کودکان "سلحشور"
۱۳۸۸ بهمن ۲۳, جمعه
"بسیج لشگر مخلص خداست". این جمله‌ای است که وقتی در ایران سفر می‌کنید نه فقط در شهرها و روستاها که حتی در پلاکاردهای بین‌جاده‌ای هم به چشم‌تان می‌خورد. کلمه"بسیج" در فرهنگ دهخدا اینگونه تعریف شده است:«عزم و اراده، آماده سفر شدن و آماده ساختن نیروهای نظامی یک کشور برای جنگ می‌باشد.» این کلمه نام نهادی مردمی است که سی سال پیش، ۵ آذر ماه سال ۱۳۵۸ به دستور آیت‌لله خمینی تشکیل شد.
در اساسنامه این نهاد که یک سال بعد توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد وظایف "بسیج" اینگونه تعریف شده است:«ایجاد توانایی های لازم در کلیه افراد معتقد به قانون اساسی واهداف انقلاب اسلامی به منظور دفاع از کشور و نظام جمهوری اسلامی.» در جمله بعد اشاره شده است:« و نیز کمک به مردم به هنگام بروز بلایا وحوادث غیر مترقبه با هماهنگی مراجع ذیربط»
مهدی که در اهواز بزرگ شده و از چند ماه پیش در آلمان زندگی می‌کند می‌گوید:«در مدرسه خوانده بودم یا مدام در رادیو و تلویزیون می‌شنیدم که بچه‌های دوازده، سیزده ساله در جبهه می‌جنگند. من هشت نه ساله بودم و از پدر و مادرم می‌پرسیدم که من از چه سنی می‌توانم به جبهه بروم.»
ترویج خشونت میان کودکان
در اساسنامه "بسیج" هیچ محدودیت سنی برای ثبت‌نام اعضا قید نشده است. این در حالی است که در فاصله سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۹ سازمان ملل متحد با تصویب پیمان‌نامه‌های مختلفی از حکومتها خواست که کودکان را برای اقدامات نظامی بسیج نکنند و از نام‌نویسی آنها برای شرکت در درگیری‌های نظامی خودداری شود.
این سازمان همچنین به طور مشخص خواستار تلاش حکومتها برای بازگشت آرامش جسمانی و روانی کودکان است. در حالیکه فعالیت‌‌مشخص "بسیج" در تاریخ سی‌سال گذشته، همانطور که نام آن با عباراتی مثل "لشگر"، "شهادت"، "جبهه" و " هجوم بیگانگان" عجین شده است، سمت وسوی نظامی داشته است.
شیرین عبادی، حقوق‌دانی که در سال ۱۳۸۱ به مجلس شورای اسلامی ایران پیشنهاد کرد قانون منع خشونت علیه کودکان راتصویب کند می‌گوید:«داستان حسین فهمیده بخشی از کتاب‌های درسی مدارس ایران است. حسین فهمیده هنگامی که در جنگ کشته شد ۱۲-۱۳ سال بیشتر نداشت. شهر کرج به نام شهر حسین فهمیده نام‌گذاری شده. این یعنی ترویج خشونت.»
"سواستفاده از احساسات کودکان بسیجی"
آموزش نظامی، بخشی از فعالیت‌های "بسیج" است که از طریق نام‌نویسی در مدارس و مساجد عضوگیری می‌کند. این سازمان در کلاس‌های ویژ‌ه‌ای به تربیت اعضا نوجوان خود می‌پردازد. آتنا که در تهران بزرگ شده می‌گوید:«من معتقدم بچه‌های ۱۵-۱۶ ساله نمیدانند چه می‌کنند. همانطور که در جنگ از احساسات این بچه‌ها سو استفاده شد الان هم همینطور است. احساسات این بچه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند یک چیزهای را بزرگ می‌کنند. ولایت فقیه رهبر کاریسمایی که آن بالا هست و بعد نهایتا آن آرمان‌شهری که قرار است از طریق یک ایدئولوژی به نام اسلام محقق شود. این آدم‌ها رادر جاده‌‌ای هدایت می‌کند که خود هم نمیدانند چه می‌کنند.»
اغلب کسانی که در بسیج ثبت‌نام کردند به آرما‌ن‌های این سازمان پای‌بندند و برای آن تبلیغ می‌کنند. سایت سپاه نیوز در دی ماه سال ۱۳۸۸ مطلب کوتاهی در مورد یک خانواده بسیجی در شهریار منتشر کرد که نوزاد هفت‌روزه خود را به عنوان بسیجی ثبت‌نام کرده است. تصویر کودکانی که پیشانی‌بند بسیجی بسته‌اند یا شال معروف چفیه به گردن می‌اندازند تصویری آشنا برای مردم ایران است. این کودکان و نوجوانان پیش از آنکه به رشد فکری کامل رسیده باشند به اراده‌ی والدین خود عضو بسیج می‌شوند.
نقض حقوق بشر
آتنا که به تازگی به آلمان آمده است اضافه می‌کند:«اینکه تو جامعه را به دو بخش می‌کنی یک عده می‌شوند بسیجی و حامی نظم موجود و یک عده آدم‌های ناهنجاری که علیه آن نظم می‌جنگند، باید میان من و آن آدم بسیجی آنقدر فاصله ایجاد کنی که برای او زدن من در خیابان و تعرض به من، مساوی با آن باشد که او به آرمانش خدمت می‌کند.»
نقش نیروهای بسیجی در رویدادهای اخیر ایران نیز جای بحث و مجادله فراوان دارد. محمد علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران که هدایت نیروهای بسیج را نیز بر عهده دارد با آغاز دهه فجر در یک نشست خبری گفت، نقش بسیج در برخورد باناآرامی‌های اخیر تعیین کننده بوده است. به گفته وی، در جریان ناآرامی‌ها بیست‌نفر از نیروهای بسیجی کشته شدند. این ادعا جای تردید بسیار دارد، زیرا جمهوری اسلامی تا کنون فقط نام یک نفر را که اهل شهرری بوده، معرفی کرده است.
اگر حضور نیروهای بسیجی زیر هجده سال در سرکوب مردم قطعی باشد، می‌توان این یک مورد را هم به پرونده دولت ایران در زمینه نقض حقوق بشر برای ارائه به سازمان ملل متحد اضافه کرد.
شبنم نوریان
تحریریه: بهمن مهرداد