагесцајтунг“ констатира дека Охридскиот договор „никогаш не беше целосно спроведен. Ни полицијата го одразува етничкиот состав на земјата, како што е утврдено (во договорот - н.з.), ниту беа задоволително реформирани правосудството и школскиот систем. Особено заостанува реформата на локалната самоуправа. Значи, има доволно ’точки на триење‘ во земјата, иако во сите досегашни влади беа застапени албанските партии“. Владина инсценација, како што тврди опозицијата, или дело на албански џихадисти и великоалбански националисти, што е став на владата за случувањата во Куманово?: „Во обата случаја разјаснување би морале да дадат Албанците во владата. Тие имаат одговорност. Или се толку длабоко потонати во мочуриштето од корупција?“ - со еден вид реторско прашање завршува пилогот во „тац. ди тагесцајтунг“.

„Бомби од хартија“

„’Убијци!‘, скандираа демонстрантите во Скопје. Тие сметаат дека терористите се најмени од владата. Или Албанците уфрлуваат борци на УЧК?“ - се прашува Лаура Мешеде во прилогот за весникот „тац. ди тагесцајтунг“, кој им посветува големо внимание на настаните во Македонија. Во обемниот напис е пренесена атмосферата во Куманово и меѓу демонстрантите во Скопје, има информации во врска со „бомбите“ на опозицијата чија „вистинитост шефот на владата Никола Груевски ја оспорува со половина уста“. Наведено е дека на големата демонстрација закажана за 17, мај се очекува учество на 40 000 луѓе. „Според гласините, во деновите пред неа ќе била објавена ’бомба‘ со особено скандалозна содржина, која посебно би можела да ги налути Албанците во земјата. Речиси си помислуваш дека ги слушаш опозицијата и демонстрантите како ги сечат нозете на тронот на владата. Тоа би било перфектно време за некоја терористичка група да изврши напад“. (...)

’Верување‘ е збор кој игра голема улога во македонската политика. Во последните шест години земјата падна од 34 на 118 место на ранг-листата за слобода на печатот - независно новинарство речиси нема. Луѓето само можат да се решат на кој политичар ќе му веруваат. Ако му се верува на шефот на владата Груевски, дека полицијата извршила акција против косовска терористичка група, тогаш тоа значи дека Македонија е загрозена од нов етнички конфликт. Ако и’ се верува на опозицијата, тогаш тоа значи дека владата не се воздржува ни од смртни случаи само за да си ја одржи власта. Што е точно, овде не знае никој“, читаме во „тац. ди тагесцајтунг“.

„Како по некоја војна“

Весникот „Тагесшпигел“, покрај описите на кумановската населба каде се одвиваа битките на викандот, се задржува и на позицијата на ЕУ. „Одамна експерти бараат специјален пратеник на ЕУ (за Македонија - н.з.). Би вредело да се поразмисли и за некоја меѓународна комисија, која би ги истражила скандалот со снимките од прислушувањето и огнената престрелка во Куманово. Без независно расветлување не може да има смирување. Експертот за Југоисточна Европа Тобијас Флесенкемпер потсетува на тоа, дека ЕУ всушност беше успешна во смирувањето на конфликтот во Македонија во 2001 година. Но, потоа дозволи работите да шлајфуваат“. Во написот се нагласува дека е „упадлив во последно време зголемениот ангажман на Русија“. Конечно, во врска со реакциите во соседството на Македонија, се вели дека всушност „нема никакви индиции за состојба на опасност во Србија или во Косово. Сепак, националистичките изјави, како на албанскиот премиер Еди Рама, предизвикуваат стравувања“ констатира „Тагесшпигел“ и ги наведува неговите зборови дека Албанија и Косово ќе бидат принудени да се обединат на класичен начин, ако не можат да го остварат во рамките на ЕУ.

„Соседите ја подгреваат кризата во Македонија“

По безредијата од викендот, Албанија и Косово испраќаат неприкриени закани до владата во Скопје, пишува „Ди велт“ во текстот на Борис Калноки.

„Владата во Тирана реагираше на развојот во соседната земја со нескриени закани: распламтување на ’етнички конфликт‘ ќе биде уништувачко за Македонија. Раководството во Скопје мора да се погрижи за подобро да бидат почитувани правата на албанското малцинство. (...) Владата во Тирана сега повторно и’ префрлува на Македонија дека не се придружува кон договорите (Охридскиот -н.з.), иако тие биле ’од животна важност за егзистенција на Македонија како држава‘.

Да и’ се припишува на македонската влада прогон на Албанците е затоа интересно, оти таму коалиционен партнер е партијата на Албанците ДУИ. (...) Зборовите што ги избра Тирана се чини дека укажуваат оти (...) Албанија го смета за можно дека премиерот на Македонија Груевски провоцира етнички конфликт со делови на албанското малцинство за да ја обезбеди својата власт“.

„Ди велт“ нотира дека Русија и македонското раководство зборуваат за „обиди на странски тајни служби за дестабилизација на земјата“, па вели: „Изгледа како во моментов најголем интерес од сите актери од заострување на состојбата да има македонскиот премиер. Доколку падне (од власт - н.з.) лесно би можел да заврши в затвор со оглед на она што му се префрлува. Некаков вооружен конфликт краткорочно би му помогнал, на пример со прогласување вонредна состојба. Но, истовремено поради тоа би можела да се распадне коалицијата со ДУИ.

И Албанија и Косово се наоѓаат под внатрешно-политички притисок да се претстават како борци за албанската кауза во Македонија. Истото, под друг предзнак, се однесува и на Бугарија - таа македонските Словени ги смета според културата за Бугари. Србија, пак, Македонците во основа ги смета за Срби. (...) Интерес од заострување на ситуацијата би можеле да имаат и радикални албански сили во Македонија надвор од ДУИ. (...)

Истовремено, пак, сите засегнати многу работи би ставиле на коцка и на крајот тоа може да биде спасувачко. Косово и Албанија се’ ставаат врз интеграција во ЕУ и не сакаат да ја згрешат сметката со Западот. И Србија (како кандидат за пристап кон ЕУ), како и Бугарија (како членка на ЕУ) постојано пред очи ги имаат бриселските перспективи. И затоа можеби тезата за ЕУ како безусловен фактор за стабилност на Балканот, во случајот со Македонија е повеќе отколку само празна фраза“, пишува, покрај другото, „Ди велт“.