چرا بانک فدرال آمریکا نرخ بهره راهبردی را کاهش داد؟

از آغاز سال جاری، این سومین بار است که بانک فدرال آمریکا نرخ بهره راهبردی را کاهش می‌دهد. کارشناسان اقتصادی ایالات متحده آمریکا، پیش‌بینی کرده بودند که بانک مرکزی احتمالا یک درصد از نرخ بهره راهبردی خواهد کاست که پیش از این ۳ درصد بود.

اقدام بانک مرکزی، واکنشی است در برابر بحران کمرشکن بانک‌ها و مستغلات و سقوط ارزش سهام بورس‌ها. تا اوایل ماه فوریه امسال، نرخ بهره راهبردی در آمریکا به ۵ و نیم درصد رسیده بود. به همین دلیل، بسیاری از سرمایه گذاران، سهام خود را در بورس‌ها فروختند تا پول خود را به بانک‌ها بسپارند. این امر، سبب سقوط ناگهانی ارزش سهام بورس‌ها شد.

بانک مرکزی، بلافاصله، در واکنش به سقوط بورس‌ها، نرخ بهره راهبردی را در دو مرحله ۲ و نیم درصد کاهش داد و از ۵ و نیم درصد به سه درصد رساند. در کنار این اقدام، صدها میلیارد دلار پول به اقتصاد تزریق شد و دولت نیز، ۱۵۰ میلیارد دلار برای کمک به قدرت خرید مردم بودجه گرفت.

بسیاری از کارشناسان، اقدامات دوماه اخیر را، برای نجات اقتصاد ایالات متحده، کافی نمی‌دانند و معتقدند که بانک فدرال، در ماه آوریل امسال، نرخ بهره راهبردی را به ۱ و ۷۵ صدم درصد کاهش خواهد داد. اقتصاد آمریکا، همچنان متغییر اقتصاد بخش عمده‌ای از جهان است.

در ایالات متحده آمریکا، گروهی از کارشناسان، از مشکلات فعلی، به عنوان یک بحران نام می‌برند، اما گروهی نیز آن را سرآغاز یک چرخه رکود می‌دانند. این گروه، با توجه به این واقعیت تاریخی که چرخه‌های رکود آمریکا همیشه دست کم ده سال ادامه داشته است، هشدار می‌دهند که باید اقدامی جدی‌تر کرد.

اگر به واکنش جورج بوش رئیس‌جمهور آمریکا در برابر آخرین مرحله کاهش بهره توجه کنیم، در می‌یابیم که هشدار این گروه جدی است. پس از آن که این هفته بانک فدرال نرخ بهره راهبردی را ۷۵ صدم درصد کاهش داد، جورج بوش گفت: " من همچنان به اقتصاد ایالات متحده اعتماد دارم. اگر اقدامات دیگری برای ثبات اقتصادی لازم باشد، دولت و بانک مرکزی عمل خواهند کرد".

بحران بانک‌ها و مستغلات آمریکا که در سال ۲۰۰۷ به اوج خود رسید، به ایالات متحده آمریکا محدود نماند و دامن اروپا را نیز گرفت. در ماه‌های اخیر، چند بانک، از جمله در آلمان، در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند. منابع اقتصادی، این امر را، بیش از هرچیز ناشی از شفاف نبودن معاملات و سرمایه گذاری‌های بانک‌ها دانستند.

در واکنش به سرایت بحران آمریکا به سیستم بانکی آلمان، آکسل وبر، رئیس بانک فدرال آلمان، از همه نهادهای فعال در بازار پول کشورش خواست که هرگاه احساس می‌کنند ممکن است با بحران روبرو شوند، این موضوع را به موقع به اطلاع بانک فدرال برسانند. رئیس دویچه بانک، قبلا اقدام مشترک بانک‌ها، دولت و بانک فدرال را برای مقابله با بحران ضروری اعلام کرده بود.

در این میان، بنیاد تحقیقاتی اقتصاد جهانی هامبورگ، پیش‌بینی خود را برای ضریب رشد اقتصادی امسال آلمان تصحیح کرد. این بنیاد قبلا پیش‌بینی کرده بود که اقتصاد آلمان در سال ۲۰۰۸ یک و هفتاد و پنج صدم درصد رشد خواهد داشت. اما اکنون پیش‌بینی می‌کند که در نتیجه بحران جهانی، این رشد بیش از یک و نیم درصد نخواهد بود.

از دید رئیس بنیاد تحقیقاتی اقتصاد جهانی، افزایش بهای نفت، ضعف اقتصاد آمریکا و افزایش نرخ برابری یورو، دلایلی هستند که همکاران وی را وادار به تصحیح پیش بینی خود کرده‌اند.

جواد طالعی