Моја Европа: Букурешка трилогија

Во последните две години, одејќи по трагите на нов роман, по два месеца минував во Букурешт. Во претходните децении не воспоставив вистинска врска со овој град, во кој израснав и со кој не ме врзуваат никакви сеќавања. Но, денес работите за мене изгледаат поинаку.

Не е лесно да се сака Букурешт. Само што се појавила елеганција и рафинираност, веќе се восприема распад и запоставеност. Само што почнал да делува монденски, веќе се појавува кварт кој наликува на слам. Само што завладеале мир, па дури и идиличност, веќе се појавила врева, нервоза и униформираност. Не попусто уште во времето меѓу двете војни за Букурешт се почнало да се зборува во множина: Бикурештии.

Тоа особено важи денес, зашто градот има многу лица. Него го сочинуваат повеќе еден во друг вплетени или паралелни светови. Не може да се зборува за градот, а да не се вклучат сите тие светови.

Исто како на Букурешт може да се гледа и на Романија. На нејзе може да се гледа како на разнолика земја, полна со противречности, недвосмислено европска, но сепак со една нога на Ориентот.

Неодамна се вратив од Романија со глава и срце полни со впечатоци. За да не ги стискам во една формула и за да го прикажам отворениот карактер на поваа земја, направив список со сеќавања. Тој како целина претставува еден субјективен мозаик, колаж на впечатоци кој може да се дополнува. Зашто Романија, исто како и Букурешт, претставуваат предизвик, треба да се почувствуваат без брзање. Па сепак, кога состојбите се јасни, мора, за жал, да се стори и тоа.

Други колумни од авторот: 

Моја Европа: продира светлина во Букурешт

Моја Европа: Како Сизиф во Букурешт

Моите сеќавања би сакал во дозирана формада ги презентирам во три дела. Еве го првиот дел.

Се сеќавам:

- На преминот од зима во пролет, на одење кон Букурешт, заедно со пријателите учествував на протест во Сибиу, кој со месеци секојдневно се одржува точно напладне пред локалното седиште на владејачката партија ПСД. Учесниците точно 15 минути застануваат молкум меѓу десетици, па и повеќе стотици  луѓе. Сообраќајот се одвива полека покрај нив, минувачите мора да ги заобиколат. Некои и спонтано им се приклучуваат. Тоа е моќна тишина, која мора да се восприема, сакале или не. Движењето се вика „Ве гледаме!“. Притоа се мисли на корумпираните политичари и претприемачи, какви што во земјата има многу. Молкот на народот вака добива смисла.

- Во Брашов, еден ден потоа, ја сретнав Швајцарката Соња, раководителка на дом за деца, кој го основала пред 25 години. Веќе не може да си замнине од земјата, животот ѝ е премногу заплеткан со секое од децата. Една ноемвриска вечер, на студ и среде магла, стигнала во една земја за која можело да ѝ биде и сеедно. Таа создала нешто, за што се способни само малкумина - станала упорен заштитник на ранливиот живот. Таа е мајка за десетици деца и млади. Ми раскажа дека една од вработените е во болница. Колегите се менуваат бдеејќи над нејзиниот болнички кревет, носат јадење и тоалетна хартија и ја вртат доколку е неопходно. Така е тоа во романските болници. Соња била замолена од една од медицинските сетри на одделот да го надгледува течењето на инфузијата. Лекари и негуватели, стручњаци од секаков вид се иселуваат од земјата. Истекување на крв, за кое сигурно не е одговорен Дракула.

- Заминувањето на зимата го извади на виделина тепихот од отпад долж патот Брашов-Букурешт. Во убавите Карпатски долини човекот остава трага на рамнодушност. Додека возев кон главниот град, во спротивна насока се движеше бескрајна лимена колона со темпо на полжав. Букурештанците бегаат од својот град секогаш кога можат. Градот се празни повеќепати во годината и по неколку дена повторно се полни, како срце кое добива крв и повторно го испумпува. Деновиве е мирно во Букурешт и човек може да се помири со градот.

- Во Букурешт сите цвеќарници се отворени до после полноќ. Вакви киосци има речиси на секој агол. Никогаш не сум видел некој да купува во нив. Но, со изразите на љубов можеби се чека додека не се стемни. Брукурештанци можеби ги возат своите мртви ноќе на гробишта. Можеби луѓето се обидуваат да го разубават својот град и своите домови само откако ќе се најдат под заштита на темницата. Жителите на градот можеби секојдневно на полноќ се собираат околу киосците за цвеќе за да ги вдишуваат мирисите. Можеби е само очај и се работи долго само за да се продаде нешто.

- Секоја ноќ цистерните ги чистат празните улици во Букурешт од нечистотиите од денот. Колони чистачи со светкави елеци одеднаш се појавуваат во светлината на фаровите и повторно исчезнуваат во темницата. Влечат канти на тркала зад себе и носат метли на рамената како во времињата на нашите баби. Се чини како овој град да страда од зависност од миење со цел да се спаси од распад. Рано наутро сѐ се завршува. Остануваат само шахтите полни со пена, како некој да сака да каже: „Видете! Вие сте ми важни! Вашиот град ми е важен! Се грижам за вас!“. Додека дел од политичарите дење си ги перат рацете од вина, а цели низи куќи се распаѓаат, Сизиф ноќе си ја продолжува својата бескрајна работа.

- На терасата на една гостилница сите маси беа зафатени. Луѓето со апетит ја јадеа домашната храна. Околу нив кружеше и потпевнуваше девојче Ромче, одвај да имаше девет или десет години. В раце држеше букетче со љубичици кое сакаше да го продаде, но никој не ѝ обрнуваше внимание. Ѝ ја понудив својата чинија со грав - да, овде има такво нешто - а таа откако заврши и стана малку похрабра, се загледа во десертот на соседната маса. Таму молкум седеше семејство, кое по обилниот оброк беше уште зафатено и со огромни романски крофни - папанаси. Девојчето праша дали може да добие малку, но семејството молчеше и џвакаше. Дури по извесно време стигна одговорот: „Ако остане нешто, ќе добиеш и ти.“

Писателот Каталин Дориан Флореску е роден во Романија, а од 1982 година живее во Швајцарија. За романот „Јакоб решава да сака" во 2011 година ја доби наградата на Швајцарските книжари.