کانون نویسندگان ایران: آزادی زبان بخش مهم آزادی بیان است
۱۴۰۲ اسفند ۲, چهارشنبه
در روز جهانی "زبان مادری" کانون نویسندگان ایران با صدور بیانیه‌ای با اشاره به اعتراضات سال گذشته و اینکه فریاد "ژن، ژیان، ئازادی" – "زن، زندگی، آزادی" که از کردستان برخاست، فقط اسم رمزی برای اعتراضات آزادی‌خواهانه نبود، بلکه پیامی مهم نیز با خود داشت، اعلام کرده است: «این شعار بر زبان، قلم و پرچم معترضان در جای جای ایران جاری شد و از آن نیز برگذشت و شهرهای بسیاری را در جهان درنوردید چرا که تفاوت زبان‌ها نمی‌تواند نافی همبستگی انسان‌ها باشد بلکه قادر است پیوند مردمان را مستحکم کند.»
کانون نویسندگان ایران با بیان اینکه "آزادی بیان جز این نیست که انسان‌ها بتوانند احساس، تفکر، هنر و اعتراض خود را در هر قالب و ظرفیتی که می‌خواهند ابراز کنند از جمله در قالب زبان" اعلام کرد: «آزادی زبان، بخشی مهم از آزادی بیان است.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
کانون نویسندگان معتقد است، "این صاحبان قدرت و اندیشه‌های واپس‌گرای ضد آزادی و هم‌گرایی انسانی هستند که از تفاوت زبان‌ها اختلافات قومی می‌سازند و میان مردم می‌پراکنند."
روز جهانی زبان مادری؛ کمک به تنوع زبانی و فرهنگی
روز جهانی زبان مادری به ویژه برای ملت‌ها و اقوامی که زبان آنها در کشورشان به رسمیت شناخته نمی‌شود و از تدریس آنها جلوگیری می‌شود، مهم و تاریخی تلقی می‌شود.
در ۲۱ فوریه ۱۹۵۲ چهار دانشجو در بنگلادش در آغاز جنبش تلاش برای شناخته شدن زبان بنگالی به عنوان زبان رسمی کشته شدند. پس از آن سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) در کنفرانس عمومی سال ۱۹۹۹ میلادی به منظور "کمک به تنوع زبانی و فرهنگی" روز ۲۱ فوریه (دوم اسفند) را روز جهانی پاسداشت "زبان مادری" نام گذاری کرد.
بیشتر بخوانید: روز جهانی زبان مادری؛ اعتراض به نابودی زبان‌های غیرفارسی در ایران
از سال ۲۰۰۰ این روز در بیشتر کشورها گرامی داشته می‌شود و برنامه‌های متوعی در ارتباط با این روز برگزار می‌شود. از این رو مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال ۲۰۰۸ را نیز "سال جهانی زبان‌ها" اعلام کرده بود.
بسیاری از کنشگران وابسته به قومیت‌ها نیز سال‌هاست که در ایران به مناسبت این روز با جمع‌آوری طومار و برگزاری همایش و سخنرانی‌های مختلف تلاش دارند به این موضوع مهم بپردازند.
کانون نویسندگان ایران نیز در بیانیه امسال خود تاکید کرده است: «تنوع زبان‌ها و فرهنگ‌ها در کنار یکدیگر مجموعه‌ای زیبا و انسانی را می‌سازند که جلوه‌ای با شکوه از برابری مردم در استفاده از حق بهره‌مندی از زبان مادری است و از آنجا که افراد با زبان مادری، بهتر، عمیق‌تر و روشن‌تر می‌توانند به بیان احساس و افکار خود بپردازند، از حق آزادی بیان خود به خوبی بهره می‌برند.»
بیشتر بخوانید: نتیجه یک پژوهش؛ گسترش جاده‌ها از عوامل نابودی زبان‌ها
کانون نویسندگان ایران معتقد است، "ممنوعیت زبان‌ها در ابعاد آموزشی و پرورشی، زیر پا گذاشتن بخشی از حقوق انسانی و شهروندی مردم است."
در بیانیه کانون نویسندگان ایران همچنین به در حبس یا تبعید بودن کنشگران مدنی مدافع زبان مادری اشاره شده است.
"عملی شدن حق سلب ناشدنی آموزش به زبان‌های مادری"
از سوی دیگر شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران هم در این روز بیانیه جداگانه‌ای منتشر کرده و در آن در دفاع از "حق آموزش به زبان مادری" اعلام کرده است: «پژوهش‌های جدید به ضرورت آموزش به زبان مادری تاکید دارند و معتقد هستند که کودک باید با زبان مادری خود با جهان آموزش و دانش مدرن رابطه برقرار کند و هر سیاستی که این رابطه را مخدوش سازد نه تنها برای رشد فردی کودک مضر است، بلکه در تقابل با تاسیس یک جامعه سالم و باثبات نیز است.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران معتقد است، بحث "آموزش به زبان‌های مادریِ غیرفارسی" امروزه در ایران به مساله امنیت و هویت ملی پیوند زده شده و در این بیانیه آورده است: «در بسیاری از کشورهای دموکراتیک جهان که صدالبته میزان ثبات و پایداری نظام‌های سیاسی آنها با هیچ کشور غیر دموکراتیکی قابل مقایسه نیست، شهروندان در انتخاب زبان آموزش آزاد هستند. این آزادی نه تنها سوئیس، هند، آفریقای جنوبی و هیچ دموکراسی دیگری در شرق و غرب را به سمت فروپاشی سوق نداده است بلکه خود این آزادی از عوامل اصلی پایداری نظام‌های سیاسی آنها بوده است.»
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، تداوم سیاست آموزشی تک‌زبانی، بدون توجه به زبان‌های مادری شهروندان را غیرعلمی، غیردموکراتیک و کاملا اشتباه دانسته و آورده است: «این شورا قاطعانه از حق سلب‌ناشدنی شهروندان برای انتخاب زبان آموزشی خود دفاع می‌کند و معتقد است که تداوم سیاست تک‌زبانی کنونی مغایر با اصول علم زبانشناسی و کاملا خطا است.»
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران همچنین خواستار عملی شدن حق سلب ناشدنی آموزش به زبان‌های مادری شده است.