چرا احمدی‌نژاد به قزاقستان دعوت نشد؟
۱۳۸۸ شهریور ۴, چهارشنبه
ناخرسندی قزاقستان از احمدی‌نژاد
بنابه گزارش نهاد ریاست جمهوری قزاقستان، ملاقات رؤسای جمهور دولتهای حوزه‌ی دریای خزر بدون حضور ایران، در ۱۳ سپتامبر در شهر آکتاوا برگزار خواهد شد. این درحالیست که نورسلطان نطربایف، رئیس جمهور قزاقستان، در فروردین ماه امسال از محمود احمدی‌نژاد استقبال گرمی کرده بود.
در آخرین سفر احمدی‌نژاد "دانشگاه ملی اورآسیای قزاقستان" به او دكترای افتخاری داد و گفته می‌شود که روابط شخصی احمدی‌نژاد با نظربایف نیز تابحال خوب بوده است. حال نظربایف از احمدی‌نژاد برای شرکت در اجلاس غیررسمی سران کشورهای حوزه‌ی دریای خزر دعوت نکرده است. برخی از کارشناسان قزاق گفته‌اند که کشورهای همسایه از حضور احمدی نژاد در کشورشان ناخرسندند.
سرکوب در ایران احمدی‌نژاد را منزوی کرد
یوسف پیلتن، خبرنگار ایرانی و مدیر وبسایت "قزاقستان" که سالهاست در این کشور اقامت دارد، در گفت‌وگو با دویچه وله درباره‌ی دلایل عدم حضور احمدی‌نژاد چنین توضیح می‌دهد: «دلیلش وقایع پس ازانتخابات ریاست جمهوری در ایران بوده که شهروندان غیرنظامی ایران در آن به قتل رسیدند.»
یوسف پیلتن در ادامه‌ی صحبت‌هایش به لاینحل ماندن رژیم حقوقی دریای خزر نیز اشاره می‌کند که بنظر او می‌تواند عامل دیگری برای عدم حضور احمدی‌نژاد در اجلاس خزر باشد. وی در این رابطه می‌گوید: «کشورهای حوزه‌ی دریای خزرهنوز مسئله‌ی رژیم حقوقی را مشخص نکرده‌اند. ولی روسیه و قزاقستان به نوبه‌ی خودشان دریا را تقسیم می‌کنند. مثلا در کرانه‌ی شمال خزر جزایری هستند که بین روسیه و قزاقستان تقسیم شدند. حال مشکلاتی بین ایران و قزاقستان هست.»
تاکید بر عدم حضور ایران
اکثر رسانه‌های گروهی کشورهای آسیای میانه و روسیه در رابطه با انتشار خبر دیدار رؤسای جمهور کشورهای حاشیه‌ی دریای خزر روی عدم حضور ایران تاکید دارند. این در حالیست که تا ۱۳ سپتامبر احتمال تغییر موضع رئیس جمهور قزاقستان نیز وجود دارد. یوسف پیلتن، خبرنگار ایرانی مقیم قزاقستان، درباره‌ی مواضع رسمی مراجع مختلف قزاقستان نیز چنین می‌گوید: «هنوز دانشکده‌ی مطالعات استراتژی قزاقستان و وزارت امور خارجه موضع خودشان را در این رابطه رسما اعلام نکرده‌اند و اگر مراجع رسمی مطالبی در این رابطه اظهار نکنند، روزنامه‌ها نیز فکر نکنم مطالبی در این رابطه بنویسند، چون این رسانه‌ها مطالبشان را ازسایتهای وزارت امور خارجه، ریاست جمهوری یا سایت دولت قزاقستان می‌گیرند.»
رسانه‌های قزاقستان گزارش می‌دهند که این دیدار غیررسمی خواهد بود.
انعکاس وسیع موضوع سرکوب در ایران
تظاهرات و اعتراضهای ایرانی‌ها علیه نتایج انتخابات ریاست جمهوری در رسانه‌های گروهی قزاقستان بازتاب وسیعی یافته است. در افکار عمومی قزاقستان نیز دیدگاههای منفی نسبت به سیاست سرکوب در ایران شکل می‌گیرد.
پیلتن، مدیر وبسایت "قزاقستان" در گفت‌وگو با دویچه وله پیرامون جزئیات انعکاس رویدادهای ایران در رسانه‌های قزاقستان چنین گفت: «مثلا تصویرهایی که از طریق تلفن‌های همراه وقایعی را نشان می‌دادند و کلا کشتار جوانان در روزنامه‌های قزاقستان بطور وسیعی منتشر شده است. روزنامه‌هایی چون "یگه من"، "ژاس آلاش" و حتی روزنامه های دولتی "کازخستانسکایا پراودا" و چند روزنامه‌ی دیگرمطالب مفصلی در این‌باره منتشرکردند.»
تضعیف سیاست خارجی ایران
بخاطر اهمیت مسئله‌ی رژیم حقوقی، یعنی تقسیم دریا و تعیین مرزهای آن، ایران یکی از کشورهای فعال حوزه‌ی دریای خزر بود که نماینده‌ی ویژه‌ای را نیز در امور مسائل خزر تعیین کرد. ولی از زمان آغاز مرحله‌ی جدید ریاست جمهوری احمدی نژاد برخی از کشورهای منطقه در حال تجدیدنظر درباره‌ی سیاست‌های‌شان در قبال ایران‌اند.
یوسف پیلتن، خبرنگار ایرانی در قزاقستان، در این‌باره نیز می‌گوید: «درست است که قشری در ایران احمدی‌نژاد را قبول دارند، ولی در هر صورت سیاست خارجی احمدی نژاد و سیاست اقتصادی وی به مراتب ضعیف‌تر از دولت قبلی بود. در رسانه‌های گروهی آسیای میانه هم به این مسئله اشاره می‌شود. سیاست خارجی ایران تضعیف شده است. مطبوعات در آسیای میانه درباره‌ی کشتار جوانان ایرانی نوشته‌اند و در این کشورها کلا نسبت به سیاست‌های احمدی‌نژاد تردید نشان می‌دهند.»
کارشناسان ولی به این مسئله هم اشاره می‌کنند که عدم حضور ایران به حل مسائل دریای خزر کمکی نخواهد کرد، زیرا ایران یکی از طرف‌های درگیر در مسئله‌ی دریای خزراست و هنوز در بخش جنوبی این دریا، اختلافات جدی با ترکمنستان و آذربایجان دارد.
نویسنده: طاهر شیرمحمدی
تحریریه: کیواندخت قهاری