1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Ротирачката влада е најдоброто за Бугарија

24 мај 2023

Договорот со ГЕРБ за ротациска влада ги налути поддржувачите на ПП-ДБ. Ги запираме ли промените, ги повторуваме ли грешките со Реформаторскиот блок, се прашуваат тие. Сепак, тоа беше најдоброто можно решение.

https://p.dw.com/p/4RiCr
Николај Денков Марија Габриел
Ротирачките бугарски премиери: Николај Денков и Марија ГабриелФотографија: BGNES

Договорот меѓу првите две политички сили за формирање влада по ротирачки принцип за период од по 9 месеци, предводена прво од академик Николај Денков од ПП-ДБ (коалиција на Промената продолжува и Демократска Бугарија), потоа од Марија Габриел од ГЕРБ, е најдобрата можна одлука за власта која може да ја произведе 49. Собрание. Прво, затоа што алтернативите беа непринципиелна влада со трет мандат, зад која стои старото статус кво, или нови избори, до кои претседателот ќе продолжи да владее, а резултатот ќе го репродуцира или истиот ќор-сокак, или ќе ја искачи „Преродба“ уште повисоко, со претензии за власт.

Второ, и уште поважно, токму оваа де факто голема коалиција меѓу првите две сили може да постигне многу повеќе од која било друга владејачка конфигурација во овој парламент. Земјата не само што ќе се стабилизира административно со редовна влада и стабилно парламентарно мнозинство, ќе се донесе буџет за 2023 година, ќе се деблокираат парите од ЕУ според планот за опоравување и отпорност, ќе можеме да влеземе во Шенген и во еврозоната, ќе се вратиме во сигурна евроатланска орбита пренасочена кон Русија од Румен Радев, руски агенти и „Преродба“. Но и многу повеќе - оваа влада е најавена како кабинет за уставни реформи, кој ќе собере уште пошироко мнозинство за радикална промена на обвинителството. Дали ова некогаш може да се случи без гласовите на ГЕРБ и ДПС? 

Ќе се именуваат нови функционери во високите државни органи, многумина од нив со истечен мандат и со длабоко компромитирани претставници. Тоа не може да се направи без договор меѓу политичките сили, а сега се многу поголеми шансите да се изберат добри луѓе, бидејќи залог за тоа е целата влада. Тајните служби ќе се прочистат од странско влијание - тоа не можеше да се случи со Радев или со самостојно влада на ГЕРБ. 

Претпоставки и гаранции за успех

Дури и да се реализира само половина од сето ова, тоа ќе биде многу повеќе од округлото ништо, какви што беа перспективите за овие задачи при другите можни владини конфигурации или нови избори. Но, има најмалку два предуслови и гаранции за исполнување на зацртаните цели, како и на целата законодавна програма договорена уште пред предавањето на раководните мандати.

Прво, ГЕРБ (како никогаш досега) е втерана во ќош: корупцискиот товар и обвинителските обвиненија надвиснати над партијата на Борисов повеќе ќе ја натераат овојпат да учествува во спроведувањето на вистински реформи, отколку повторно да се обложува на фасадни. Вториот е ПП-ДБ: двигател на реформите, особено по судска и антикорупциската линија, го држи во раце лостот за распуштање на владата со оставка на премиерот Денков, доколку се лизнат во првите 9 месеци, а виновен за тоа ќе биде само ГЕРБ.
Се разбира, владеењето може да заглави во голем број тековни проблеми, скандали и пресметки. Но, такви има и во која било друга коалициска влада, не само во оваа родена од неволја. 

Веселин Стојнев
Веселин Стојнев, автор на анализатаФотографија: Daria Spirova

Сепак, проблемите што стојат на почеток се многу повеќе за ПП-ДБ отколку за ГЕРБ. И покрај огорченоста на дел од гласачите на ГЕРБ, дека ги отстапуваат мандатот и премиерската функција, Борисов може да биде убедлив со својата доследност - и пред изборите инсистираше на голема коалиција, без разлика со чиј мандат. И сега како негов успех може да го вброи џентлменскиот договор за ротациско управување. 

Борисов сам да се справи со имунитетот

Сепак, најголемиот тест за идната коалиција ќе биде доколку се бара гласање за пратеничките имунитети како што бара обвинителството на Гешев. Тогаш тестот за ПП-ДБ ќе биде уште потежок, без разлика што чувањето на грбот на осудените од ГЕРБ не е дел од владиниот договор (кој се уште не е во форма на потпишан документ). Идеална опција е Бојко Борисов да ги ослободи коалиционите партнери од овој товар во име на владеењето и да изјави дека не очекува поддршка од нив за неговиот, а можеби и за имунитетите на неговите сопартијци. А ако сака да го задржи имунитетот нека бара поддршка од другите партии. 

Стратешката задача пред ПП-ДБ е да ги убеди своите гласачи дека она што ќе се постигне е многу поважно од тоа со кого сте. Затоа што ништо не се постигнува само со непопустлива подлост. А најсилно убедување ќе проработи со постигнување на реални резултати во владеењето, и тоа што е можно поскоро. И нема враќање назад. Ако ротационата влада не успее уште пред да се роди, најголема штета ќе имаат ПП и ДБ - само што зачекорија во мочуриштето, но веднаш се вратија. Тоа остро се казнува на избори - и од нивните гласачи, кои го проколнуваат предавството, и другите, кои го проколнуваат кукавичлукот. 

Vesselin Stoynev
Веселин Стојнев Веселин Стојнев е аналитичар и колумнист на бугарската редакција на Дојче веле од 2020 година
Прескокни го блокот Повеќе на оваа тема