گره جدید مذاکرات برجام؛ سرنوشت سانتریفیوژهای پیشرفته ایران

به گزارش سایت اکسیوس محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران و بازگرداندن آن به مقطع زمانی ۲۰۱۵ مانعی جدی در برابر گفتگوهای وین است. برنامه هسته‌ای ایران نسبت به آن زمان پیشرفت زیادی کرده است. سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته‌ای که ایران نصب کرده به جمهوری اسلامی امکان می دهند با سرعت بیشتری اورانیوم را غنی‌سازی کند.

اکسیوس نوشته که با توجه به همین تحولات است که دولت بایدن گفته "هر پیشرفتی برای بازگرداندن توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ باید شامل بازگشت ایران به انطباق کامل با تعهدات قبلی خود باشد".

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

گزارش اضافه می‌کند که تاکنون عمده اختلاف‌نظرها بر سر این بود که آمریکا کدامیک از تحریم‌ها را باید بردارد. در این رابطه پیشرفت خوبی شده است. اما کارگروهی که مسئول پیشبرد گفت‌وگوها بر سر‌ بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای خود است، تقریبا پیشرفتی نداشته است.

هر توافق جدیدی باید تعیین کند که آیا ایران هنوز هم می‌تواند از آن سانتریفیوژها استفاده کند یا نه و آیا لازم است که آنها از کشور خارج شوند یا به سادگی جدا و در ایران ذخیره شوند.

گزارش می‌گوید که آمریكا و کشورهای اروپایی عضو برجام بر این موضع اتفاق نظر دارند كه "زمان گریز هسته‌ای" ایران، یعنی زمانی که این کشور برای تولید کافی اورانیوم غنی شده برای دستیابی به بمب اتم نیاز دارد، باید حداقل یک سال باشد.

در همین رابطه شبکه پرس‌تی‌وی از خواست آمریکا و اروپا به عنوان "زیاده خواهی‌" یاد کرده و نوشته که مطلع شده است: «آمریکا و اروپا در ازای توقف موقت برخی تحریم‌های برجامی، خواستار تخریب سانتریفیوژهای نسل‌های جدید IR-9 , IR-6 و IR-4 و .. شده‌اند. این در حالی است که آمریکا هنوز حاضر به لغو تحریم‌ها و اجرای تعهدات خود طبق برجام هم نشده است.»

پرس‌تی‌وی که شبکه انگلیسی زبان صدا و سیمای جمهوری اسلامی است در ادامه گفته است: «حتی طبق برجام و در صورت نهایی شدن توافق بازگشت دو طرف به برجام، این سانتریفیوژها نباید تخریب شوند و باید صرفا تحت نظر آژانس انبار شوند.»

ارزیابی این شبکه خبری این است که این "زیاده‌خواهی غربی‌ها و اصرار آنها، ممکن است روند مذاکرات برجام را به شکست بکشاند".

چالش‌های پیش رو

در تاریخ ۲۰ مه قرارداد موقتی که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه می‌دهد برخی سایت‌های هسته‌ای ایران را رصد کند، منقضی می شود. ایران تهدید کرده است که دوربین‌های آژانس انرژی هسته‌ای را در این سایت‌ها خاموش می کند و بنابراین از نظارت جامعه بین‌المللی در برنامه هسته‌ای ایران به شدت کاسته می‌شود.

اکسیوس به انتخابات ریاست جمهوری ایران اشاره کرده که کمتر از شش هفته دیگر برگزار می‌شود و می‌تواند تاثیر چشمگیری در مذاکرات هسته ای داشته باشد. همچنین به نقل از یک مقام آمریکایی نوشته است: «اگر شنیده‌اید که ما و شرکای ما تصمیم گرفته‌ایم که در مورد تعهدات هسته‌ای ایران هیچ کوتاه نیاییم، این کاملا درست است».