Зошто падна мостот во Џенова?

Мостот Моранди- кај локалните жители познат и како џеновскиот „Бруклински мост“- беше клучна артерија кон италијанската ривиера и кон францускиот јужен брег. Голем дел од мостот се урна во вторникот, а со него во смрт однесе и десетици луѓе.
Регионалниот метеоролошки сервис утрото пред несреќата предупреди од бура, а полицијата преку Твитер порача дека трагедијата се случила за време на „големо невреме“.
„Фактот што имало невреме во тој период може, но не мора да биде особено релевантно. Дополнително, и  тековните работи на мостот можеле но не морале да придонесат кон уривањето“, вели Иан Фирт, поранешен претседател на Институтот за структурни инженери.
Агенцијата за цивилна заштита не можеше да ги потврди тврдењата на очевидци дека мостот се расцепил по удар на молња.

Инженерска грешка

Пред две години Антонио Бренцич, професор кој е експерт за градби со армиран бетон на Универзитетот во Џенова, го нарече мостот „инженерски неуспех“ во едно интервју. „Тој мост е погрешен. Порано или подоцна ќе мора да биде заменет. Не знам кога. Но ќе дојде време кога трошоците за одржување ќе станат  повисоки од изградбата на нов“, изјави Бренцич.
Мостот Моранди- именуван по неговиот дизајнер Рикардо Моранди- е изграден во 1967 година. Италијанското здружение на инженери во вторникот потсети дека животниот век на мостовите изградени во 1950 и 1960 години е околу 50 години. Десетици илјади проекти се изградени во тие децении со користење на армиран бетон, најдобрата технологија во тоа време.
Мехди Кашани, професор по структурна механика на британскиот Универзитет во Саутемптон вели дека проблемите со одржувањето и притисокот од „динамичките оптоварувања“ како сообраќајот и ветрот можат да резултираат во „замор на материјалот во основните компоненти на мостот“.
„Со оглед дека овој армиран бетонски мост е таму веќе 50 години, можно е корозијата на држачите или засилувањата да биле придонесувачки фактор“, вели Фирт.
Информациите од Италија велат дека мостот го достигнал рокот од 50 години минатата година. Во меѓувреме мостот бил под постојан надзор и се вршела реконструкција.

Нови инвестиции

Трошокот за реконструкција и засилување на мостови од 50-те и 60-те години е поголем одошто да се урнат и да се изградат нови, велат италијанските инженери. Од нивното здружение повикуваат на голема програма со која ќе се заменат старите мостови со нови кои би имале рок на траење од 100 години.
Трагедијата во Џенова веројатно повторно ќе ја отвори дебатата од потребата за инвестирање на милијарди евра во инфраструктурни проекти. Неколку часа по падот на мостот, владата соопшти дека Италија ќе мора да троши повеќе за да ја санира својата застарена инфраструктура, дури и по цена да се игнорираат буџетските правила на ЕУ.
„Треба да се прашање дали почитувањето на овие (буџетски) ограничувања е поважно од сигурноста на италијанските граѓани. Очигледно за мене не е“, изјави вицепремиерот Матео Салвини.
Без оглед на причините за колапсот, Салвини рече дека сака да ги дознае имињата на одговорните затоа што вакви трагедии во 2018 години не се прифатливи. „Тие ќе мораат да платат, да платат за се, и да платат многу“, се закани тој.