کنترل جمعیت، دروازه رشد و توسعه

توسعه عموم کشورها به میزان باروری زنان وابسته است. هنوز ۲۲۲ میلیون زن در سراسر جهان به هیچیک از وسایل پیشگیری از حاملگی دسترسی ندارند.

در کشورهای غربی این امری بدیهی است که زن حق تصمیم‌گیری در مورد تعداد فرزندان خود را داشته باشد. اما در بسیاری کشورهای محروم و توسعه نیافته، این وضعیت کاملا برعکس است.

زنان بسیاری از نقاط آفریقا و آسیای مرکزی، در صورت عدم تمایل به مادر شدن، دسترسی کافی به وسایل پیشگیری از بارداری یا مراقبت‌های پزشکی لازم را ندارند. در آخرین آمار سازمان ملل عنوان شده که دستکم ۲۲۲ میلیون زن در دنیا کوچکترین آشنایی با قرص ضد بارداری یا دیگر وسایل جلوگیری ندارند.

شمار فرزندان و شرایط جسمی مادر، یکی از نکات محوری در توسعه هر کشور به حساب می‌آید. هر چه زنان دیرتر و کمتر صاحب فرزند شوند، امکان مراقبت ‌‌‌‌‌‌‌‌‌از مادر و کودک و تضمین سلامتی هر دو بیشتر می‌شود. فرزند کمتر همچنین شرایط مناسبی برای زنان است تا فرصت‌های آموزشی و شغلی را از دست ندهند و استقلال مالی بیشتری بیابند.

تنظیم خانواده، به مثابه حقوق بشر

در سال ۱۹۹۴بیش از ۱۷۰ کشور جهان توافق کردند که تنظیم خانواده را مفهومی حقوق بشری تلقی کنند. این حق نه تنها به زنان کمک می‌کند تا گستره خانواده را خودشان تعیین کنند، بلکه به کاهش حاملگی‌های ناخواسته نیز یاری خواهد رساند.

نهادهای مسئول برآورد کرده‌اند که در این ۱۷۰ کشور، سالانه بیش از ۴۰ میلیون سقط جنین انجام می‌شود و آمار مرگ در پی زایمان نیز بسیار بالاست. به طور نمونه در مقایسه اتریش و چاد می‌توان دید که از هر ۱۰۰ هزار زایمان در اتریش، چهار مورد منجر به فوت مادر می‌شود در حالی‌که در کشور آفریقایی چاد این میزان به ۱۱۰۰ می‌رسد.

سازمان ملل در گزارش‌‌های تنظیم خانواده خود، به مشکل سقط جنین‌های غیراصولی و غیربهداشتی اشاره می‌کند که یا به مرگ و نقض عضو مادر ختم می‌شوند یا سلامتی او را تا پایان عمر شکننده و ناپایدار می‌‌سازند. سالانه حدود ۲۲ میلیون سقط جنین غیراصولی به ویژه نزد مادران بسیار جوان انجام می‌شود که ۴۰ درصد این آمار را تشکیل می‌دهند.

مقامات مسئول سازمان ملل هنگام ارائه آخرین آمار از جمعیت جهان، تاکید می‌کنند‌ که تنظیم خانواده، موثرترین و به صرفه‌ترین راهکار مبارزه با فقر است. آخرین محاسبات نشان می‌دهند که هزینه سالانه وسایل پیشگیری و مراقبت‌های پزشکی زنان، معادل ۸ میلیارد و یکصد میلیون دلار است اما در حال حاضر تنها نیمی از این بودجه تامین می‌شود.

لغو سیاست تنظیم خانواده در ایران

سازمان ملل در حالی در تلاش کنترل جمعیت در کشورهای رو به توسعه است که دولت‌هایی چون ترکیه یا ایران، خانواده‌ها را به داشتن فرزندان بیشتر تشویق می‌کنند. رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به تازگی گفته که هر خانواده ترک باید دستکم سه فرزند داشته باشد. در جزوه‌ای آموزشی که وزارت خانواده ترکیه تهیه کرده، حتی آمده که مردان ترک بهتر است شلوار تنگ نپوشند تا باعث تضعیف کمی و کیفی اسپرم خود نشوند!

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نیز خواستار لغو سیاست تنظیم خانواده در ایران شده است. پیش‌تر، محمود احمدی‌نژاد در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های خود تاکید کرده بود که جمعیت ایران باید به ۱۵۰ میلیون نفرافزایش یابد.

آیت‌الله خامنه‌ای پس از اعلام نتایج آخرین سرشماری در ایران، خواستار تغییر سیاست تنظیم خانواده شد. در این سرشماری جمعیت ایران ۷۵ میلیون و ۱۴۹ هزار و ۶۶۹ نفر عنوان شد. طبق این سرشماری جمعیت ایران به سوی میانسالی می‌رود و نرخ رشد از ۲۶ / ۱ به ۲۹ / ۱ رسیده است.

شورایعالی انقلاب فرهنگی ایران در آخرین واکنش به فراخوان آیت‌الله خامنه‌ای، اعلام کرده که درس تنظیم خانواده در دانشگاه‌ها پس از این به درس دانش خانواده تبدیل می‌شود.

محمدرضا مخبر دزفولی دبیر این شورا اعلام کرده که این درس ابعاد خانواده را نادیده می‌گرفت و در بازنگری به آن موضوعاتی چون همسرداری، پرورش فرزند ومسائل قبل و بعد ازدواج منظور خواهد شد. به گفته وی ‌رویکردهای اساسی کشور هم اکنون به سمت جلوگیری از کاهش نرخ باروری است که این بخش هم تحت عنوان مسائل مرتبط با جمعیت اصلاح شد.

محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهور ایران پیش‌تر گفته بود که شعار دو فرزند در خانواده‌های ایرانی به معنای آن است که ۴۰ سال دیگر نامی از ایران وجود نداشته باشد.