چرخش ایران به سمت سیاست‌های نفتی عربستان
۱۳۹۳ اسفند ۱۵, جمعه
بهای هر بشکه نفت خام کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در پایان معاملات هفته نخست ماه مارس، به اندکی کمتر از ۵۷ دلار رسید. تابستان سال گذشته قیمت هر بشکه نفت به ۱۱۰ دلار رسیده بود.
مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران می‌گوید، بر اساس واقعیت‌های کنونی انتظار نمی‌رود که قیمت نفت تا سال ۲۰۱۶ میلادی به بالای ۶۰ دلار در هر بشکه برسد، اما بعد از آن نمی‌توان چیزی را پیش‌بینی کرد.
خبرگزاری مهر روز جمعه، ۱۵ اسفند از قول محسن قمصری نوشت: «همه شرکت‌های عرضه کننده نفت در جهان در تلاش هستند تا سهم بیشتری از بازار را در اختیار داشته باشند و همین مسئله قیمت نفت را رقابتی کرده است.»
بیشتر بخوانید: علت سقوط شدید قیمت نفت چیست؟
توطئه علیه جهان اسلام؟
افزایش عرضه و کاهش تقاضا علت اصلی سقوط بهای نفت در بازارهای جهانی محسوب می‌شود. با این حال کشورهای عضو اوپک در نشست نوامبر ۲۰۱۴ خود تصمیم گرفتند سطح کنونی تولید را حفظ کنند.
عربستان سعودی که یک سوم نفت اوپک را تولید می‌کند مخالف اصلی کاهش تولید است و علت آن را رقابت با نفت استخراج‌شده با شیوه‌های غیرمتعارف (نفت شیل) عنوان می‌کند که هزینه تولید بیشتری دارند.
برخی از تحلیلگران سقوط بهای نفت را توطئه مشترک عربستان و آمریکا می‌خوانند و انگیزه اصلی آن را تحت فشار قرار دادن کشورهایی چون ایران و روسیه ارزیابی می‌کنند.
شماری از مسئولان ارشد جمهوری اسلامی نیز بارها به شکل مستقیم و تلویحی عربستان را مسئول کاهش قیمت نفت عنوان کرده و از این کشور انتقاد کرده‌اند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، ۱۹ آذر در حاشیه نشست هیئت دولت گفت: «کاهش قیمت نفت خام، صرفا یک موضوع اقتصادی نیست، بلکه ناشی از توطئه و برنامه‌ریزی سیاسی برخی از کشورها بوده است.»
روحانی کاهش بهای نفت را توطئه‌ای "علیه جهان اسلام" خواند و معاون اول او، اسحاق جهانگیری نیز از توطئه بزرگی سخن گفته که "برخی معتقدند که این توطئه علیه روسیه و عده‌ای بر این باورند که علیه ایران است".
بیشتر بخوانید: جهانگیری: کاهش بهای نفت می‌تواند دردسرساز باشد
همراهی با کاهش قیمت نفت
برخلاف این اظهارات، محسن قمصری قیمت بالای نفت را غیرمنطقی ارزیابی کرده، می‌گوید: «با بالا رفتن قیمت بحث تحقیق و توسعه انرژی‌های نوین صرفه اقتصادی پیدا می‌کند و پس از آن تولید این انرژی‌های جایگزین است که اقتصادی می‌شود و این مسائل روی هم می‌تواند به ضرر تولید‌کنندگان نفت باشد.»
مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در استدلالی که پیش‌تر از مقام‌های عربستان نیز شنیده شده خاطر نشان کرد که قیمت بالای نفت کشورهای مصرف‌کننده را به سوی صرفه‌جویی، انرژی‌های جایگزین و فن‌آوری‌های پیشرفته برای استخراج نفت شیل سوق داده است.
قمصری در ادامه افزود: «بر همین اساس سیاست کاهش قیمت نفت شاید در کوتاه مدت به اقتصاد تولید‌کنندگان آسیب برساند اما در بلند مدت باید قیمت را به گونه‌ای دید تا بحث رقابت آن با انرژی‌های جایگزین مطرح نشود.»
بنا بر گزارش‌ها در ماه‌های گذشته صادرات نفت خام ایران به کمتر از یک میلیون بشکه در روز رسیده و چنانکه قمصری تائید کرده، حتا در صورت لغو تحریم‌ها نیز این کشور برای باز پس گرفتن بازارهای از دست‌رفته با مشکلات زیادی روبرو خواهد بود.