Странските работници се веќе тука, вели вицепремиерот Битиќи

Додека во Северна Македонија се води дебата дали е потребен увоз на странски работници, дел од нив веќе го нашле патот до земјата. Вицепремиерот за економски прашања, Фатмир Битиќи вели дека работни места кои постоеле пред 30 години, веќе ги нема,  се бараат нови вештини и знаења.

„Владата никогаш не била тука да носи некого на грб, туку креира можности. Нуди законски можности, елиминирање на бирократските процедури, креира можности секој да си го најде местото. Додека ние зборуваме приватниот сектор ги наоѓа решенијата сами“, порача денеска Битиќи. Тој смета дека квотата за увоз на странска работна сила, која што е 5.000 на годишно ниво веќе во голем дел е пополнета. 

„Ако одите во Завод за вработување и прашате, веќе 3.000 и нешто од квотата 5.000 е затворена. Јавната расправа се одвива. Подобро да ја видиме, да сме спремни, отколку само да оставиме само стихијно да се случува“, додаде Битиќи. 

Зголемување на квотата 

Владата годишно утврдува квота на работни дозволи преку која го ограничува бројот на странци на пазарот на трудот. Според законите квотата не може годишно да надминува 5% од населението на Република Македонија кое законски е вработено. Државата и дел од синдикатите сметаат дека квотата треба да се зголеми. Стопанската комора на северозападна Македонија (СКСЗМ) деновиве побара од Владата да го либерализира пазарот на трудот, да се зголемат квотите за увоз на работна сила и да се елиминираат бариерите кои го спречуваат регрутирањето на работна сила од други земји. 

„Состојбата со пазарот на трудот во Македонија е многу алармантна, бидејќи нашите млади заминуваат во странство. Приоритет на Владата треба да и биде да го либерализира пазарот на трудот со земјите од регионот што е веќе започнато со некои земји. Бараме тоа да се направи и со Косово и да ги елиминира бариерите кои го спречуваат регрутирањето на работна сила од други земји“, рече претседателот на СКСЗМ, Менди Ќура на прес-конференција.

Според Битиќи, тие што сметаат дека државата дава подобри услови за живот, ќе го најдат патот, исто како македонските граѓани коишто веруваат дека поквалитетен живот можат да најдат во Западна Европа.

Долгорочни решенија

Но, тој е дециден дека прашањата како што е увозот на работна сила, мора да се отвораат и да се разговара за нив. Долгорочните решенија, сепак, се бараат кај македонските граѓани. „Мора да сфатиме дека доживотното учење не е само на хартија и на зборови, туку треба да се доквалификуваме и реквалификуваме, да сме во тек со работните места кои се отвораат“, изјави Битиќи пред презентацијата на 10-те стартапи поддржани од акцелераторот УКИМ.

Овие стартапи, според Битиќи, се моторите на новото време и претходници на новата ера на индустријализација која не е базирана на традиционалната индустријализација, туку е базирана на вештачка интелигенција.  „Сметам дека овие млади луѓе нема да заминат од државата, туку дека ќе понудат решенија на другите да веруваат дека тука има иднина. Нив сите треба да ги земат за пример, бидејќи сите имаат решенија не за надвор, туку за дома. Нив никој не ги плаќа и сами ја креираат својата плата и своето работно место“, вели Битиќи.

Тој неодамна во интервју за Дојче веле потенцираше дека земјата е соочена со сериозен одлив на кадар од државата. Последнава декада според извештајот на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) од државава заминале 500. 000 сограѓани или околу 700. 000 од осамостојувањето.

По најавата на работодавачите и стопанските комори дека недостигот на работна сила ќе мора да се пополни со странски работници, проценките беа дека околу 1.500 евра до 2.000 евра би чинело на пример доаѓањето на работник од Бангладеш во земјата, на којшто треба да му се обезбеди авионска карта, дозволи, медицински прегледи и сместување. 

Дел од синдикатите реагираат дека работници од Бангладеш и Непал не се  потребни, туку дека треба да се подобрат условите за работа и да се зголемат платите на домашните работници за да се спречи  нивното заминување од земјата. Според анализите на земјата и недостигаат околу 10 илјади работници годишно. Најкритична е ситуацијата во градежништвото и во угостителскиот сектор.