Протестите во Белград - излив на колективна фрустрација

Синоќешното јавно избивање на колективен гнев откри дека дури и во Србија постои точка на пукање. Додека го читате овој текст, пропагандната машинерија веројатно веќе наголемо се занимава со изненадувачкиот протест во Белград, кој за кратко време се прелеа дури и во парламентарниот хол.

Додека во фокус секако ќе биде насилството на демонстрантите и нивниот судир со полицијата, со цел целиот настан да се претстави како неуспешен обид за насилно уривање на власта, главниот спин ќе се состои во тоа како причина за протестите да се претстави најавата за повторно воведување на полицискиот час. Демонстрантите ќе бидат прикажани како марионети на опозицијата кои се спротивставуваат на разумните мерки за заштита од Ковид-19 само затоа што не им се седи дома.

Тоа едноставно не е точно!

Синоќешните демонстрации беа директна последица на вчерашната арогантна, театрална прес-конференција на Вучиќ, на која со најава на враќање на полицискиот час на територија на Белград, испорача и нов бран натоварување на вината за пандемијата врз грбот на граѓаните. Тоа е поводот.

Причината е што државата очигледно веќе нема никаква контрола над пандемијата и сега се занимава само уште со контрола на штетата која ја направија одлуките на извршната власт и кризниот штаб. Мерките кои државата ги воведуваше, ги менуваше, ги укинуваше, па ги враќаше, се покажаа како потези по принцип на случајност, во кои главен збор има краткорочната политичка полза, а не здравјето и животите на граѓаните.

„Тато, ова е за тебе“

Сето тоа не го интересира Претседателот додека на конференцијата за новинари буквално ја репризира мелодрамата од март, во која глуми единствена разумна личност, решена да ја доведе до памет нацијата од неразумни, а на крајот губи нерви и в лице ни фрла дека сме самите виновни за се' што се случува.

Се разбира дека тоа испровоцира револт. Некои се гневни затоа што во последните четири месеци излегуваат од дома само кога мораат, ја дезинфицираат и куќата и се' што влегува во неа, не се дружат и носат маски, а сега им се попува дека „граѓаните беа неодговорни“, иако државата се покажа понеодговорна од нив со одржувањето на избори среде пандемија. Други се гневни затоа што слушаат како членови на кризниот штаб им зборуваат за тоа дека вирусот „ослабнал“, зашто „не може да издржи на сонце“ и се однесуваат согласно со тоа, а сега, кога се покажа дека тоа е обично трескање глупости, повторно се самите виновни.

Луѓето вчеравечер излегоа на улиците на Белград не затоа што се најавува нов полициски час, туку затоа што веќе четири месеци немаат контрола над своите животи, а оние на кои таа контрола им е препуштена, сметаат дека не се одговорни за ништо. Вчерашните демонстрации се излив на колективна фрустрација предизвикана од фактот дека некој смета оти има луксуз да го прикажува бројот на заболени и мртви во согласност со она што во моментот му носи политичка полза, правејќи нѐ сите будали.

Оттука, синоќешната изјава на еден од демонстрантите претставува вжарено јадро на бесот кој се тркалаше по улиците. Со очи отечени од солзавец човекот им пријде на камерите во текот на преносот во живо и рече: „Тато, ова е за тебе, кој умре, а немаше респиратори, во официјалниот извештај. Тато, многу те сакам. Ѓуфо, Љубиша Ѓуриќ, многу те сакам. Ова е за тебе и за мојот син кој се роди неодамна.“ На прашање на репортерката од што починал татко му, тој додаде: „Затоа што немаше респиратори. Но до ден-денес не ги добив тестовите дека умрел од корона. Немало респиратори во земунската болница. Официјален извештај! А со полна уста зборуваа дека ние подаруваме респиратори. Тато, ова е за тебе, татко мој. Знам дека ќе беше горд.“ 

Што очекувавте?

Нема сомневање дека денеска и во деновите пред нас ќе слушаме режимско кукање поради насилни демонстрации. Ќе се бројат запалени контејнери и скршени жардиниери. Ќе се лелека за влезната врата во парламентот. На сето тоа треба да им се упати еден единствен исправен одговор: А, што очекувавте?

Што очекувавте кога минатогодишните мирни демонстрации ги направивте бесмислени, кога им се потсмевавте, го намалувавте бројот на демонстранти и ги пребројувавте со ставање црвена точка на главата? Што мислевте дека ќе се случи откако исто така му се смеевте на коронавирусот и раскажувавте дека сме целосно подготвени, а потоа панично ги затворавте луѓето во домовите, кога го апсевте секого кој ќе излезе надвор, а потоа ја пуштавте својата пешадија да прави „факелијади“ по покривите на зградите, кога одеднаш ги укинавте сите мерки за да ги истуркате изборите, а сега би сакале да ги обвините граѓаните за полните болници и повторно да воведете полициски час? Ако државните институции се прават мртви, што би требало да е реакција на граѓаните на сознанието - поткрепено со сознанија на БИРН - дека со месеци ги прикривате вистинските бројки на заболени и мртви?

Што очекувавте? Уште една мирна прошетка? Онлајн-петиција? Тивка послушност?

Моментално сме во ситуација демонстрантите да не бараат дури ни оставки, туку едноставно им е доста од молчење и трпење додека некој ги прави колективно луди. Еден од нив, човек кој ја симна маската за да му го видиме лицето, во преносот во живо пред камера ја кажа поентата на сето она што го видовме вчеравечер: „Нема да има мир, ако нема правда.“

Нема да има, зашто таков мир веќе не е можен.