کلید تشکیل دولت اسراییل در دست احزاب راستگرا و دینی
۱۳۸۷ بهمن ۲۳, چهارشنبه«یدیوت آخرونوت» بزرگترین روزنامهی اسراییلی، یک روز پس از انتخابات این کشور، در حالی که عکس هر دو نامزد اصلی احزاب کادیما و لیکود، یعنی زیپی لیونی و بنیامین نتانیاهو را در صفحهی نخست خود چاپ کرده، با عنوان بزرگ نوشته است: «من برنده شدم».
این عنوان، به خوبی بیانگر ابهامی است که از انتخابات پارلمانی اسراییل به دست آمده است. در این انتخابات، حزب میانهی راست کادیما ۲۸ کرسی و حزب راست محافظهکار لیکود ۲۷ کرسی پارلمان را از آن خود ساختهاند.
در واقع حزب کادیما با اختلاف اندکی به عنوان قویترین حزب اسراییل انتخاب شده است، ولی حزب لیکود میتواند در صورت ائتلاف با احزاب راستگرا، ۶۵ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی پارلمان اسراییل (کنست) را به خود اختصاص و دولت تازه را تشکیل دهد.
بغرنجی سیستم انتخاباتی اسراییل
دشواری تشکیل دولت آیندهی اسراییل، در بغرنجی سیستم انتخاباتی این کشور نهفته است. در انتخابات اسراییل، هر حزبی دستکم دو درصد آرا را به خود اختصاص دهد، وارد پارلمان میشود. پارلمان اسراییل روی هم ۱۲۰ کرسی دارد. از زمان تاسیس کشور اسراییل در سال ۱۹۴۸ تا کنون، هیچ حزبی نتوانسته یکتنه با به دستآوردن ۶۱ کرسی، دولت را تشکیل دهد.
پس از اعلام قطعی و رسمی نتیجهی شمارش آرا، شیمون پرز رییسجمهوری اسراییل، هفت روز فرصت دارد اعلام کند که کدام حزب بیش از دیگر احزاب توانایی تشکیل دولت تازه را دارد. قاعدتا چنین وظیفهای به رهبر قویترین حزب محول میشود. ولی اگر رییسجمهوری فرد دیگری را مناسبتر تشخیص دهد، میتواند او را مامور تشکیل دولت کند. این فرد در انتخابات کنونی میتواند بنیامین نتانیاهو، رهبر حزب لیکود باشد که در ائتلاف با دیگر احزاب راستگرا و دینی، میتواند ۶۵ کرسی پارلمان را تصاحب کند.
پرز اواسط هفتهی آینده با رهبران احزاب دیدار خواهد کرد تا با آنان دربارهی امکانات تشکیل یک دولت ائتلافی گفتوگو کند. ولی خود رهبران احزاب، از روز چهارشنبه (۱۱ فوریه) مذاکرات خود را با یکدیگرآغاز میکنند.
فردی که از سوی پرز مامور تشکیل دولت شود، ۲۸ روز فرصت دارد دولت ائتلافی را تشکیل دهد. اگر ضروری شود، رییسجمهوری میتواند این روند را دو هفته تمدید کند. اگر در این مدت هم ائتلافی پانگیرد، رییسجمهوری میتواند فرد دیگری را مسئول تشکیل کابینه کند. اگر او هم در ۲۸ روز موفق نشود، به نفر سوم تنها ۱۴ روز فرصت تشکیل دولت ائتلافی داده خواهد شد. در صورت ناکامی نفر سوم، انتخابات مجدد برگزار خواهد شد.
نقش تعیینکنندهی احزاب راستگرا و دینی
پس از احزاب کادیما و لیکود، حزب راستگرای «اسراییل خانهی ما» توانست ۱۵ کرسی پارلمان را به خود اختصاص دهد. حزب کارگر (سوسیال دمکرات) اهود بارک وزیر دفاع نیز این بار تنها به ۱۳ کرسی دستیافت.
آویگدور لیبرمن رهبر حزب «اسراییل خانهی ما»، اعلام کرد که شامگاه چهارشنبه (۱۱ فوریه) با زیپی لیونی دیدار و گفتوگو خواهد کرد. وی در نخستین شب انتخابات گفته بود که کلید ائتلاف دولتی در دست حزب اوست و این حزب به ائتلاف با حزب لیکود نتانیاهو متمایل است.
از سوی دیگر، به گزارش رادیو اسراییل، الی جیشای رهبر حزب دینی «شاس» اعلام کرده است که با نتانیاهو دیدار میکند تا با وی دربارهی ائتلاف دولتی گفتوگو کند. حزب شاس که ۱۱ کرسی در پارلمان اسراییل به دست آورده است، بار دیگر تاکید کرد که از بنیامین نتانیاهو پشتیبانی میکند. در این میان گمان میرود که حزب کارگر به اپوزیسیون خواهد پیوست.
این امکان وجود دارد که در تاریخ شصتسالهی کشور اسراییل، برای نخستین بار قویترین حزب نتواند دولت را تشکیل دهد.