چرا کرونا در فنلاند مغلوب شده است؟
۱۳۹۹ آذر ۱, شنبه
در جریان بحران کرونا چشم جهان به رویکردهای سوئد دوخته شد، اما شیوه مدیریت پاندمی در فنلاند هم آموختنی است. میانگین ابتلا در این کشور اسکاندیناوی از همه کشورهای اروپایی پایین‌تر است. چرا و چگونه؟
طبق آمار دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا از ژانویه تا ۱۸ نوامبر ۲۰۲۰، شمار مبتلاشدگان در فنلاند ۱۹هزار و ۶۰ نفر و شمار درگذشتگان ۳۷۱ نفر بوده است. هیچ کشور دیگری در اروپا در جریان شیوع بیماری، چنین رقم نازلی از مرگ ومیر و ابتلا ندارد.
جمعیت دانمارک و فنلاند تقریبا مشابه هم است اما در دانمارک، تعداد مبتلایان سه برابر فنلاند است. در این کشور با حدود شش میلیون جمعیت، ۶۵هزار نفر به ویروس مبتلا شده‌اند. در اسلواکی با جمعیتی برابر با فنلاند، ۸۸هزار و ۶۰۰ نفر. در سوئد این آمار به ۱۹۲هزار نفر می‌رسد یعنی تقریبا ده برابر فنلاند.
چطور چنین چیزی ممکن است؟ پاسخ را شاید بتوان در استراتژی و نوع نگاه فنلاندی‌ها به زندگی پیدا کرد.
یک: واکنش سریع
در فصل بهار که شیوع کرونا شتاب گرفت، دولت فنلاند درنگ نکرد و به فوریت ترتیب یک قرنطینه سراسری دو ماهه داد. تردد در داخل هلسینکی و سفر به مناطق دیگر کشور ممنوع شد. کلیه مدارس و مراکز آموزشی، رستوران‌ها و اماکن تجمع مردم بسته شدند. این تصمیم در حالی گرفته شد که در سایر کشورهای حوزه اسکاندیناوی، اوضاع هنوز عادی و قابل کنترل بود.
مدیر اداره بهداشت فنلاند (THL) می‌گوید: «ما زود جنبیدیم و دو هفته زودتر از نروژ و دانمارک زندگی عمومی را تعطیل کردیم؛ پیش از آن که چرخش ویروس دامنه‌دار شده باشد.»
دو: اپلیکیشن کرونا
فنلاند به سرعت توانست تماس‌های افراد آلوده به ویروس را با بهره‌‌گیری از فناوری، ردگیری و مدیریت کند.
تقریبا از هر دو فنلاندی، یک نفر اپلیکیشن موسوم به "کرونا فلش" را در تلفن همراه خود بارگذاری کرد. این مشارکت در آلمان، شامل یک چهارم جمعیت شد و ۲۲ میلیون نفر از آن استفاده کردند.
فراگیر نشدن این اپ در جامعه آلمان دلایلی چون گوشی‌های قدیمی یا نگرانی از پخش اطلاعات شخصی شهروندان داشت. اما چرا مردم فنلاند در این زمینه نگران نبودند؟ پاسخ را در نکته سوم بجویید.
سه: اعتماد به دولت
بر خلاف آلمان که گروهی از مردم به استراتژی دولت شک می‌کنند یا ویروس را جدی نمی‌گیرند، ضریب اعتماد شهروندان فنلاندی به دولت خودشان بسیار بالاست. برآیند این اعتماد فقط در نصب اپلیکیشن رهیابی کرونا نیست، بلکه در خلال قرنطینه دو هفته‌ای در بهار هم به ندرت مخالفت یا مقاومتی از مردم دیده شد.
در یک نظرپرسی که پارلمان اروپا در آن ایام انجام داد، ۷۳درصد شهروندان فنلاند، تدبیر و تصمیم دولت را موجه و به جا توصیف کردند. بر خلاف آلمان که هواداران "تئوری توطئه" و مخالفان دولت، تظاهرات به راه می‌اندازند و مقرراتی مثل ماسک و فاصله فیزیکی را نقض می‌کنند، فنلاندی‌ها به تصمیم مسئولان گردن گذاشتند.
رزا مریلینن، سیاستمدار حزب سبزها در فنلاند می‌گوید: «ما تدابیر دولت را رعایت کردیم، چون تردید نداشتیم که در جهت تندرستی و خیر جامعه بودند.»
البته شرایط و بنیه اقتصادی هم در خلق و خوی مثبت شهروندان و آمادگی آنها برای چنین مشارکتی تاثیر جدی دارد. در حالی که میانگین رکود اقتصادی اروپا در خلال بحران کرونا ۱۴ درصد بوده، این رقم در فنلاند ۴/ ۶درصد است.
چهار: بسترهای تکنولوژیک
ساختارهای اداری و تشکیلاتی فنلاند به خوبی دیجیتالیزه شده‌اند. بر همین اساس، دورکاری و آموزش آنلاین به راحتی میسر شد و وقفه‌ای در امور ایجاد نکرد. برای دانش‌آموزان فنلاندی، فراگیری دروس از طریق لپ‌تاپ پیش از کرونا نیز رایج بود.
تحقیق "انجمن آموزش دیجیتال" در آلمان نشان می‌دهد که تنها ۶۸درصد دانش آموزان می‌توانند از راه دور و به کمک لپ‌تاپ درس بخوانند. به خصوص برای خانوارهای کم درآمد که به فضای مجازی یا وسایل پیشرفته دسترسی ندارند، ادامه تحصیل فرزندان در خانه و به صورت آنلاین، دشوار است. و این واقعیتی است که دولت را در سیاست مهار کرونا تحت فشار می‌گذارد.
پنج: پارتی موقوف؟ اشکالی ندارد!
دولت آلمان با انواع تمهیدات و تبلیغات کوشیده که مردم را به ماندن در چاردیواری خانه‌ها و پرهیز از دورهمی و دید و بازدید ترغیب کند. با این همه، بسیاری از شهروندان تنهایی و پرهیز از هم‌نشینی را دشوار می‌دانند. در فنلاند اما وضعیت چنین نیست.
در نظرسنجی پارلمان اروپا، ۲۳درصد شهروندان فنلاند حتی گفته‌اند که در تعطیلی‌های سراسری، حال‌شان بهتر بوده است. نلی هانکونن، جامعه‌شناس در دانشگاه هلیسینکی می‌گوید: «ما زیاد معاشرتی نیستیم و از تنها بودن خیلی هم استقبال می‌کنیم.»
واقعیت آن است که فنلاندی‌ها، خلوت کردن با خود را دوست دارند، کم حرف هستند و به حفظ حریم شخصی هم اهمیت زیادی می‌دهند. این روحیه در مقایسه با کشورهای اروپایی، بارزتر از سایرین است. مردم فنلاند در هر تعطیلی به کلبه‌های مخصوص جنگلی می‌روند و آسودگی را در تنهایی و سکوت می‌یابند.
به عبارتی، فاصله‌گیری فیزیکی که در دوران کرونا باب شد، امری بدیهی در فنلاند به شمار می‌رود. میکا سالمینن، رئیس اداره بهداشت فنلاند می‌گوید: «ما همیشه خودمان را یک متر از دیگری دورتر نگاه می‌‌داریم وگرنه احساس ناراحتی می‌کنیم.»