"چراغ سبز افزایش فشار بر احمدی‌نژاد روشن شده"
۱۳۹۰ مهر ۶, چهارشنبه
هفتمین حضور محمود احمدی‌نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل متحد برخلاف سفرهای قبلی او با انتقادهای گسترده و شدیدی در داخل کشور روبرو شده است. همزمان با ادامه‌ی این انتقادها شکایت‌های برخی از نمایندگان علیه او نیز به طور ناقص در صحن علنی مجلس مطرح و تخلف دولت دست‌کم در دو مورد از سوی کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی محرز شناخته شد.
همچنین قرار است تکلیف طرح سوال از محمود احمدی‌نژاد در مجلس نیز که ظاهرا به دلیل مخالفت رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای از سال گذشته تا کنون مسکوت مانده، در روزهای آینده روشن شود.
بی‌اعتمادی به دولت مورد اعتماد رهبر
«در دولت نهم و دهم - از وقتی که آقای احمدی نژاد آمده - بحث حاکمیت دوگانه نیست، حاکمیت یگانه است. یعنی دولت و رهبری و تشکیلات در امتداد یک خط قرار دارند. این را من جازماً و قاطعاً به شما عرض می‌کنم...» این سخنان آبان ماه سال گذشته به نقل از رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با اعضای جامعه‌ی مدرسین حوزه علمیه در قم نقل شده است.
وی در این دیدار گفته است «امروز وقتی رئیس جمهور یا مسئول ارشدی از دولت به خارج از کشور می‌رود من نگرانی ندارم. اما قبلا نگران بودم که مسئولان در خارج از کشور می‌خواهند چه بگویند؟» او می‌گوید نگران نیستم زیرا «می‌دانم که در خلاف جهت انقلاب و سیاست کلی نظام مطلبی گفته نخواهد شد.» اکنون حامیان خامنه‌ای احمدی‌نژاد را متهم می‌کنند که در سفر اخیرش به نیویورک آشکارا خلاف نظرات او سخن گفته است.
شکایت نمایندگان از نافرمانی احمدی‌نژاد
به نظر می‌رسد رهبر جمهوری اسلامی از چند ماه پیش دیگر دولتی را که همواره مورد حمایتش بوده با خود "در امتداد یک خط" نمی‌بیند. اختلاف میان این دو از زمان برکناری وزیر اطلاعات حیدر مصلحی به وسیله‌ی احمدی‌نژاد و ابقای او به فرمان خامنه‌ای، در اردیبهشت ماه سال جاری آشکارتر از همیشه شد. رئیس دولت دهم در پی این ماجرا ۱۱ روز قهر کرد و در دفتر کار خود حاضر نشد.
پذیرش مجدد مصلحی در مقام وزیر اطلاعات با تعلل بسیار صورت گرفت. این موضوع مضمون یکی از ۱۵ شکایتی است که شماری از نمایندگان از احمدی‌نژاد کرده‌اند و کمیسیون اصل نود گزارش ناکاملی از آن را بالاخره ششم مهرماه به مجلس ارائه کرد. شاکیان آنچه را مقاومت احمدی‌نژاد در اجرای فرمان خامنه‌ای برای ابقای مصلحی خوانده شده تخلف ارزیابی کرده‌اند.
"طرح کم‌سابقه شکایت از رئیس جمهور"
کمیسیون اصل ۹۰ می‌گوید تکلیف این شکایت هنوز ناروشن است زیرا پاسخ نامه‌ای که برای دریافت توضیحات احمدی‌نژاد در این مورد ارسال شده هنوز دریافت نشده است. این کمیسیون و کمیسیون انرژی در چهار مورد تخلف را محرز شناخته‌اند و دو موضوع را برای پیگیری به قوه‌ی قضاییه ارسال کرده‌اند. دو مورد نیز به هیات رئیسه ارسال شده است.
شکایت نمایندگان در چهار مورد وارد دانسته نشده و هفت مورد نیز همچنان بلاتکلیف است. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس می‌گوید «اصل اینکه شکایت نمایندگان از رئیس‌جمهور درباره اجرا نشدن برخی قوانین پیگیری و قرائت شود در نوع خود کم‌سابقه بود، ولی به نظر می‌رسید اعضای کمیسیون اصل ۹۰ زمان لازم را برای پیگیری این شکایت صرف نکرده‌اند.» او ششم مهر در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفت «احساس می‌شود یک‌‌سری مصلحت‌ها در این گزارش لحاظ شده بود.»
چراغ سبز برای فشار بیشتر به احمدی‌نژاد؟
به اعتقاد ناظران بی‌میلی خامنه‌ای به علنی‌تر شدن اختلاف‌هایش با احمدی‌نژاد می‌تواند جنبه‌ای از این "مصلحت‌اندیشی" تلقی شود، اما اقدام کم‌سابقه‌ی طرح شکایت از رئیس جمهور بدون موافقت و رضایت او امکان‌پذیر نبوده است. شدت گرفتن انتقادها به اظهارات و رفتار احمدی‌نژاد در سفر اخیرش به نیویورک نیز می‌تواند در همین چارچوب تفسیر شود.
رهبر جمهوری اسلامی سال گذشته، همچون سال‌های پیش از آن، به ستایش از اقدام‌های احمدی‌نژاد در اجلاس سالانه‌ی سازمان ملل پرداخت و آن را "سفر پرکار و پر مغز" خواند. خامنه‌ای در همان دیدار قم که قابل اطمینان بودن احمدی‌نژاد را در سفرهای خارجی را مورد تحسین قرار می‌داد گفت «هیچ رئیس جمهوری به اندازه او از اسلام و آرمان‌ها و ارزش‌های اسلامی در سازمان ملل سخن نگفته.» احمد جنتی نیز سال گذشته پس از نطق احمدی‌نژاد در نیویورک گفت باید برای این اقدام او "سجده‌ی شکر به پا داشت."
انتقاد از سفر خانوادگی به نیویورک
در دو روزی که از بازگشت هیات ایرانی از نیویورک می‌گذرد ده‌ها گزارش انتقادی در مورد این سفر و سخنان احمدی‌نژاد منتشر شده است. یکی از انتقادهایی که زیاد تکرار شده به ترکیب هیات همراه احمدی‌نژاد مربوط می‌شود. سایت الف با انتشار فهرستی از همسر، دو فرزند، عروس، داماد و نوه‌ی احمدی‌نژاد و همسران مقام‌های دولتی که هیات را همراهی کرده‌اند نوشت در مورد توجیه همراهی اعضای خانواده و هزینه‌ی این سفر پرسش‌هایی را با "معاونت ارتباطات و اطلاع رسانی ریاست جمهوری" در میان گذاشته که بی‌پاسخ مانده است.
موضوع مهم دیگری که با واکنش‌های منفی فراوانی روبرو شده حضور اسنفدیار رحیم مشایی رئیس دفتر و حمید بقایی معاون اجرایی احمدی‌نژاد در میان همراهان اوست که از چند ماه پیش سران "جریان انحرافی" خوانده می‌شوند. این دو متهم می‌شوند که در جریان اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی اخیر که بعدا میزانش به یک هزار و ۷۵۰ میلیارد کاهش داده شده با اختلاس‌گران همکاری کرده‌اند. نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه در مجلس روز یکشنبه (سوم مهر) از حضور دو نفر در میان همراهان احمدی‌نژاد انتقاد کرد که به گفته‌ی او ممنوع‌الخروج هستند و در این سفر "بحث سازش یا مذاکره و رابطه با آمریکا را مطرح کرده‌اند."
"ارزان‌فروشی دارایی‌های دیپلماسی"
احمدی‌نژاد در مورد رابطه به آمریکا در اظهاراتی که قبلا نیز مشابه آن را تکرار کرده بود گفت "ما اصل را در برقراری رابطه می‌دانیم و معتقدیم فقدان ارتباط به زیان دو طرف است." او در روز سوم از سفرش به نیویورک در گفت‌وگو با شبکه پی بی اس در خصوص رابطه با آمریكا اظهار داشت "باید توجه داشت كه این كشور روابط خود را با ایران به طور یك طرفه قطع كرد." احمدی‌نژاد در مناسبتی دیگر از تلاش‌های خود برای ایجاد ارتباط با آمریکا سخن گفت و از بی‌پاسخ‌ماندن نامه‌اش به باراک اوباما ابراز ناخشنودی کرد.
احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس ظاهرا با توجه به چنین اظهاراتی گفت "برخی رفتارها در برابر آمریکا مغایر با مصلحت و عزت کشور است." او که سال گذشته پس از سخنرانی احمدی‌نژاد در نیویورک از او به خاطر "مواضع ضد استکباری و ضد صهیونیستی" حمایت و قدردانی کرده بود اکنون با اشاره به بحث‌های مربوط به مذاکره یا معامله با آمریکا از کسانی انتقاد می‌کند که "در سخن رادیکال‌اند و در عمل دارائی‌های ما را در دیپلماسی خارجی ارزان عرضه می‌کنند."
بی‌اعتنایی به "بیداری اسلامی" خامنه‌ای
این انتقادها در حالی مطرح می‌شود که بخش بزرگی از سخنان احمدی‌نژاد از جمله در مورد رابطه با آمریکا هر سال به همین شکل تکرار شده است. روزنامه‌ی رسالت نیز حرف‌های احمدی‌نژاد در نیویورک را "تکراری و طولانی" ارزیابی کرده است. به رغم این، نادر قاضی‌پور در تذکری در مجلس خاطرنشان می‌کند سیاست‌های کلی جمهوری اسلامی در مورد رابطه یا مذاکره با آمریکا را علی خامنه‌ای تعیین می‌کند و "افراد دیگر چنین حقی ندارند."
انتقاد دیگری که به نظر مهم‌تر می‌رسد به اظهاراتی از احمدی‌نژاد مربوط می‌شود که به بی‌اعتنایی او به مفاهیم پیشنهادی خامنه‌ای و حتا به دهن‌کجی به او تعبیر می‌شود. محمدنبی حبیبی دبیر کل حزب موتلفه اسلامی که سخنرانی احمدی‌نژاد در اجلاس عمومی سازمان ملل را "در مجموع نطق خوبی" ارزیابی می‌کند اشکال اصلی او را تکیه‌ی بیش از حد به انسان و انسانیت و عدم استفاده از ترکیب مورد نظر خامنه‌ای، "بیداری اسلامی" است که اخیرا موضوع محوری و عنوان همایشی با حضور او در تهران نیز بوده است.
"غفلت غیرقابل توجیه احمدی‌نژاد"
خبرگزاری مهر از قول حبیبی نوشت «غفلت از نقش اسلام در روشنگری نسل کنونی و نیز بیداری اسلامی در منطقه و نطق ایشان قابل توجیه نیست.» به گزارش خبرآنلاین علی اصغر محمدی، مدیرکل سابق وزارت خارجه معتقد است «طرح بحث بیداری انسانی نوعی نادیده گرفتن واقعیت‌های منطقه است.» این انتقادها در حالی مطرح می‌شود که رئیس دولت دهم پیش از سفر به نیویورک نیز برای تحولات منطقه از ترکیب بیداری انسانی استفاده کرده بود.
بخش دیگری از انتقادها به اظهارات احمدی‌نژاد در مورد امکان توقف غنی‌سازی اورانیوم مربوط می‌شود. او در گفتگو با یک شبکه تلویزیونی ژاپنی گفت «ما آمادگی داریم هر زمانی‌که سوخت بیست درصد در اختیارمان قرار دهند تولید آن را متوقف کنیم.» سخنان ضد و نقیض در مورد آمادگی و عدم آمادگی در توقف غنی‌سازی پیش از این نیز سابقه داشته است. واکنش‌های اخیر بیشتر با این استدلال صورت می‌گیرد که تصمیم‌گیری در این مورد نیز بر عهده‌ی خامنه‌ای است.
"منفعلانه و به دور از سیاست‌های کلی نظام"
عبدالله کعبی نماینده آبادان نیز روز سه شنبه (۵ مهر) در مجلس خطاب به احمدی‌نژاد گفت «شما رفته بودید مایه عزت شوید! اما با خفت رابطه با آمریکا را مطرح کردید.» او ضمن انتقاد از احمدی‌نژاد که "در هیچ یک از نطق‌های داخلی و خارجی از لفظ بیداری اسلامی استفاده نکرده" می‌پرسد «این است احترام شما به جایگاه رهبری و مواضع ایشان؟»
کعبی در حالی از عدم تبعیت احمدی‌نژاد از خامنه‌ای انتقاد می‌کند که بر خلاف ستایش‌های رهبر جمهوری اسلامی از نطق‌های سال‌های گذشته‌ی رئیس دولت در نیویورک می‌گوید «متاسفانه مانند سال‌های گذشته فرصت حضور در سازمان ملل از دست رفت.» او مواضع احمدی‌نژاد را منفعلانه و به دور از سیاست‌های کلی نظام و رهنمودهای خامنه‌ای توصیف کرد.
"وقت شکستن سکوت احمدی‌نژاد"
در همین حال مسئله‌ی طرح سوال از احمدی‌نژاد در مجلس نیز دوباره سر و صدا به پا کرد. روز چهارشنبه (۶ مهر) بهمن اخوان، یکی از امضا کنندگان طرح تهدید کرد در صورتی که هیات رئیسه به این طرح توجه نکند استعفا خواهد داد. پیشتر علی مطهری نماینده‌ی اصولگرای منتقد دولت نیز چنین تهدیدی کرده بود.
به نظر می‌رسد که رویارویی با اظهارات احمدی‌نژاد به اعضای هیات دولت نیز سرایت کرده است. در حالی که احمدی‌نژاد چند روز پیش از پیشنهاد آمریکا برای ایجاد یک "خط ارتباط بحران" میان دو کشور استقبال کرده بود وزیر دفاع دولتش احمد وحیدی می‌گوید «ما در منطقه نیاز به برقراری این خط نداریم.»
احمدی‌نژاد گفته است همچنان در مقابل فشارها سکوت می‌کند اما تهدید کرده این سکوت همیشگی نخواهد بود. سایت "ابصار نیوز" که به حامیان احمدی‌نژاد تعلق دارد در گزارشی نوشت هواداران او شامگاه دوشنبه در جریان استقبال از رئیس دولت خواسته‌اند سکوت را بشکند. بنابر این گزارش احمدی‌نژاد گفته است وقت این کار فراخواهد رسید.
BK/SJ