کلانتری: بعد از انقلاب دستاوردی در زمینه محیط‌زیست نداشتیم
۱۳۹۷ بهمن ۲, سه‌شنبه
عیسی کلانتری، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران با برشمردن پیشرفت‌هایی در زمینه بهداشت و آبرسانی و گازرسانی به مناطق مختلف در ۴۰ سال پس ازانقلاب و با تصریح این که "همه این‌ها از حقوق شهروندی محسوب می‌شود"، کارنامه جمهوری اسلامی در زمینه محیط زیست را غیرقابل دفاع دانست. او گفت: «بنده به عنوان رئیس سازمان محیط زیست نمی‌توانم بگویم که دستاورد ۴۰ ساله حفظ محیط زیست کشور چه بوده است.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست سه‌شنبه ۲ بهمن (۲۲ ژانویه) در "همایش ملی صنعت و خدمات سبز" گفت: «در چهل سال گذشته متوسط عمر ایرانیان حدود ۲۰ سال بیشتر شده و ۹۰ درصد مردم کشور از گاز و آب آشامیدنی بهره‌مند شدند، اما آلودگی هوای کلانشهرها، وضعیت نامطلوب جنگل‌ها و بهره‌وری کم از انرژی از جمله مشکلاتی هستند که در حوزه محیط زیست وجود دارد.»
کلانتری پالایشگاه‌های کشور را نمونه آورد که روزانه ۴۴۰ هزار بشکه مازوت تولید می‌کنند، مازوتی که "این روز‌ها نه تنها در کشور استفاده نمی‌شود که امکان صادرات آن هم نیست و این مسئله بغرنج امروز مسئله در حوزه محیط زیست است."
او در ذکر نمونه‌ای دیگر، به صنعت فولاد اشاره کرد که "به توسعه‌یافتگی آن افتخار می‌کنیم، اما وقتی شاخص‌های زیست محیطی رعایت نمی‌شود و حقوق نسل آینده قربانی می‌شود این توسعه فایده‌ای ندارد، چون در راستای توسعه پایدار حرکت نکرده ایم."
به گفته رئیس سازمان محیط زیست، ایران در مسیر توسعه"چه قبل و چه بعد از انقلاب" اصول اولیه محیط زیست را حفظ نکرده است. او تاکید کرد که در ایران درصد بالایی انرژی هدر می‌رود و ایران در حوزه انرژی" حتی از عربستان هم کم بهره‌ورتر" است.
فرهنگ‌سازی با اما و اگر
در مقام مقایسه، ایران به گفته کلانتری با پنج هزار دلار تولید سرانه ناخالص داخلی به اندازه یک کشور ۵۰ هزار دلاری تولید پسماند می‌کند و "این مسئله تنها با آموزش و فرهنگ‌سازی حل می‌شود."
گرچه در این زمینه اقداماتی شروع شده است، ولی صاحب‌نظران آنها را محدود و دارای اشکال می‌دانند. از جمله، از سال تحصیلی ۹۶-۹۷ موضوع محیط زیست در کتاب "انسان و محیط زیست" برای دانش آموزان پایه یازدهم دوره دوم متوسطه گنجانده شده و به چارت برنامه درسی ۱۲ سال تحصیلی دانش آموزان راه پیدا کرده است.
با این همه، خبرگزاری مهر در گزارشی تازه در این باره از یک معلم این دروس نقل قول کرده است: «این کتاب می خواهد دانش آموز را با چالش‌های محیط زیستی که کشور با آن درگیر است، آشنا کند و به دانش آموز نگاهی محیط زیستی بدهد اما اتفاقا به دلیل رویکرد خیلی محافظه‌کارانه‌ای که نسبت به توسعه غیرپایدار همچون سد سازی و انتقال آب و صنایع و معادن و... داشته حداقل حساسیت لازم را هم به دانش آموز منتقل نمی کند.» او تصریح می کند که آموزش مسائل زیست محیطی کلا دیر شروع می‌شود و "درس آن در پایه‌ای است که دانش آموزان درگیر کنکور و تست زدن و... هستند...علاوه بر این در اغلب مدارس از معلم خواسته می شود که امتحان این درس را به صورت صوری برگزار کنند و در این درس نمره مناسب به دانش آموزان بدون توجه به برگه امتحانی اختصاص بدهند."
وضعیت بحرانی محیط زیست ایران برای اولین بار نیست که در صحبت‌های رئیس سازمان حفاظت از آن بازتاب می‌یابد. او تا کنون بارها از سیاست‌های کوتاه مدت و تصمیم‌گیری‌های نادرست نظیر سدسازی انتقاد کرده و گفته است این سیاست‌ها در تخریب محیط زیست موثر بوده و بحرانهایی نظیر کم‌آبی را تشدید می‌کنند.
او با اشاره به صنایع ایران گفته که اگر ایران بخواهد استانداردهای بین‌المللی در حوزه محیط زیست را رعایت کند باید ۸۰ درصد از صنایع کشور از جمله "نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و حتی صنایع تولید مواد غذایی" تعطیل شوند.
عیسی کلانتری تابستان سال ۹۶ هم گفته بود که از ابتدای تاسیس حکومت جمهوری اسلامی "به علت جهل و ناآگاهی" همواره توسعه در برابر محیط زیست قرار گرفته و ایران امروز به لحاظ حفظ محیط‌زیست "یکی از کشورهای سرافکنده در دنیاست".