چرا پناهجویان در آلمان سخت کار پیدا می‌کنند؟
۱۴۰۲ مرداد ۱, یکشنبه
اشکان گ.، پناهجوی ۳۳ ساله ایرانی که در تهران لیسانس معماری خود را گرفته از سال ۲۰۱۹ در آلمان زندگی می‌کند و بعد از گذراندن دوره آموزش زبان، آلمانی را خوب صحبت می‌کند.
او همه شرایط برای این که بتواند سریع کاری در آلمان پیدا کند را دارد. سالها تجربه کاری دارد و می‌خواهد هر چه زودتر وارد بازار کار شود، اما تلاش‌هایش هنوز نتیجه نداده است.
یکی از موانع این است که به درخواست پناهندگی او که مربوط به چهار سال پیش است هنوز رسیدگی نشده و اشکان از آن زمان منتظر پاسخ است.
کسانی که پرونده پناهندگی‌شان هنوز باز است برای کار نیاز به مجوز اداره خارجی‌ها دارند که این نهاد هم به نوبه خود باید تأیید اداره فدرال کار را دریافت کند و اینجاست که قضیه پیچیده می‌شود. چون روند کار در این دو اداره یکسان نیست و تصمیمات به صورت موردی اتخاذ می‌شود.
اشکان با این که پاسخ مثبت یک دفتر مهندسی ساختمان در برلین را برای کار دریافت کرده اما پیش از شروع کار باید یک دوره کارآموزی شش‌ماهه را پشت سر بگذارد.
اشکان با اداره خارجی‌ها تماس می‌گیرد و دو ماه منتظر جواب می‌ماند. جواب منفی است. دلیل هم این است که می‌گویند، حق‌الزحمه کارآموزی مندرج در قرارداد کافی نیست. اما این شرکت بدون کارآموزی او را استخدام نمی‌کند و در نتیجه اشکان فعلا باید انتظار بکشد.
"انتظارهای طولانی طاقت‌فرسا"
دیانا هنیگس، مؤسس و مدیرعامل کانون Moabit hilft در گفت‌وگو با شبکه "ان‌تی‌وی" این کشور که این گزارش را پوشش داده می‌گوید، اداره فدرال کار برای پاسخ به چنین درخواستی بررسی می‌کند كه آیا حق‌الزحمه پیشنهادی با حقوق و تعرفه‌های معمول کشور جور در می‌آید یا نه.
به لحاظ نظری هدف از این کار رعایت برابری برای پناهجویان در بازار کار است. اما به گفته هنیگس، این انتظار که یک پناهجو به اندازه سایر معماران در این کشور پول بگیرد "با حقیقت جور در نمی‌آید." چرا که به بیان او، برای رسیدن به این سطح باید مراحل مختلف را پشت سر گذاشت و بخصوص از نظر زبان به حد لازم رسید که این امر برخی اوقات "سالها زمان می‌برد."
او یادآور می‌شود که این ایده به خودی خود خوب به نظر می‌رسد اما کار نمی‌کند. چرا که "مدت‌های فوق‌العاده طولانی" طول خواهد کشید و وقتی که به چنین درخواستی پاسخ مثبت داده شود دیگر آن شغل از دست رفته است.
آلمان در حال حاضر با مشکل کمبود نیروی کار ماهر و نیمه‌ماهر مواجه است و سالانه به یک و نیم میلیون مهاجر نیاز دارد.
بیشتر بخوانید: رئیس اتحادیه سندیکاهای آلمان خواستار تغییر سیاست پناهجویی دولت آلمان شد
موریتس شولاریک، رئیس مؤسسه اقتصاد جهانی (IfW) می‌گوید، باید تعداد مهاجران بیشتر شود تا بتوان نیاز آلمان به نیروهای حرفه‌ای را برطرف کرد، اما برای این کار باید جامعه را پذیراتر ساخت: «این مهم‌ترین اصلاح خواستاری خواهد بود. این تغییر نیاز به شجاعت دارد.»
"کار، ابزاری برای مجازات"
یولیانه کمنیتس از شورای پناهجویان تورینگن به شبکه ntv آلمان گفته است، ۲۵ سال است که می‌دانیم برای هم‌پیوندی مهاجران با جامعه میزبان باید کار بیش‌تری انجام داد. اما این موضوع تازه از سال ۲۰۱۴ به بعد، زمانی که آلمان با موج پناهجویان روبرو شد در مرکز توجه قرار گرفت.
کمنیتس یادآور می‌شود: «یک‌دفعه فرهنگ استقبال به مبحث محوری جامعه تبدیل شد.» در آن موقع بود که جامعه "نیازهای جدید برای اقتصاد" را تشخیص داد و فهمید: «بدون مهاجرت اقتصاد آلمان نمی‌تواند جلو برود.»
اما هنوز هم مانع عمده‌ای بر سر راه هم‌پیوندی مهاجران در بازار کار آلمان وجود دارد و آن هم چیزی نیست جز مشکل به رسمیت شناختن مدارک آموزشی خارج از کشور که نه تنها پیچیده است بلکه از بخشی به بخش دیگر متفاوت است.
علاوه بر این، روند اعطای اقامت و اجازه کار به گفت کمنیتس "بسیار دشوار" است: «قانونگذار نباید از حضور در بازار کار به عنوان ابزاری برای به حاشیه بردن و مجازات استفاده کند. باید سریعا تغییراتی در قوانین آلمان به‌وجود بیاید.»
"این ممانعت از ورود به بازار کار است"
همین سیستم هزارتوست که چهار سال است اشکان، پناهجوی ایرانی را درگیر کرده است.
مدرک لیسانس او باید در اتاق معماری برلین به رسمیت شناخته شود، اما این مدرک باید ابتدا ترجمه و سپس به صورت محضری تأیید شود. مدارک او نزد یک مترجم است و اشکان ماه‌هاست که منتظر جواب است: «در اداره خارجی‌ها به من گفتند که می‌توانم به عنوان راننده یا نگهبان کار کنم. اما من در ایران سالها به عنوان معمار کار کردم.»
به عقیده دیانا هنیگس، مؤسس و مدیرعامل اتحادیه Moabit hilft، طی این روندهای طولانی و همچنین از مسئولی به مسئولی و از اداره‌ای به اداره‌ای دیگر رفتن، بررسی‌های دشوار مورد به مورد و درخواست‌های پرشمار رد‌شده "تصادف نیست، بلکه ممانعتی فعال بر سر ورود به بازار کار است."
او تازه‌ترین تعدیل‌های سیاست فدرال در قانون پناهندگی را چیزی جز "تلاش‌های متوقف‌شده برای اصلاح" نمی‌داند.
هنیگس با نگاهی به مورد اشکان می‌گوید، اگر او پنج سال است که در آلمان زندگی می‌کند، پس از شانس دادن تقاضا برای دریافت حق اقامت و اقامت بلندمدت از طریق کار برخوردار است.
او می‌افزاید، تجربه‌‌اش با پناهجویان نشان داده که آن‌ها "می‌توانند ظرف چند دقیقه کار پیدا کنند، اما تا زمان ورود به بازار کار وابسته به کمک‌های اجتماعی باقی خواهند ماند."