گمانه‌زنی‌ها درباره سقوط هواپیمای حامل معتمد سابق پوتین

عصر چهارشنبه، ۲۳ اوت خبر سقوط یک جت شخصی در مسیر پرواز از مسکو به سن‌پترزبورگ منتشر شد که نام یوگنی پریگوژین، فرمانده گروه واگنر و معاون او دمیتری اوتکین هم در میان سرنشینان آن ثبت شده بود.

وزارت حوادث غیرمترقبه روسیه روز پنج‌شنبه تائید کرد که پریگوژین و معاونش جزو ده سرنشین این هواپیما بوده‌اند که همه کشته شدند.

یک کانال تلگرامی متعلق به حامیان گروه واگنر نیز روز پنج‌شنبه با تائید خبر کشته شدن پریگوژین "خائنان به روسیه" را عامل سقوط هواپیمای حامل او معرفی کرد.

عصر پنج‌شنبه نیز ویدئویی در فضای مجازی منتشر شد که در آن نزدیک دفتر گروه واگنر در  کلانشهر نووسیبیرسک، در جنوب شرقی سیبری تصویر پریگوژین و معاونش در کنار شمع و گل قرار دارد و یکی از شبه‌نظامیان نقابدار گروه در حال گریستن است.

ناخشنودی از عقب‌نشینی گروه واگنر از اوکراین

فرمانده گروه واگنر از معتمدان و نزدیکان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه بود که از مدتی پیش با فرماندهان نظامی تحت فرمان او دچار مشکل شد.

گروه واگنر که از مزدوران و زندانیان خلافکار تشکیل شده بازوی دخالت نظامی روسیه در خارج به شمار می‌رود و اعضایش در تجاوز نیروهای روسی به اوکراین، از جمله محاصره شهر استراتژیک باخموت نقش مهمی بر عهده داشتند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

فرمانده گروه واگنر پنجم ماه مه در بیانیه‌‌ای تهدید کرد در صورت ادامه بی‌توجهی مسکو به تامین نیازهای نیروهایش، آنها را ظرف چند روز از اطراف باخموت عقب می‌کشد.

عقب‌نشینی شبه‌نظامیان گروه واگنر از اوکراین اندکی بعد اتفاق افتاد و با توجه به آغاز ضدحمله‌های نیروهای اوکراینی این مسئله نمی‌توانست با استقبال مسکو همراه بوده باشد.

معتمد سابق پوتین و خنجر زدن از پشت

یوگنی پریگوژین همچنین در ویدئویی با لحنی کاملا صریح و گاهی به شدت توهین‌آمیز سرگئی شویگو، وزیر دفاع و والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش روسیه را خطاب قرار داد و از آنها به خاطر کوتاهی در تامین مهمات برای جنگجویانش انتقاد کرد.

در ادامه این نارضایتی‌ها، پریگوژین و شماری از نیروهایش دو ماه پیش پیشروی به سمت مسکو را آغاز کردند و ظاهرا پس از مذاکرات محرمانه با میانجیگری دیکتاتور بلاروس متوقف شدند.

پوتین این شورش و اقدام معتمد سابقش را خنجر زدن از پشت توصیف کرد و از همان زمان بسیاری از ناظران بر این باور بودند که انتقام سختی در انتظار پریگوژین است.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در یک نشست خبری گفته، این کشور با سقوط هواپیمای گروه واگنر هیچ ارتباطی ندارد و با کنایه افزوده "همه می‌دانند چه کسی در این کار دست داشته است."

میخائیلو پودولیاک، مشاور زلنسکی با صراحت بیشتری به نقش احتمالی پوتین در این حادثه اشاره کرده و می‌گوید، سقوط این هواپیما هشدار کرملین به کسانی است که عدم وفاداری خود را علنی می‌کنند.

شلیک موشک به هواپیما از داخل روسیه؟

بر همین اساس، این گمانه‌زنی که سقوط هواپیمای حامل فرمانده گروه واگنر و همراهانش عمدی بوده بسیار قوت گرفته است.

خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام آگاه آمریکایی که نخواسته‌اند نامشان فاش شود احتمال داده که این هواپیما بر اثر اصابت موشک‌های سامانه دفاعی از داخل خاک روسیه سقوط کرده باشد.

جت خصوصی گروه واگنر در منطقه بلاگوسکی در استان تور واقع در شمال مسکو سقوط کرده است. دو مقام آمریکایی تاکید کرده‌اند که گمانه‌زنی آنها زودهنگام و بر مبنای یافته‌های اولیه بیان شده است.

تسلیت ولادیمیر پوتین با تاخیر ۲۴ ساعته

رئیس جمهوری روسیه حدود ۲۴ ساعت پس از واقعه در نخستین واکنش رسمی خود در سخنانی که از تلویزیون دولتی پخش شد کشته شدن فرمانده گروه واگنر و همراهانش را به بازماندگان آنها تسلیت گفت و افزود، باید منتظر تحقیقات رسمی درباره این سانحه بود و این کار مدتی طول خواهد کشید.

 ولادیمیر پوتین با اشاره به این که پریگوژین را از دهه ۹۰ میلادی می‌شناخته او را "بازرگانی با استعداد" توصیف کرد که همراه با اعضای گروهش در جنگ اوکراین نقش مهمی بر عهده گرفت.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، پوتین در پیام تسلیت خود بدون اشاره به جزئیات گفته، فرمانده گروه واگنر مرتکب "اشتباهات جدی شد اما دستاوردهای مهمی هم داشت."

سابقه سر به نیست کردن‌ها در روسیه

پیش از تائید رسمی حضور فرمانده گروه واگنر و معاونش در میان کشته‌شدگان حادثه سقوط هواپیما بسیاری از سیاستمداران غربی با احتیاط درباره نقش احتمالی مسکو در این حادثه اظهار نظر کرده و در عین حال به سابقه از میان بردن مخالفان و منتقدان پوتین یا حبس طولانی آنها هم پرداخته‌اند.

جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا گفته، از شنیدن خبر مرگ پریگوژین تعجب نکرده است. او با تاکید بر این که هنوز نمی‌داند دقیقا چه اتفاقی افتاده افزوده است: «در روسیه اتفاقات زیادی نمی‌افتد که پوتین پشت آن نباشد.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان هم در یک گفت‌وگوی رادیویی درباره گمانه‌زنی زودهنگام هشدار داد و در عین حال با اشاره به موارد سربه‌نیست کردن شهروندان در روسیه تاکید کرد: «یک سیستم، یک قدرت، یک دیکتاتوری که بر پایه خشونت بنا شده است، در امور داخلی هم فقط با تکیه بر خشونت عمل می‌کند».

رویگردانی کرملین از پریگوژین؟

از زمان شروع انتقادهای علنی و تند فرمانده گروه واگنر از فرماندهان ارشد نظامی روسیه زمزمه‌هایی درباره احتمال برخورد با او به گوش می‌رسید که پس از شورش ناکام دو ماه پیش افزایش یافت.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال حدود دو ماه پیش در گزارشی از "تحرکات کرملین برای تصاحب امپراتوری واگنر" خبر داده بود.

وزارت دفاع بریتانیا در ارزیابی اطلاعاتی روزانه خود که ۱۳ اوت منتشر شد احتمال داد، حکومت روسیه دیگر مانند سابق گروه واگنر را تامین مالی نمی‌کند.

این وزارت‌خانه با استناد به بولتن دستگاه اطلاعاتی ارتش بریتانیا افزود، "احتمال واقع‌بینانه‌ای" وجود دارد که دفتر ریاست جمهوری در مسکو قصد دارد تامین مالی مزدوران گروه واگنر را متوقف کند.