یانوکوویچ خواستار همهپرسی در سراسر اوکراین شد
۱۳۹۳ فروردین ۸, جمعهتنش میان غرب و روسیه بر سر همهپرسی کریمه هر روز ابعاد تازهتری مییابد. روز جمعه (۲۸ مارس، ۸ فروردین) ویکتور یانوکوویچ رئیسجمهور پیشین اوکراین که در تبعید روسیه بهسر میبرد، پس از چند هفته سکوت، بار دیگر در یک کنفرانس خبری شرکت کرد.
او خواستار شد که در هر قسمت خاک اوکراین یک همهپرسی شبیه کریمه برگزار شود و مردم تصمیم بگیرند که میخواهند به فدراسیون روسیه بپیوندند یا نه. روز پنجشنبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با صدور قطعنامهای همهپرسی کریمه را "نامعتبر" اعلام کرد.
یانوکوویچ که خود را همچنان رئیسجمهور اوکراین مینامد، خطاب به مردم این کشور گفت: «من به شما شهروندان عاقل اوکراین میگویم که نگذارید از طرف کسانی که خودشان را دولت مینامند مورد سوءاستفاده قرار گیرید.» ناظران امور اوکراین معتقدند که اظهارات یانوکوویچ میتواند بار دیگر در مناطق شرقی و جنوبی اوکراین ناآرامی ایجاد کند. گروه وسیعی از مردم این مناطق روستبار یا طرفدار روسیههستند.
کودتا با کمک گروههای مهاجم فاشیستی؟
ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور پیشین، آرسنی یاستینوک نخستوزیر جدید اوکراین را که طرفدار غرب است، متهم کرد که از طریق کودتا و با کمک "گروههای مهاجم فاشیستی" قدرت را کسب کرده است. وی گفت که تنها برگزاری رفراندوم در تمام مناطق اوکراین و نه انتخابات ریاستجمهوری پیشرس، میتواند سبب وحدت و ثبات اوکراین شود.
رئیسجمهور سرنگون شدهی اوکراین همچنین اتحادیه اروپا و آمریکا را به شدت مورد حمله قرار داد و گفت: «سرنگونی قدرت قانونی خارج از قوانین بینالمللی از سوی غرب طراحی شد و این تنها نمونه چنین سناریویی نیست.»
کنفرانس رئیسجمهور تبعیدی اوکراین برخلاف دو کنفرانس مطبوعاتی پیشین، اینبار پخش همگانی نشد و تنها خبرگزاریهای روسی حرفهای او را منتشر کردند. او در ویلایی واقع در شمال مسکو اقامت گزیده است.
یانوکوویچ بار دیگر از تصمیم خود مبنی بر مخالفت با عقد پیمان جامع همکاری با اتحادیه اروپا، در ماه نوامبر سال گذشته، دفاع کرد و گفت که این پیمان منافع مردم اوکراین را در بر نمیگرفته و ریسکهای بزرگی برای این کشور در پی داشته است.
قطعنامه سازمان ملل و واکنش مسکو
همزمان با اظهارات تازهی یانوکوویچ، روسیه قطعنامه سازمان ملل متحد در محکومیت رفراندوم کریمه را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
وزارت خارجه روسیه روز جمعه با صدور بیانیهای این قطعنامه را "غیرسازنده" خواند و اعلام کرد که با صدور آن یافتن راهحل برای بحران اوکراین دشوار شده است. در این بیانیه غرب متهم شده است که از "ماشین تبلیغاتی جنگ سرد" استفاده کرده تا پشتیبانی شمار زیادی از اعضای سازمان ملل را جلب کند.
وزارت خارجه روسیه در بیانیه خود همچنین مدعی شد که غرب برای جلب حمایت اعضای سازمان ملل حتی از "فشارهای اقتصادی" بر برخی کشورها و "باجخواهی" از آنها خودداری نکرده است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز پنجشنبه (۲۷ مارس، ۷ فروردین) با صدور قطعنامهای جدایی شبهجزیرهی کریمه از اوکراین را بیاعتبار دانست. صد کشور عضو سازمان ملل به این قطعنامه رای مثبت و ۵۸ کشور به آن رای ممتنع دادند. تعدادی از کشورها نیز در رایگیری شرکت نکردند. سازمان ملل متحد در حال حاضر ۱۹۳ عضو دارد.
نگرانی اوباما از اهداف روسیه
همزمان با این تحولات، باراک اوباما رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی سی بی اس (واتیکان) خواستار عقبنشینی نیروهای روسیه از کنار مرزهای اوکراین شد. اوباما گفت که سربازان روسی آنجا به بهانهی تمرین نظامی جمع شدهاند.
رئیسجمهور آمریکا افزود: «هدف حضور سربازان روسی در واقع ترساندن اوکراینیها است، اما ممکن است نقشههای بزرگتری هم داشته باشند.»
جهان غرب بیم دارد که روسیه پس از الحاق شبهجزیرهی کریمه به فدراسیون روسیه به نواحی شرقی اوکراین نیز چشم طمع دوخته باشد. بسیاری از ساکنان این منطقه روسیتبار هستند.
تجلیل پوتین از سربازان روس
از سوی دیگر ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه حضور سربازان روس را در شبهجزیرهی کریمه ستود. او روز جمعه در دیدار با سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، گفت: «رویدادهای تازه کریمه هم کیفیت امکانات نیروهای نظامی ما را نشان دادند و هم اخلاق سربازانمان را ثابت کردند.» پوتین همزمان دستور داده است که سلاحهای ضبط شدهی آن گروه از نظامیان اوکراینی مستقر در کریمه که به فدراسیون روسیه پیوستهاند، به آنها پس داده شود.
در پی دیدار با پوتین، وزیر دفاع روسیه اعلام کرد که تعویض پرچمها و نشانههای تمام کشتیها و تاسیسات نظامی کریمه به پایان رسیده است. روسیه در جریان ناآرامیهای کریمه مانع از حرکت کشتیهای جنگی اوکراین شد که در سواحل کریمه مستقر شده بودند.