ЕУ без прецизен временски план за олабавување на мерките

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, денеска треба да ја објави стратегијата за излез од ограничувањата воведени поради коронавирусот. „Иако е јасно дека патот назад кон нормалност ќе биде многу долг, очигледно е дека вонредните ограничувања нема да може да траат неограничено“, пишува Европската комисија во својот документ на 14 страници.

Забраните за излегување со цел да се сузбие ширењето на коронавирусот имаат позитивни ефекти, но предизвикаа и огромен економски шок и тешко го оптоварија општествениот живот, се вели во анализата на Европската комисија. Таа смета дека економијата во земјите кои се дел од монетарната унија годинава ќе падне за 10%, или како никогаш досега од светската економска криза во 1920-те.

Денеска германската канцеларка Ангела Меркел ќе разговара со покраинските премиери за можни сценарија за олабавување на мерките во Германија и враќање кон нормала. Економските здруженија бараат олабавување на мерките, додека здравствените експерти предупредуваат.

Да се избегнат тензии меѓу членките на ЕУ

Урсула фон дер Лајен ги повикува земјите членки на ЕУ да ги олабавуваат мерките колку што е можно покоординирано и да се договараат за натамошните чекори во борбата против пандемијата. „Недостиг на координација при укинувањето на ограничувањата крие опасност од негативни ефекти за сите држави членки и веројатно ќе доведе до пораст на тензиите меѓу членките. Во криза не постои универзален метод, но земјите членки би требало барем да се информираат меѓусебно“, опоменува Европската комисија.

На почетокот на кризата земјите членки се изненадија меѓусебно со затворање на граници и ограничувања на патувањето. При отворањето на границите, според Урсула фон дер Лајен, работите треба да одат поинаку. Во интервју за „Билд ам Зонтаг“, претседателката на ЕК изјави дека не може да зададе конкретни рокови. „Не сакам воопшто за тоа да се одлучува централно, затоа што состојбата во Милано е сосема различна од онаа во Минстер, исто како што се разликува во градските од селските средини“, изјави Фон Дер Лајен.

Инфекциите би можеле да се зголемат

Европската комисија наведува три критериуми за олабавување на корона-ограничувањата, но не наведува временски планови и рокови. Според препораките на ЕК, ограничувањата на движењето би можеле да се олабават доколку здравствените системи не се преоптоварени, доколку бројот на инфекции е доволно намален и е можна заштита на загрозените групи граѓани.

„Меѓутоа, извесно е дека постепено олабавување на ограничувањата ќе доведе до нови инфекции“, предупредува ЕК. Тоа би морало да им биде јасно на сите, па затоа, според Комисијата, е неопходно консеквентно набљудување на ситуацијата и ако е потребно и ново заострување на правилата и мерките. „Ќе мора да живееме со вирусот додека не се најде вакцина.“

Урсула фон дер Лајен имаше намера да ја објави егзит-стратегијата, направена по барање на шефовите на држави или влади на ЕУ, уште минатата недела. Но, беше запрена од загрижените влади на некои држави, па мораше да ја откаже веќе закажаната прес-конференција. Некои од државите сакаа прво да ги сочекаат велигденските празници за да не разбудат лажни надежи за брзо олабавување на мерките.

Во меѓувреме, ЕК малку го преработи текстот и сега тој е напишан со повеќе условни реченици и препораки. Меѓутоа, она што е неспорно е дека компетенциите за борба против болеста и за заштита на здравјето на граѓаните се во рацете на државите членки на ЕУ. ЕУ-централата може само да апелира за постапување со мерка и постепено враќање кон нормала на внатрешниот пазар и слободата на движење во ЕУ.

Наредна цел - обнова

Сосема на крајот на планот за олабавување на мерките Урсула фонд ер Лајен со дебели букви дава ветување дека ќе има план за обнова на економијата во Европа. Побарувачката и производството ќе мора повторно да се поттикнат, а даноците евентуално да се намалат. „Комисијата сака да направи план за обнова кој ќе почива врз среднорочното буџетско планирање и преработен план за работа за 2020 година.“

Наредната недела шефовите на држави или влади ќе разговараат за фонд за обнова и еден вид „Маршалов план“. Целта на претседателката на ЕК, Урсула фон дер Лајен, се инвестиции од повеќе стотици милијарди евра.