1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Метрополите бараат решение за проблемот со смогот

Дејвид Китинг
7 декември 2016

Францускиот и британскиот главен град се задушија во смог последнава недела. Градоначалничката на Париз сака да ги забрани дизел возилата за да го намали смогот.

https://p.dw.com/p/2TsWH
Paris Smog
Фотографија: Getty Images/AFP/F. Fife

Париз и Лондон неделава се гушат под огромни наслаги на смог. Француските таблоиди вината ја префрлаат врз „германскиот воздух“, додека британските го обвинуваат „францускиот воздух“- што покажува, пред сѐ, дека загадувањето на воздухот не познава граници.
Париз во вторникот (6.12.) ги забрани сите возила со непарни броеви на таблички во обид да го намали автомобилскиот сообраќај кој е главен извор на загадување. Градоначалничката Ане Идалго дозволи бесплатно возење во јавниот превоз.
Во Лондон, градоначалникот Садик Кан објави опасност од воздушно загадување и ги повика возачите доброволно да ги остават своите возила дома. Британскиот весник „Ивнинг стандард“ ги убедуваше граѓаните дека „валканиот француски воздух“ наскоро ќе замине и ќе дојде свеж „ветар од Атлантикот“.

Големата концентрација на загаден воздух во Лондон всушност е резултат на домашното загадување комбинирано со загадениот воздух кој доаѓа преку каналот. Недостатокот на ветар во моментов го оневозможува расчистувањето на застојаниот воздух. Овонеделните проблеми се случуваат точно 64 години по „големиот лондонски смог“. Се проценува дека четиридневната отровна магла убила околу четири илјади луѓе, а 10 илјади се разболеле. 

London Fog 1952
Смогот во Лондон во 1952 година однесе четири илјади животиФотографија: picture-alliance/United Archives/TopFoto

Особено сива зима

Не е случајност што историјата се повторува во овој период од годината. „Топлиот воздух е полесен од студениот- секогаш се обидува да оди горе, додека студениот воздух останува долу“, објаснува Алберто Гонзалес Ортиз, експерт за квалитет на воздухот во Европската агенција за животна околина.
Смогот се создава низ хемиска реакција на сончевата светлина, азотен оксид и испарувачки органски соединенија во атмосферата, што генерира воздушни честички и приземен озон.
Зимскиот смог е резултат на отровна комбинација на студен воздух, застојана воздушна маса и зголемен сообраќај и загревање. Најголемиот дел од загадувањето се создава од автомобили- особено дизел возила кои емитуваат до 95 проценти азот диоксид.
Експертот Гонзалес Ортиз вели забраната на возилата по принципот пар-непар е само краткорочно решение. „Долгорочното решение треба да биде да нема воопшто автомобили“. 

Infografik Sieben Städte mit großem Feinstaubaufkommen ENGLISCH
Просечна годишна концентрација на ПМ10 честички во воздухот во седумте најзагадени градови

Забрана за дизел возила

Долгорочниот план на париската градоначалничка Идалго го предвидува токму тоа. Минатата недела таа најави план за забрана за дизел возилата во градот до 2025 година, заедно со градоначалниците на Атина, Мадрид и Мексико Сити. Но тоа ќе биде многу тешка задача во Европа каде дизелот досега беше фаворизиран затоа што испушта помалку јаглерод диоксид од бензинот, па затоа е и подобар во битката против климатските промени. Но дизелот произведува далеку повеќе воздушно загадување- до 15 пати повеќе од бензинот.
Дизел возилата денес опфаќаат околу 50 проценти од автомобилскиот пазар во Европа, споредено со само 3 проценти во САД. Како резултат на тоа, трите најголеми европски градови имаат повисоко ниво на азотен оксид во воздух во споредба со американските.

Четворица Македонци умираат дневно од загадувањето