Барањето за албанска Академија во Македонија е погрешно

„Науката треба да се подложи на научни критериуми, а не да објавува албанска или македонска вистина“, коментира доктор Клевинг.

Албанците во Албанија самите себе сисе нарекуваат„шиптари“, а тоа сепак предизвика огорчување кај македонските Албанци!

„Арбанаси, Арнаути, шиптари – точно е дека соседните народи ги нарекуваат така. Но кон ова треба да се додаде и контекстот – и тоа е задача на една енциклопедија. Имено, „шиптар“ од македонска или српска уста има навредлива, потценувачка конотација. Ако тоа беше напишано во енциклопедијата, ќе немаше никаков повод за читателот-Албанец да се возбудува, оти е тоа факт“.

Може ли, треба ли историјата да влијае врз сегашноста?

„Историјата делумно влијае врз денешните околности со нејзиното продолжително дејство, но пред се’ со тоа како ние ја сфаќаме. Во овој спор се виде дека на симболично ниво навистина станува збор само за тоа, да се потврди своето исклучиво право да се биде на тој простор. Тоа произлегува од формулациите како на македонската страна, изнесени во оваа енциклопедија, исто така и од албанските. Аргументацијата, на пример, на Академијата на науките од Тирана, за која беше очигледно дека сака да каже „нашиот јазик докажува дека ние отсекогаш сме биле таму, каде што сме сега“, е научна бесмислица – јазикот воопшто не го докажува тоа. Конотацијата на поединечни македонските автори што стои во она што го пишуваа, дека другиот не е правосилно тука, каде што е, е кататрофална. За историјата мора и може да се зборува.

Но, и едните, и другите се повикуваат на разични историски извори!

„Има мноштво од извори, кои прво, во еден добар дел многу малку се анализирани, оти се методолошки многу компликувани, а второ, оставаат и можности за различни интерпретации. Нема извори кои велат дека овде живееле само Албанци или само Македонци. И албанската, како и македонската заедница, имаат силни миграциони искуства. Ниту Албанците од античко време се таму, каде се денес, ниту Македонците од раниот среден век се таму, каде се денес.“

Заедничка, а не одвоена работа

„Од овој случај, барем научно, една работа може да се научи: целосното одвојување на двата научни света во државата – македонскиот и албанскиот, има лоши последици за обата. Разумно е да има заеднички институции, а само делумно и одвоени. Но, на било кое ниво, на пример во Академијата на науките, мора да се седне заеднички и да се разменат резултатите. Поради тоа, според мене, е сосем погрешно барањето од некои македонски албански партии или од нивни претставници, дека сега е време да се отвори албанска Академија во Македонија. Во работата врз една вакво дело треба заеднички да учествуваат Албанците и Македонците, по потреба и да се спорат, но потоа да дојдат до подобар резултат, “вели доктор Конрад Клевинг.

Автор: Ангелина Врбица / Зоран Јордановски

Редактор: Жана Ацеска