کنفرانس سه روزه زیست محیطی خزر در مسکو

از روز دوشنبه (۱۰ دسامبر/۲۰ آذر) کنفرانس دو روزه‌ی کشورهای حاشیه دریای خزر با موضوع حفاظت از محیط زیست این منطقه آبی در مسکو آغاز به کار کرده است.

علاوه بر نمایندگان پنج کشور ساحلی، نمایندگانی نیز از سوی نهادهای بین‌المللی مانند برنامه‌توسعه‌‌ سازمان ملل متحد، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و برنامه‌ محیط زیست سازمان ملل متحد نیز در این نشست مسکو شرکت می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، محمدجواد محمدی‌زاده، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، سرپرستی هیات ایرانی در این کنفرانس را برعهده دارد.

کنوانسیون تهران ۹ سال پیش در ۵ نوامبر ۲۰۰۳ (۱۳ آبان ۱۳۸۲) توسط پنج کشورحاشیه‌ دریای خزر، ایران، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان منعقد شد. این کنوانسیون در ماه اوت ۲۰۰۶ (۲۱ مرداد ۱۳۸۵) لازم‌الاجرا گردید.

از وظایف اساسی این کنوانسیون، ممانعت از آلودگی زیست محیطی، نظارت و ارزیابی محیط زیست دریای خزر و همچنین تبادل نظر میان کشورهای حاشیه دریای خزر است. کارشناسان امور خزر اجرای این کنوانسیون را "ضامن اصلی حفاظت از محیط زیست خزر" تلقی می‌کنند.

نفت و فاضلاب؛ مهم‌ترین عوامل آلودگی خزر

بیشترین آلودگی دریای خزر از تولید و استخراج نفت و همچنین نشت نفت ناشی می‌شود. برخی از کارشناسان روسیه از عدم اجرای کنوانسیون تهران صحبت کرده و برای اجرای این کنوانسیون "نظارت ماهواره‌ای" بر دریای خزر را پیشنهاد می‌کنند.

مدافعان محیط زیست خزر جمهوری آذربایجان را به دلیل آلودگی نفتی خزر تابحال بیشتر مورد انتقاد قرار داده‌اند. اما مقام‌های آذربایجانی این اتهامات را رد می‌کنند. یک مقام جمهوری آذربایجان پیش از این در گفت‌وگو با دویچه‌وله، از جمهوری اسلامی ایران به دلیل سرازیر کردن فاضلاب‌های شهری و صنعتی به دریا انتقاد کرد.

رستم ستارزاده، مدیر بخش حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست وزارت محیط زیست جمهوری آذربایجان ضمن اشاره به آلودگی‌هایی که توسط ایران انجام می‌گیرد، اظهار داشت: «دلیل اصلی آلودگی دریا از جمله سرازیر شدن فاضلاب‌هاست و ایران به دلیل کثرت جمعیت ساحل‌نشینان و سرازیر کردن فاضلاب‌ها، سهم بیشتری در آلودگی دریا دارد. توصیه جمهوری آذربایجان این است که باید به جای اتهام زدن، همکاری‌های مشترک را بیشتر کرد.»

مقام ‌های روسیه می‌گویند، هیچگونه اختلافی میان روسیه، ایران، ترکمنستان، قزاقستان و جمهوری آذربایجان در زمینه مسائل زیست محیطی وجود ندارد و همه‌ی کشورهای ساحلی کنوانسیون را به عنوان چارچوب و مبنای فعالیت‌های زیست محیطی پذیرفته‌اند.

مدافعان زیست محیطی محلی اما انتقاد می‌کنند به رغم گذشت ۹ سال از تاسیس کنوانسیون تهران هنوز اقدامات جدی و عملی برای جلوگیری آلودگی خزر صورت نگرفته است.