وضعیت پناهجویان یک سال پس از تصویب معاهده جهانی آوارگان
۱۳۹۸ آذر ۲۶, سه‌شنبه
یک سال پیش در چنین روزی (۱۷ دسامبر/ ۲۶ آذر) معاهده جهانی آوارگان در سازمان ملل متحد در نیویورک به تصویب رسید. هفت روز پیش از آن، پیمان مهاجرت با هدف تسهیل مهاجرت قانونی و کاهش مهاجرت غیرقانونی به تصویب بیش از ۱۵۰ کشور رسیده بود.
معاهده جهانی آوارگان که از نظر قانونی الزام‌آور نیست، چهار هدف جهانی را دنبال می‌کند: کاهش فشار بر کشورهای پذیرای پناهجویان، حمایت و تقویت استقلال پناهجویان، گسترش دسترسی به برنامه‌های پذیرش انسان‌دوستانه و فراهم کردن شرایط برای بازگشت با عزت و امنیت به کشور مبدأ.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، یک سال پس از تصویب این معاهده با برگزاری یک نشست که تا روز ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) در ژنو ادامه خواهد یافت، دستاوردهای این معاهده و راه‌های تقویت همکاری در این عرصه را بررسی می‌کند.
آلمان یکی از کشورهای امضاکننده‌ی این توافق‌نامه بود، توافقی که آمریکا از امضای آن سرباززد. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان تصویب این پیمان با اکثریت آراء را در سال گذشته، "موفقیتی بزرگ" نامیده است.
فیلیپو گراندی، کمیسر سازمان ملل متحد در امور پناهندگان از صدراعظم آلمان و این کشور قدردانی کرده است. کریس ملتسر، سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان، آلمان را در زمینه وضعیت پناهجویان نمونه می‌داند و می‌گوید: «آنجا که سخن از همگرایی با جامعه میزبان و بازار کار به میان می‌آید، آلمان یک نمونه بسیار خوب است. »
هدف این معاهده تشویق کشورها برای فعالیت و کمک مالی بیشتر در این عرصه است.
سالیانه ۵۰ دلار به ازای هر نفر
آلمان در حال حاضر با ۴۰۰ میلیون دلار کمک به کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان، دومین اهداکننده بزرگ پس از ایالات متحده آمریکاست، کشوری پذیرای پناهجویان است و تمامی شروط پیمان را اجرا کرده است.
در نشست ژنو کشورهای شرکت‌کننده قصد دارند، نقاط ضعف را برای همکاری بیشتر و مهم‌تر از همه کمک‌های مالی بیشتر در آینده شناسایی کنند. چرا که هرچند از بودجه‌ی هشت میلیارد دلاری کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان سخن به میان است اما این نهاد سالانه تنها چهار میلیارد دلار کمک مالی دریافت می‌کند. سخنگوی این کمیساریا با اشاره به اینکه "شاید همین مبلغ هم زیاد به نظر بیاید"، می‌گوید: «اما اگر آن را بر شمار پناهجویان تقسیم کنیم، به هر نفر تقریبا ۵۰ دلار در سال می‌رسد که با این مبلغ باید یک چادر برای سرپناه، خوراک روزانه و واکسن تأمین شود و در بهترین حالت باید این پول به خرید کتاب‌های درسی که با آنها بتوان به بچه‌ها چیزی آموخت هم برسد و همین جاست که می‌توان پی برد: ۵۰ دلار در سال خیلی کم است.»
دویچه وله را در تلگرام دنبال کنید
مبلغی بسیار کم در جهانی که ۷۰ میلیون نفر از خانه و کاشانه خود آواره‌اند؛ به گفته کمیسارعالی سازمان ملل برای پناهجویان بیشترین شمار آواره از پایان جنگ جهانی دوم تا کنون.
فیلیپو گراندی می‌گوید: «به همگان یادآوری می‌کنم: در همین لحظه‌ای که ما با هم حرف می‌زنیم، ۷۰ میلیون انسان آواره‌اند.»
یکسال از تصویب معاهده جهانی آوارگان می‌گذرد. چه چیزی در وضعیت پناهجویان تغییر کرده است؟ سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان واقع‌بینانه پاسخ می‌دهد. ملتسر می‌گوید: «نه آنقدر زیاد که امیدوار بودیم. تغییراتی کرده اما با وجود این باید گفت: این یک تکلیف بلندمدت است و به گفته فلیپو گراندی، این فاجعه انسانی نسل ماست.»
فانوسی که رو به خاموشی است
پیمان پناهجویی تنها می‌تواند آغازی برای تغییر شرایطی باشد که آن را "فاجعه انسانی نسل ما" نامیده‌اند. در این میان نقش کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان بسیار مهم است؛ اما فانوسی که همواره در معرض تهدید به خاموشی است. سخنگوی این کمیساریا می‌گوید: «با افتخار می‌گوییم که ما بزرگترین سازمان امدادی در سراسر جهانیم، دو جایزه صلح نوبل را از آن خود کرده‌ایم و ظرف ۷۲ ساعت می‌توانیم در هرکجایی در سراسر جهان که لازم باشد، حاضر شویم؛ تا به اینجا همه چیز عالی است. اما با وجود این باید در واقعیت، خانه به خانه برویم و هرسال دست خواهش در برابر دولت‌ها دراز کنیم که به ما کمک کنند.»