کاهش شدید سفره‌های آب زیرزمینی ایران
۱۳۹۳ اردیبهشت ۴, پنجشنبه
تورج فتحی، معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران روز پنجشنبه (۴ اردیبهشت/ ۲۴ آوریل) در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت، کاهش ۷۰ درصد سفره‌های آب زیر زمینی و آب‌خوان‌های آب شیرین کشور از حدود ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته تا کنون ادامه دارد.
وی تصریح کرد : «آن چیزی که به عنوان بحران دریاچه ارومیه از آن یاد می شود چند برابر آن در زیر زمین در حال وقوع است و علت آن استفاده بی رویه از منابع آب شیرین در کشور است.»
تورج فتحی، کارشناس امور آب می‌گوید، مصرف بی‌رویه منابع آبی باعث به هم خوردن توازن بین تخلیه و تغذیه منابع شده است. از آن جا که سفره‌های زیر زمینی با بارندگی تغذیه می‌شوند، اگر میزان برداشت بیشتر از ورود آب باشد فرصتی برای جبران میزان مصرف منابع باقی نمی‌ماند و در نتیجه در حیطه منابع آبی مشکل به وجود می‌آید.
فتحی می‌گوید، میزان تبخیر در ایران بین ۲ تا ۴ متر متغیر است که این میزان بسیار بالاست به طوری که از میزان ۴۱۱ میلیارد متر مکعب بارندگی سالانه در کشور ۲۹۷ میلیارد متر مکعب آن تبخیر می‌شود.
تنش آبی و ضرورت مدیریت صحیح
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران می‌گوید، بر اساس معیارهای جهانی سرانه آب یا میزان آب شیرین قابل دسترس برای هر نفر در سال هزار و ۷۰۰ متر مکعب پیش‌بینی شده که این میزان در ایران حدود هزار و ۴۰۰ متر مکعب است. اگر این میزان بالاتر از استاندارد جهانی باشد، یعنی آن منطقه یا کشور از نظر منابع آبی مشکلی ندارد، اما اگر برعکس باشد یعنی منابع آبی آن منطقه دارای محدودیت است.
تورج فتحی تاکید می‌کند که پایین‌تر بودن سرانه آب قابل دسترس به معنای آن است که ایران در شرایط تنش آبی قرار دارد. وی معتقد است که باید با مدیریت صحیح مانع ایجاد بحران آبی در کشور شد.
در فروردین‌ماه سال جاری (۱۳۹۳) معاون وزیر نیروی ایران از قرار گرفتن تهران در معرض تنش آبی خبر داد و افزود، ۱۱ کلان‌شهر ایران از جمله اراک، اصفهان، شیراز، مشهد و همدان وارد تنش آبی شده‌اند. رحیم میدانی گفت، در حال حاضر ۳۷ میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض تنش آبی قرار دارند که این میزان ۵۰ درصد جمعیت ایران را شامل می‌شود.
تورج فتحی، معاون سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با ایرنا تصریح کرده که میزان سرانه آب در نقاط کشور متفاوت است و بعضی از استان‌ها مانند استان خراسان جنوبی وضعیت بدتری نسبت به سایر مناطق دارند. در برخی از استان‌های جنوبی مانند استان فارس، هرمزگان و کرمان آب شیرین قابل شرب وجود ندارد و دشت‌های این مناطق آبشان شور و لب شور (آب چاه) شده و دیگر قابل شرب نیست.
در این مناطق شرکت‌های آب و فاضلاب آب‌های شور و لب شور را با دستگاه‌های آب شیرین‌کن تصفیه و قابل شرب می‌‌کنند. فتحی گفته است مناطقی که سرانه آب در آن به شدت پایین آمده و آب شیرین قابل دسترس در آن‌ها وجود ندارد، یعنی سرانه استاندارد در آن‌جا صفر است و بحران آن منطقه را فرا گرفته است.