1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

یادبود قربانیان اعدام‌های دسته‌جمعی سال ۶۷ در برلین

۱۳۸۷ شهریور ۱۹, سه‌شنبه

روز شنبه ۶ سپتامبر ۲۰۰۸ در برلین مراسمی به مناسبت بیستمین سالگشت کشتار زندانیان سیاسی ایران در کارگاه فرهنگ‌ها برگزار شد، که در آن تعداد قابل توجهی از ایرانیان از جمله بازماندگان اعدام‌شدگان سال ۱۳۶۷در ایران حضور داشتند.

https://p.dw.com/p/FECA
گورستان خاوران، محل دفن قربانیان اعدام‌های ۶۷ در گورهای دسته‌جمعی
گورستان خاوران، محل دفن قربانیان اعدام‌های ۶۷ در گورهای دسته‌جمعیعکس: Shokkofe Montazari/DW

مراسم برلین از سوی "کانون پناهندگان سیاسی ایرانی" و "کمیته دفاع از زندانیان سیاسی ایرانی" در برلین برگزار شده بود. حمید نوذری و میلا مسافر به نمایندگی از این دو سازمان، با اعلام یک دقیقه سکوت به یاد قربانیان ۲۰ سال پیش در زندان‌های ایران مراسم را آغاز کردند. در ابتدا گزارشی در باره‌ی چگونگی رفتار نیروهای امنیتی و انتظامی در ایران با خانواده‌های قربانیان و جلوگیری از مراسم بیستمین سالگرد اعدام‌های ۶۷ در گورستان خاوران و ضرب و شتم و بازداشت برخی از آنها ارائه شد.

سپس مریم آزمون، هنرمند ایرانی ساکن برلین قطعاتی از خاطرات منیره برادران، زندانیان سیاسی سابق را خواند که به حوادث تابستان سال ۶۷ و اعدام زندانیان مربوط می‌شد.

پروفسور رایزن، دبیرکل جامعه بین‌المللی حقوق بشر - برلین
پروفسور رایزن، دبیرکل جامعه بین‌المللی حقوق بشر - برلینعکس: DW

خانم پروفسور "فانی میشائلا رایزین" دبیرکل جامعه بین‌المللی حقوق بشر سخنران بعدی مراسم بود. وی اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷ را "فجیح‌ترین جنایت سازمان‌یافته" نامید و از دولت‌های اروپائی بویژه آلمان انتقاد کرد که در مناسبات خود با ایران تاکنون این اعدام‌ها را مطرح نکرده‌اند. پروفسور رایزین در پایان سخنانش پیشنهاد کرد مرکزی به نام کشتار ۱۹۸۸ تاسیس گردد و مدارک مربوط به اعدام‌های تابستان ۶۷ در آن جمع آوری شود.

سخنران بعدی مراسم برلین، خانم "روت یوتنر"، مسئول بخش خاورمیانه سازمان عفو بین‌الملل بود. او با اشاره به جزئیات اعدام‌های تابستان ۱۳۶۷ در ایران، آنرا دارای مشخصاتی دانست که از سوی مجامع بین‌‌المللی به عنوان جنایت علیه بشریت معرفی می‌شود. مسئول بخش خاورمیانه عفو بین‌الملل سپس بیانیه‌ی این سازمان در لندن را یادآور شد که خواهان محاکمه آمرین و عاملین این جنایات شده است.

روت یوتنر، مسئول بخش خاورمیانه سازمان عفو بین‌الملل
روت یوتنر، مسئول بخش خاورمیانه سازمان عفو بین‌المللعکس: DW

پس از اجرای چند قطعه موسیقی، خانم میهن روستا که همسرش از جمله قربانیان اعدام‌های ۱۳۶۷ است، سخنرانی کرد. خانم روستا گفت، بازماندگان اعدام‌های دسته‌‌جمعی سال ۶۷ خواهان آنند که اجازه برگزاری مراسم بزرگداشت عزیزانشان به آنها داده شود، از محل دفن عزیزان خود اطلاع حاصل کنند و بدانند که آنها که در زندان بودند و محکوم شده بودند چرا اعدام شدند. وی گفت، دادخواهی بازماندگان و محاکمه مسئولین این کشتار در محکمه‌ای علنی اولین قدم به سوی دمکراتیزه شدن جامعه ایران است.

وحید صمدی، زندانی سیاسی سابق و از جان‌بدربردگان اعدام‌های سال ۶۷ آخرین سخنران مراسم برلین بود. او از مجامع بین‌المللی انتقاد کرد و گفت، آنها در هنگامی که می‌بایستی عکس‌العمل نشان می‌دادند، این کار را نکردند. صمدی افزود، حقیقت‌جویی در مورد کشتار سال ۶۷ در جمهوری اسلامی ایران امکان‌پذیر نیست.